Η απότομη μείωση οφείλεται στο γεγονός ότι η ανάπτυξη του φαινομένου του Ελ Νίνιο οδήγησε σε υψηλότερες ετήσιες μέσες θερμοκρασίες με αποτέλεσμα πολλά ελαιόδεντρα να μην καρποφορούν λόγω έλλειψης απαραίτητων ωρών ψύξης. Παράλληλα, οι έντονες βροχοπτώσεις κατά την περίοδο της ανθοφορίας στους ελαιώνες, κυρίως στο άνυδρο νοτιοδυτικό Περού, επηρέασαν αρνητικά τη διαδικασία καρποφορίας σε πολλές περιοχές.
«Περισσότερο από τη βροχή, το πρόβλημα ήταν η ανάγκη για αρκετές ώρες ψύχους», δήλωσε ο Manuel Morales, πρόεδρος της Ένωσης Παραγωγών και Εξαγωγέων Επιτραπέζιας Ελιάς και Ελαιόλαδου του Περού. Η συγκομιδή της ελιάς ξεκινά τη δεύτερη εβδομάδα του Φεβρουαρίου, με τη συγκομιδή της επιτραπέζιας ελιάς να ξεκινά τον Μάρτιο και να συνεχίζεται μέχρι τον Ιούνιο. Το Περού έχει μια ασυνήθιστη τοποθεσία για μια χώρα παραγωγής ελαιολάδου, με τους περισσότερους ελαιώνες του να βρίσκονται μεταξύ 16 και 18 μοιρών νότια, φέρνοντας την περιοχή πιο κοντά στον ισημερινό από οποιαδήποτε άλλη χώρα παραγωγής ελαιολάδου.Τα ελαιόδεντρα έχουν επιβιώσει στο νοτιοδυτικό Περού λόγω της θέσης τους μεταξύ των βουνών των Άνδεων και της ακτής, μαζί με την παρουσία του ρεύματος Humboldt, που φέρνει τα νερά της Ανταρκτικής στις ακτές του Περού και μειώνει τη θερμοκρασία. Σύμφωνα με τον Gianfranco Vargas, Περουβιανό παραγωγό ελαιολάδου και πρόεδρο της πολιτιστικής ένωσης Sudoliva, η περιοδική επανάληψη του Ελ Νίνιο φέρνει ένα πιο τροπικό κλίμα στο Περού, χαρακτηριστικό άλλων χωρών στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος.
Πιο βορειοδυτικά στο Πίσκο, περίπου 500 χιλιόμετρα από την κύρια ελαιοπαραγωγική περιοχή της χώρας, ο μεγαλύτερος παραγωγός ελαιολάδου του Περού αναμένει επίσης κακή συγκομιδή. «Το Περού είναι ένα ενδιαφέρον μέρος για την καλλιέργεια ελιών καθώς καλλιεργούμε σε μια τροπική ζώνη αρκετά διαφορετική από το τυπικό μεσογειακό ελαιοκαλλιεργητικό κλίμα», δήλωσε ο John Symington, ιδιοκτήτης της Oasis Olives, η οποία παράγει επίσης ελαιόλαδο στην Αυστραλία. «Ωστόσο, φέτος, λόγω των πολύ ισχυρών επιπτώσεων των συνθηκών του Ελ Νίνιο, θα υπάρχει πολύ κακή σοδειά ελιάς», πρόσθεσε.
Ο Morales και ο Vargas πιστεύουν ότι οι Περουβιανοί ελαιοκαλλιεργητές πρέπει να διαφοροποιηθούν, καλλιεργώντας περισσότερες ποικιλίες όπως Arbequina, Coratina, Frantoio, Manzanilla και Sevillano. Μάλιστα, η ποικιλία Manzanilla έχει αποδειχθεί ότι ανέχεται υψηλότερες χειμερινές θερμοκρασίες από την ποικιλία Criolla που καλλιεργείται μέχρι πρότινος.
