«Είναι εύκολο να πουλάς χύμα». Πρόκειται για το μότο που υποχρέωσε σε χαμηλές πτήσεις για πολλά χρόνια το ελληνικό ελαιόλαδο, τροφοδότησε με ποιοτική πρώτη ύλη τον ανταγωνισμό και επαναλαμβάνεται ακόμα και σήμερα σε σημαντικό βαθμό στα συνεταιριστικά εγχειρήματα του χώρου. Ακόμα και στις περιπτώσεις παρουσίας κάποιου brand, το ποσοστό σε όρους τονάζ της παραγωγής των συνεταιρισμών που κατευθύνεται στην εμφιάλωση, είναι ιδιαίτερα μικρό.
Επτά περιπτώσεις «συνεταιριστικών ελαιολάδων» έρχονται να δείξουν στις επόμενες σελίδες του αφιερώματος τη μέθοδο, τη στρατηγική και τα εμπόδια όσων συνεταιρισμένων παραγωγών επιχείρησαν να απαλλαχθούν από την ελαφρότητα του χύμα. «Το πρόβλημα το έχουν συνειδητοποιήσει πλέον πολλοί. Στον πυρήνα της αντίληψης όσων συνεταιρισμών δοκιμάζονται στη διαμόρφωση brand, βρίσκεται η πεποίθηση πως το ελληνικό ελαιόλαδο, αφού δεν διαθέτει το τονάζ για να αλλάξει τους όρους της αγοράς, τότε πρέπει να κινηθεί προς τις niche αγορές. Μόνο τότε θα καταφέρει να έχει ο παραγωγός σοβαρό εισόδημα» εξηγεί ο Νίκος Μπουνάκης, διευθύνων σύμβουλος της Proactive, μιας εταιρείας συμβούλων από την Κρήτη που έχει εμπλακεί καθοριστικά σε αρκετά εγχειρήματα επώνυμου ελαιολάδου, τόσο ιδιωτών, όσο και συνεταιρισμών.
Το διαστημικό ελαιουργείο του Αιγίου πάει ΗΠΑ με 75 δολάρια
Εξοπλισμός του κουτιού, ένα σαφές πλάνο ανάπτυξης και αδιαπραγμάτευτοι όροι ποιότητας, ωθούν με ορμή το Αίγιο και τις ακτές της Αιγιαλείας στον ελαιοκομικό χάρτη της Ελλάδας, στις αγορές της Ευρώπης και του κόσμου. Το απάτητο ελαιοτριβείο της Παναιγιάλειου Ένωσης Συνεταιρισμών, θύμιζε κατά την επίσκεψη του «Ελαίας Καρπός», περισσότερο φαρμακευτικό εργαστήρι παρά ένα κουρασμένο λιοτρίβι, από αυτά που συναντά κανείς στην άκρη του επαρχιακού δικτύου. Οι πρώτες ελιές έπεσαν στα σιλό υποδοχής την τελευταία εβδομάδα του 2022 και νωρίς το μεσημέρι της δεύτερης Παρασκευής του έτους, η κίνηση στον προαύλιο χώρο του ελαιοτριβείου, στην άκρη της πόλης του Αιγίου, ήταν αυξημένη. Το ένα αγροτικό διαδεχόταν το επόμενο, οι παραγωγοί ξεφόρτωναν βιαστικά σακιά και τελάρα γεμάτα με τον καρπό – asset της ανερχόμενης Κουτσουρελιάς και χωρίς χρονοτριβή οι εργαζόμενοι στο ελαιουργείο τάιζαν με αυτόν τη λεκάνη τροφοδοσίας. Πριν καν τα επίσημα εγκαίνια, αυτός ο νέος παραγωγικός πυρήνας έπαιρνε το βάπτισμα του πυρός. Πιο μέσα στο χώρο, άρωμα φρέσκου ελαιολάδου κάλυπτε εκείνο το χαρακτηριστικό άρωμα του «καινούργιου». Ειδικές σωληνώσεις που ξεκινούν υπόγεια, κάτω από τον διαχωριστήρα, μετέφεραν το ελαιόλαδο μέχρι τις δεξαμενές αποθήκευσης τελευταίας τεχνολογίας που διασφαλίζουν τη συντήρηση της ποιότητας του προϊόντος έως ότου οι παραγωγοί αποφασίσουν να το πουλήσουν.
