Το 1ο Διεθνές Γαστρονομικό και Πολιτιστικό Συμπόσιο του Πανεπιστημίου YALE, διοργανώθηκε από το κορυφαίο Πανεπιστήμιο και τον Δήμο Ηρακλείου Κρήτης, σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης, από τις 3 έως τις 5 Μαΐου 2023.
Η ομότιμος καθηγήτρια Διατροφής και Προληπτικής Ιατρικής Αντωνία Τριχοπούλου, η οποία μίλησε κατά τη δεύτερη ημέρα της εκδήλωσης, αναφέρθηκε εκτενώς στη μεσογειακή διατροφή λέγοντας, ότι «σμιλεύτηκε χιλιάδες χρόνια στη μεσογειακή λεκάνη, όπου φύεται η ελιά. Χωρίς ελιά, μεσογειακή διατροφή δεν υπάρχει». Επικεντρώθηκε επίσης και στο ότι προάγει τη βιωσιμότητα, καθώς το αποτύπωμά της στο περιβάλλον είναι μικρό: «Η μεσογειακή διατροφή τα τελευταία χρόνια έχει μετεξελιχθεί από μια υγιεινή διατροφή σε ένα βιώσιμο διατροφικό πρότυπο, καθώς είναι κυρίως φυτική». Υπενθύμισε, δε, ότι η παραγωγή κρέατος είναι από τους βασικούς συντελεστές αύξησης των αερίων του θερμοκηπίου. Η κ. Τριχοπούλου επισήμανε επίσης ότι το «λίκνο» της μεσογειακής διατροφής είναι η Κρήτη, ενώ κλείνοντας την ομιλία της σημείωσε ότι η μεσογειακή διατροφή έχει μέλλον και προοπτικές.
Από την πλευρά του, ο Prisco Priscitelli, UNESCO Chair in Health Education and Sustainable Development, μίλησε για το πώς μπορεί κάθε χώρα να «υιοθετήσει» την μεσογειακή δίαιτα, ενσωματώνοντας στο διατροφικό μοντέλο τοπικά προϊόντα πλούσια σε πολυφαινόλες, φυτικές ίνες και «καλά» λιπαρά. Ο Jean Claude Moubarac, Faculté de médecine Université de Montréal, συνέκρινε τη μεσογειακή δίαιτα με εκείνη της Νότιας Αμερικής, ενώ ο Guansheng Ma, Professor, Chair of Department of Nutrition and Food Hygiene, School of Public Health Peking University, σε βιντεοσκοπημένο μήνυμά του, μίλησε για τη διατροφή της Κίνας, η οποία περιέχει κατανάλωση κοτόπουλου, φασολιών σόγιας και κραμβέλαιου. Στην ίδια συζήτηση στρογγυλής τραπέζης, ο Μιχάλης Καθαράκης, αντιπρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Έρευνας και Καινοτομίας Κρήτης, σημείωσε ότι η μεσογειακή δίαιτα συνδέεται με την άυλη πολιτιστική κληρονομιά. Συντονιστής της συζήτησης ήταν ο Βασίλης Βασιλείου, καθηγητής και πρόεδρος στο Τμήμα Περιβαλλοντικής Υγείας, Yale School of Public Health.
Νωρίτερα, οι Στέργιος Πιρίντσος, καθηγητής Βιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, Ηλίας Καστανάς, καθηγητής Εργαστηριακής Ενδοκρινολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης, και Νίκος Ψιλάκης, συγγραφέας και δημοσιογράφος, ανέλυσαν τις ευεργετικές ιδιότητες του ελαιόλαδου, κύριου συστατικού της μεσογειακής διατροφής και της κρητικής κουζίνας. Συντονιστής ήταν ο Πάνος Σαρρής Group Leader IMBB – FORTH, Asst Professor University of Crete, Hon. Professor University of Exeter.