Ωστόσο, η πρόκληση της απομάκρυνσης από την ποικιλία Criolla έγκειται στον πολιτισμό της χώρας, ο οποίος επικεντρώνεται πολύ περισσότερο στις επιτραπέζιες ελιές. Το 2022, μια χρονιά με άνοδο, το Περού συγκέντρωσε περίπου 140.000 τόνους ελιές, αλλά παρήγαγε λιγότερους από 10.000 τόνους ελαιόλαδου. «Κανονικά, οι ελιές που δεν θεωρούνται επαρκείς για επεξεργασία επιτραπέζιων ελιών αποστέλλονται στο ελαιοτριβείο για να μετατραπούν σε ελαιόλαδο», είπε ο Morales. «Αυτές είναι συνήθως πράσινες ελιές, ελιές που αλλάζουν από πράσινες σε μαύρες και μικρές ελιές». Ως αποτέλεσμα, το Περού υπέφερε εδώ και πολύ καιρό από τη φήμη ότι παράγει ελαιόλαδο χαμηλής ποιότητας. Σύμφωνα με τον Vargas, περίπου το 50% του ελαιολάδου που παράγεται στο Περού είναι λαμπάντε και εξάγεται στην Ισπανία προκειμένου να αναμειχθεί με παρθένο ή εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο. Περίπου το 30% της ετήσιας παραγωγής είναι εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο που εξάγεται στην Αυστραλία, τις Ηνωμένες Πολιτείες και τις γειτονικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Χιλής και της Βραζιλίας. Ωστόσο, με τις τιμές του ελαιολάδου να εκτινάσσονται σε νέα ύψη στην Ισπανία, ο Vargas βλέπει λίγα κίνητρα για τους παραγωγούς να επικεντρωθούν σε ανώτερες ποιότητες.
Ο Vargas αντιθέτως έκανε λόγο για το γεγονός ότι οι υψηλές τιμές του ελαιολάδου βλάπτουν την τοπική κατανάλωση και ωθούν τους παραγωγούς ελαιολάδου της χώρας να στρέψουν την εστίασή τους μακριά από την εγχώρια αγορά. Το 2023, το Περού εξήγαγε 3.000 τόνους ελαιόλαδου, το 42% αυτού που παρήγαγε. «Ένα μπουκάλι του ενός λίτρου ελαιόλαδο στο σούπερ μάρκετ πωλούνταν για 10 δολάρια», είπε ο Vargas. «Τώρα, το ίδιο μπουκάλι πωλείται για 20 δολάρια, αφήνοντας πολλούς Περουβιανούς να μην μπορούν να αγοράσουν το ελαιόλαδο. Συνεχίζει να είναι ένα προϊόν που συνδέεται με την ελίτ». Η αύξηση των τιμών σημαίνει επίσης ότι περισσότερα περουβιανά εστιατόρια αντικαθιστούν το ελαιόλαδο με άλλα βρώσιμα έλαια. Ως εκ τούτου, οι συνέπειες της αύξησης των τιμών αποθαρρύνουν περαιτέρω τους παραγωγούς από το να επικεντρωθούν στην παραγωγή λαδιών υψηλότερης ποιότητας, σύμφωνα με τον Vargas.
Ο Morales βλέπει το μέλλον του Περού ως περιφερειακού εξαγωγέα ελαιολάδου, εστιάζοντας σε μικρότερες αγορές της Κολομβίας, του Ισημερινού και της Κεντρικής Αμερικής μαζί με τη Χιλή και τη Βραζιλία. Ωστόσο, ο απώτερος στόχος του κλάδου είναι να συνεχίσει να αυξάνει τις εξαγωγές στην επικερδή αγορά των ΗΠΑ. Με πολλούς στο Περού να ετοιμάζονται να διαγράψουν τη συγκομιδή του 2024, ο Morales κοιτάζει το 2025 με μετρημένη αισιοδοξία. Ο Morales αναφέρει επίσης ότι ορισμένοι μετεωρολογικοί δείκτες τον έχουν κάνει αισιόδοξο ότι ο κύκλος του Ελ Νίνιο θα τελειώσει σύντομα με την πιθανότητα να αυξηθεί η πιθανότητα ενός αντισταθμιστικού γεγονότος Λα Νίνια. «Οι κλιματικές προβλέψεις προβλέπουν ότι θα έχουμε έναν πολύ πιο φυσιολογικό χειμώνα», είπε. «Αυτό θα μπορούσε να μεταφραστεί σε μια συγκομιδή ρεκόρ το 2025». Ο Morales είπε ότι οι παραγωγοί θα μπορούσαν να παράγουν 10.000 τόνους ελαιόλαδου το 2025 με βάση την εγκατεστημένη ικανότητα άλεσης. Αν και, έσπευσε να προειδοποιήσει ότι αυτό ήταν το καλύτερο σενάριο και κανείς δεν μπορούσε να προβλέψει με ακρίβεια το τελικό αποτέλεσμα της επερχόμενης συγκομιδής του 2024. Συμφωνώντας με τον Morales, ο Vargas αναφέρθηκε στην πιθανότητα επίλυσης της κρίσης με την έλευση του φαινομένου Λα Νίνια. Εκτιμά ότι η επικείμενη Λα Νίνια θα επιτρέψει σε πολλά ελαιόδεντρα να ανακάμψουν μετά από δύο συνεχόμενες χαμηλές συγκομιδές, ανακτώντας την ενέργεια που χρειάζονται για την καρποφορία. Η προοπτική αυτή προσφέρει αισιοδοξία για τη μελλοντική παραγωγή ελαιολάδου στη χώρα.
Πηγή: Olive Oil Times