Η νέα μονάδα έρχεται με δυο υποσχέσεις στους παραγωγούς της περιοχής: χειραφέτηση από τα φτηνά κόλπα μικρομεσιτών και χειροπιαστό οικονομικό αποτύπωμα από την προστιθέμενη αξία των brands που διαχειρίζεται η Ένωση. Έτσι, οι προσδοκίες από το νέο εγχείρημα είναι μεγάλες και η πίεση υψηλή, σε μια περιοχή που αναζητά οικονομική διέξοδο προς τον ελαιώνα. Η ίδια πίεση υφίσταται και για την Παναιγιάλειο, αφού οι πρόσφατες περιπέτειες της Ένωσης, που οριακά προσεγγίστηκαν με όρους σταφιδικής κρίσης, έκαναν την ηγεσία του σχήματος να αναζητήσει έναν δεύτερο πυρήνα δραστηριότητας. Σε κάθε περίπτωση, το εν λόγω εγχείρημα έρχεται από ένα συνεργατικό σχήμα που έχει δώσει δείγματα γραφής και ξέρει να τοποθετείται έξυπνα στις αγορές.
Η Παναιγιάλειος δεν είναι νέος παίχτης στην αγορά ελαιολάδου. Μια αναζήτηση στα διαδικτυακά ράφια, εντόπισε το premium ελαιόλαδο της Ένωσης να πωλείται στις ΗΠΑ με 75 δολάρια η συσκευασία του ενός λίτρου. Βέβαια, η μερίδα του λέοντος αυτής της εντυπωσιακής αξίας που πληρώνει ο Αμερικανός καταναλωτής χάνεται στα ισοζύγια του εισαγωγέα και του εμπόρου. Το σημαντικό όμως είναι ότι υπάρχει ήδη μια μεγάλη αγορά που αποτιμά υψηλά το ελαιόλαδο της περιοχής, η οποία παράγει περίπου 10.000 τόνους προϊόντος ετησίως, εκ των οποίων οι μισοί θα μπορούσαν από εδώ και στο εξής να προκύπτουν από τη γραμμή παραγωγής στην οδό Κορίνθου 201. Οι ετικέτες Ελίκη και Farmers Union, προηγούνται αρκετά χρόνια της νέας επένδυσης, ωστόσο μέχρι σήμερα η αναζήτηση των ποσοτήτων γινόταν σε ιδιωτικά ελαιοτριβεία ή στις αποθήκες μελών. «Πλέον μπορούμε να είμαστε αυτάρκεις σε πρώτη ύλη, ενώ κάνουμε και τον παραγωγό συμμέτοχο στην όλη εμπορική δραστηριότητα. Του γλιτώνουμε έξοδα αποθήκευσης και διασφαλίζουμε ότι το προϊόν και άρα η τιμή του δεν υποβαθμίζονται αν περάσουν μερικοί μήνες από την ελαιοποίηση» θα πει ο Μίλτος Σταυρόπουλος, ο δραστήριος διευθυντής της Ένωσης.
Ισχυρισμός υγείας και βιολογικό
Έχοντας εξαγοράσει τα τελευταία χρόνια τους Συνεταιρισμούς Πρίνας και Λακωνίων, ο Συνεταιρισμός της Κριτσάς Λασιθίου έχει καταφέρει να αυξήσει σημαντικά τις ποσότητες παραγόμενου ελαιολάδου. Σύμφωνα με τη διευθύντρια του φορέα, Γιάννα Περάκη, το σύνολο των ποσοτήτων είναι έξτρα παρθένο ελαιόλαδο από Κορωνέικη με οξύτητα μικρότερη του 0,3.
Στον μελλοντικό σχεδιασμό εντάσσεται η παραγωγή έξτρα παρθένου βιολογικού ελαιολάδου κατά το προσεχές χρονικό διάστημα, διευρύνοντας και τις αγορές στις οποίες απευθύνεται αλλά και τη γκάμα των προϊόντων. Φέτος υπολογίζεται ότι η παραγωγή θα ξεπεράσει τους 600 τόνους έξτρα παρθένου ελαιολάδου. «Στόχος είναι να τηρούμε μία σταθερή ποιότητα, προσφέρουμε προγράμματα συμβουλευτικής προς τους παραγωγούς και πραγματοποιούμε διαρκείς εδαφοαναλύσεις και αναλύσεις καρπού. Έτσι, όταν προκύπτει οποιοδήποτε πρόβλημα δεν παραλαμβάνουμε τον καρπό. Στόχος είναι να κρατάμε ψηλά την τιμή καθώς την εβδομάδα που πέρασε ανακοινώσαμε ότι παραλαμβάνουμε καρπό με 5,15 ευρώ το κιλό σε τιμή παραγωγού», λέει η κυρία Περάκη. Ο Συνεταιρισμός πραγματοποιεί εξαγωγές σε Ιταλία, Γερμανία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, ενώ φέτος θα συμμετάσχει σε εκθέσεις τροφίμων στην Ελλάδα ενώ κατά καιρούς έχει συμμετάσχει σε διεθνείς εκθέσεις και διαγωνισμούς, αποσπώντας σειρά διακρίσεων.