Την ανάγκη να καλλιεργηθεί διατροφική συνείδηση από μικρή ηλικία τόνισαν οι ομιλητές της ενότητας «Από την εκπαίδευση στην πράξη: Υιοθετώντας και εξελίσσοντας το παράδειγμα της Μεσογειακής Διατροφής». Οι Rafi Taherian, Associate Vice President Yale Hospitality, Rick Smilow, CEO, Institute of Culinary Education of NYC, Fedon Alexander Lindberg, συγγραφέας, Bill Telepan, Executive Chef Metropolitan Museum of Art at NYC και Κωνσταντίνος Τριανταφύλλης, Group Marketing & PR Director και μέλος της Επιτροπής Βιωσιμότητας του Metaxa Hospitality Group, σημείωσαν επίσης ότι η γαστρονομική εμπειρία είναι πολύ σημαντική για να κατανοήσει κανείς την κουλτούρα μιας χώρας. Ιδιαίτερα βιωματική ήταν η ομιλία του σεφ Μανώλη Παπουτσάκη, ο οποίος μίλησε για τον κρητικό τρόπο ζωής.
Στον ρόλο της γυναίκας στη μεσογειακή δίαιτα αναφέρθηκαν, με παραπομπές σε ιστορικές και λαογραφικές πηγές, οι Σεβαστή Χατζοπούλου, Associate Professor, Roskilde University, Aylin Öney Tan, Conservation architect, food writer/historian, Μαριάνα Καβρουλάκη, πειραματική αρχαιολόγος – ιστορικός διατροφής, και Αναστασία Τζιγκουνάκη, αρχαιολόγος, διευθύντρια Εφορείας Αρχαιοτήτων Ρεθύμνου. Στη συζήτηση που έγινε, επισημάνθηκαν κοινά συστατικά της διατροφής, καθώς και παρόμοιες κουλτούρες στο τραπέζι λαών που γειτνιάζουν.
Οι εργασίες άρχισαν την Τετάρτη 3 Μαΐου, με χαιρετισμό από τον Λευτέρη Αυγενάκη, υφυπουργό Αθλητισμού και Πολιτισμού και ομιλίες από τον Γεώργιο Σισαμάκη, αντιδήμαρχο Αναπτυξιακού Προγραμματισμού – Ψηφιακού Μετασχηματισμού και Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης Υπαίθρου και Τουρισμού, την Ειρήνη Χουδετσανάκη – Γιακουμάκη, αντιπεριφερειάρχη Κρήτης, ειδικής σε θέματα Πρωτογενούς Τομέα, τον Ευάγγελο Καραμανέ, διευθυντή Έρευνας στο Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Λαογραφίας της Ακαδημίας Αθηνών, και τον Αντώνη Γραβάνη, διευθυντή Μικρομεσαίων Πελατών στην Ελληνική Εταιρία Επενδύσεων και Εξωτερικού Εμπορίου Α.Ε. (Enterprise Greece). Κεντρικός ομιλητής της πρώτης ημέρας ήταν ο καθηγητής Carlo La Vecchia, MD, Professor of Medical Statistics and Epidemiology, Dept. of Clinical Sciences and Community Health, Università degli Studi di Milano, ο οποίος παρουσίασε τα πλεονεκτήματα από την κατανάλωση φρούτων, λαχανικών και ελαιόλαδου, βάσει στοιχείων από σχετικές μελέτες στην Ιταλία.
Το Συμπόσιο διοργανώθηκε από τον Δήμο Ηρακλείου και το Πανεπιστήμιο YALE (YALE School of Public Health and Yale Hospitality), σε συνεργασία με την Περιφέρεια Κρήτης και τον Αναπτυξιακό Οργανισμό Ηρακλείου, ενώ την συνολική επίβλεψη και επιμέλεια είχε επιστημονική επιτροπή αποτελούμενη από καθηγητές του YALE, Eλληνες Ακαδημαϊκούς, διακεκριμένους chefs και εκπροσώπους της τοπικής κοινωνίας της Κρήτης.
Συνδιοργανωτές ήταν η MSCOMM, το EIT Food Hub Greece και οι Industry Disruptors Game Changers.
Η εκδήλωση τελούσε υπό την αιγίδα του ΕΟΤ.