Ισχυρισμός υγείας με πιστοποίηση από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο
Το ελαιόλαδο με την ετικέτα «Κριτσά 0.3» παρουσιάζει υψηλή περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες, λαμβάνοντας κάθε χρόνο ισχυρισμό υγείας από το Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Ο Συνεταιρισμός αξιοποιεί καρπούς από 300.000 ελαιόδεντρα και αριθμεί 1.300 μέλη, ενώ συνεργάζεται και με τρίτους ελαιοπαραγωγούς. Ελαιουργεί την Κορωνέικη που προέρχεται από την Κριτσά, τα Λακώνια και την Πρίνα, ενώ παραλαμβάνει ελιά και από γειτονικές περιοχές. Το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο που τυποποιεί διατίθεται σε γυάλινη συσκευασία από 60 έως και 750 ml, σε μεταλλική από 60 ml έως και 5lt, ενώ φέτος θα κυκλοφορήσει και μία νέα premium συσκευασία με ισχυρισμό υγείας, στα 200 ml και στα 500 ml.
Eτικέτα µε την Τσουνάτη για την Ένωση Σελίνου
Θέση στα ράφια έχει βρει τα τελευταία χρόνια το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο της Ένωσης Σελίνου Χανίων. Με την αξιοποίηση της ελιάς Τσουνάτης, ο Συνεταιρισμός έχει καταφέρει να δημιουργήσει ένα προϊόν με επώνυμη ετικέτα, το οποίο συσκευάζει στο ιδιόκτητο τυποποιητήριό του. Προσβλέποντας στην αύξηση του συσκευασμένου προϊόντος και στην ταυτόχρονη βελτίωση της ποιότητας του έξτρα παρθένου, η Ένωση Σελίνου προχωράει σε επένδυση 1 εκατ. ευρώ προκειμένου να δημιουργήσει το δικό της ελαιουργείο, όπως επισημαίνει στο Ελαίας Καρπός ο γενικός διευθυντής της, Χρ. Πρασιανάκης. Η επένδυση αυτή θα ενταχθεί στον Αναπτυξιακό και η έγκριση του σχεδίου που έχει υποβάλλει η Ένωση Σελίνου θεωρείται θέμα ημερών σύμφωνα με τον ίδιο. Η παραγωγή ελαιολάδου ανέρχεται σε περίπου 1.000 τόνους ελαιόλαδο ανά παραγωγική περίοδο, με την ιδιαιτερότητα ότι η Τσουνάτη ως ποικιλία αποδίδει καρπούς ανά διετία, κάτι που σημαίνει ότι η τελευταία παραγωγική περίοδος ήταν αυτή των ετών 2021-2022.
Από την Σπάρτη έκανε την αρχή
H δουλειά που γίνεται στις ιστορικές εγκαταστάσεις της ΕΑΣ Λακωνίας, εδώ και πολλά χρόνια, αποτελεί παράδειγμα προς μίμηση. Κορωνίδα των προσπαθειών στην εμφιάλωση, το εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο Δωρικό, που με φροντίδα παράγει η πολυδραστήρια και πολυβραβευμένη ΕΑΣ Λακωνίας. Ο πρόεδρος της ΕΑΣ Νίκος Προκοβάκης και το επιτελείο του, έχουν επενδύσει σε χώρους αλλά και σε ανθρώπους, αφού όπως παρατηρούν πολύ, αυτό που λείπει από το συνεταιριστικό ελαιόλαδο είναι άνθρωποι με εξειδικευμένη γνώση και φιλοδοξία πάνω στην παραγωγή και την προώθηση των ελαιολάδων. Ο Νίκος Προκοβάκης λοιπόν, έχει στο πλευρό νέους ανθρώπους – επιστήμονες, οι οποίοι έχοντας γνώση της δουλειάς τους και του προϊοντος έχουν αναλάβει την ευθύνη να οδηγήσουν το λακωνικό ελαιόλαδο στη νέα εποχή.
Έθεσε ψηλά τον πήχη του συνεταιριστικού ελαιολάδου
Με 13 εξαγωγικούς προορισμούς στην ατζέντα της και χαρτοφυλάκιο με βάθος που καλύπτει τόσο το καθημερινό τραπέζι ενός απαιτητικού καταναλωτή όσο και τις πολύ ιδιαίτερες περιστάσεις με μια προσέγγιση που θυμίζει Μεγάλο Οίνο, η ΚΑΣΕΛΛ έχει βάλει πολύ ψηλά τον πήχη του συνεταιριστικού ελαιολάδου. Η ΚΑΣΕΛΛ ΑΕ είναι η πρώην Κοινοπραξία Αγροτικών Συνεταιρισµών της Επιδαύρου Λιµηράς – Λακωνίας, σε συντοµογραφία Κ.Α.Σ.Ε.Λ.Λ., η οποία ξεκίνησε τη δραστηριότητά της το 2002. Τα κεντρικά της γραφεία µαζί µε τη µονάδα τυποποίησης και συσκευασίας ελαιόλαδου βρίσκονται στη Συκιά Λακωνίας του ∆ήµου Μονεµβασίας ενώ τα ελαιοτριβεία της είναι τοποθετηµένα σε ακτίνα 10 χλµ., περιµετρικά της κεντρικής µονάδας. Η εταιρεία παράγει, συσκευάζει και διακινεί εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο ανώτερης ποιότητας.
Καθετοποίηση της παραγωγής
Βήμα για την τυποποίηση έξτρα παρθένου ελαιολάδου πραγματοποιεί αυτή την περίοδο ο Συνεταιρισμός Ελιάς Ιμέρων Δυτικής Μακεδονίας, ο οποίος διαθέτει ήδη το δικό του ελαιουργείο. Το ελαιόλαδο φέρει την ετικέτα «Imera Olive Oil», τυποποιείται σε γυάλινες συσκευασίες των 100, 250, 500 ml, σε μεταλλικό κουτί των 500 ml καθώς και σε δοχείο των 5 λίτρων και έχει αποσπάσει διεθνείς βραβεύσεις. Ο φορέας επεξεργάζεται και παράγει μονοποικιλιακό ελαιόλαδο κυρίως από τις ποικιλίες Μεγαρίτικη και Χαλκιδικής, με μέση παραγωγή από 15 έως και 20 τόνους και οι συνολικές καλλιεργούμενες εκτάσεις αγγίζουν τα 4.000 στρέμματα. Αριθμεί συνολικά 85 μέλη.
Infusion ελαιόλαδο με βότανα από τη Στύψη
Νέο προϊόν θα φέρει στην αγορά ο Συνεταιρισμός Στύψης Λέσβου, το οποίο αποτελεί αποτέλεσμα της συνεργασίας με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου. Όπως αναφέρει στο Ελαίας Καρπός ο γενικός διευθυντής, Στρατής Σλουμάτης, «εξετάζουμε εάν αυτό το ελαιόλαδο που θα παρουσιάσουμε στην αγορά θα είναι παρθένο ή εξαιρετικό παρθένο και θα προκύψει από την πρόσμειξη με βότανα ή και με χυμούς από φρούτα σε πολύ περιορισμένες ποσότητες. Αυτή θα είναι η πρώτη μας προσπάθεια προς αυτή την κατεύθυνση». Θα θυμίσουμε ότι η συνεργασία του Συνεταιρισμού με το Πανεπιστήμιο Αιγαίου, ξεκίνησε για να διαπιστωθούν τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και να προκύψει ένα νέο προϊόν στην αγορά. Αυτό που έχει εξαχθεί μέχρι στιγμής ως συμπέρασμα σύμφωνα με τον κύριο Σλουμάτη σε σχέση με τα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά του ελαιολάδου της περιοχής, είναι ότι παρουσιάζει υψηλή περιεκτικότητα σε πολυφαινόλες, οι οποίες είναι κατά περίπου 10% αυξημένες σε σύγκριση με τα κοινά ελαιόλαδα. Ο Συνεταιρισμός κυκλοφορεί στην αγορά το ελαιόλαδο με την ετικέτα «Ελαιόλαδο Στύψης».
