Σε πρόσφατη συνάντηση που είχαν οι εκπρόσωποί τους, η συζήτηση επικεντρώθηκε στο μείζον πρόβλημα της αύξησης του ενεργειακού κόστους, το οποίο δεν αφορά μόνο τους ελαιοτριβείς αλλά και τους παραγωγούς αλλά και της αύξησης του εργατικού κόστος και των αναλώσιμων, λόγω της ενεργειακής κρίσης, ανεβάζει το συνολικό κόστος λειτουργίαςτων επιχειρήσεων κατά 50% σε σχέση με το 2019.
Μετά την αύξηση των τιμολογίων ρεύματος, το κόστος για ένα ελαιοτριβείο, ανά τόνο παραγόμενου ελαιόκαρπου θα κυμαίνεται από 10 εύρω που ήταν το 2019 σε 60 έως 80 ευρώ ο τόνος, ανάλογα με τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας, σύμφωνα με τους υπολογισμούς του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Πελοποννήσου. Ας σημειωθεί πως δεν έχουν ληφθεί υπόψιν η αύξηση στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις (ΔΕΔΔΗΕ κ.λπ.) αφού υπολογίζεται μόνο η αύξηση στην καταναλισκόμενη ενέργεια (Kwh).
Κατά τους επαγγελματίες του κλάδου, «τα ελαιοτριβεία βρίσκονται μπροστά στο δίλημμα να αυξήσουν το δικαίωμα ή να σταματήσουν να λειτουργούν, γεγονός που θα επιβαρύνει τον παραγωγό που ήδη αντιμετωπίζει αυξημένο κόστος καλλιέργειας και συγκομιδής, κάτι που κανένας δεν επιθυμεί».
Όπως διευκρινίζουν οι επαγγελματίες ελαιοτριβείς με δηλώσεις στην ΕΡΤ, ενδιαφέρονται αποκλειστικά για την αξιοπρεπή επιβίωση ελαιοτριβείων και παραγωγών και για την προστασία του εθνικού μας προϊόντος, του ελαιολάδου. Οι ελαιοτριβείς δεν ζητούν χάρες ή ελεημοσύνη, θέλουν απλώς δικαιοσύνη από την Πολιτεία.
Συγκεκριμένα οι ελαιοτριβείς ζητούν:
- επιδότηση ρεύματος ανάλογη με των βιομηχανιών άρτου και των αρτοποιείων,
- άμεση διευκόλυνση στην τοποθέτηση φωτοβολταϊκών ούτως ώστε να μην επιβαρύνεται ο κρατικός προϋπολογισμός και
- ένταξη των ελαιοτριβείων στους κατά προτεραιότητα τροφοδοτούμενος καταναλωτές, ώστε να μην υφίστανται καταστροφικές διακοπές ρεύματος τόσο για τις μονάδες παραγωγής όσο και για την ελαιοποίηση καθώς και για την ποιότητα του ελαιολάδου.
Στο πλευρό τους στέκεται το Επιμελητήριο Λακωνίας, με τον πρόεδρο Ιωάννη Παναρίτη, να αναλαμβάνει πρωτοβουλίες ενημέρωσης πολιτειακών παραγόντων για το θέμα ενώ δεσμεύτηκε ότι το Επιμελητήριο του νομού θα σταθεί αρωγός στην προώθηση των αιτημάτων του κλάδου.
Σχετική επιστολή του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου Πελοποννήσου αναφέρει:
«Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί,
Η ενεργειακή κρίση που βιώνουμε επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα στην οικονομία. Με την παρούσα επιστολή μας θέλουμε να επισημάνουμε τους σοβαρούς κινδύνους που εγκυμονεί η κρίση αυτή για τον κλάδο παραγωγής του εθνικού μας προϊόντος, του ελαιολάδου. Είναι γνωστή η μεγάλη οικονομική και κοινωνική σημασία της παραγωγής και εξαγωγής αυτού του προϊόντος, αφού συμβάλει σημαντικά στο ΑΕΠ της χώρας μας, με περίπου 1 δις ευρώ, είναι άμεσα εξαγώγιμο και συμβάλει θετικά στο εμπορικό ισοζύγιο. Συμβάλει, επίσης, στο εισόδημα 500.000 περίπου ιδιοκτητών ελαιόδεντρων, 1.300 ελαιοτριβείων, 32 Πυρηνελαιουργείων και περίπου 600 τυποποιητηρίων, καθώς επίσης και του ανθρώπινου δυναμικού που εργάζεται στους ελαιώνες και στις ανωτέρω επιχειρήσεις. Η χώρα μας είναι η 3η σε μέγεθος χώρα παραγωγής ελαιολάδου στον κόσμο, με μέσο όρο παραγωγής 300.000 τόνους ανά έτος. Φέτος η παραγωγή αναμένεται να είναι αυξημένη κατά 30.000 τόνους.
Τα ελαιοτριβεία λειτουργούν εποχικά και η ελαιοκομική περίοδος έχει ξεκινήσει σε μια συγκυρία αρνητική, αναφορικά με τα έξοδα λειτουργίας τους και ιδιαίτερα το ενεργειακό κόστος, που θα τα οδηγήσει σε αδιέξοδο στο οποίο θα συμπαρασείρουν αγρότες και όλες τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά που στηρίζονται στη δική τους παραγωγή εντός της παραγωγικής αλυσίδας, γεγονός που θα έχει επιπτώσεις συνολικά στην οικονομία της χώρας μας. Συγκεκριμένα:
- Έως το 2019, το πραγματικό ενεργειακό κόστος για τα Γ22 βιοτεχνικά Τιμολόγια, όπως αυτά των ελαιοτριβείων, τα οποία έχουν συμφωνημένη ισχύ μεγαλύτερη από 35 KVA, πριν τις αυξήσεις, ήταν 0,078 €/KWh. (στο παράδειγμα χρησιμοποιείται η τιμή ενός αντιπροσωπευτικού Παρόχου τον Δεκέμβριο 2019)
- Μετά τον υπολογισμό της απαραίτητης ενέργειας σε KWh αλλά και των λοιπών ρυθμιζόμενων χρεώσεων (ΔΕΔΔΗΕ κλπ.) για την παραγωγή ενός τόνου ελαιοκάρπου, το κόστος ρεύματος σε ευρώ έως το 2019 για ένα ελαιοτριβείο ανά τόνο παραγόμενου ελαιόκαρπου, προκύπτει ότι ήταν περίπου 10 ευρώ ο τόνος.
- Σήμερα το ενεργειακό κόστος έχει εκτιναχθεί σε 0,80 €/KWh. Υπολογιζόμενης της επιδότησης, η οποία για το μήνα Σεπτέμβριο ήταν 0,34 €/KWh, η τελική τιμή είναι περίπου 0,80 – 0,34 = 0,46 €/KWh (στο παράδειγμα χρησιμοποιείται η τιμή ενός αντιπροσωπευτικού Παρόχου ). Σημειώνεται ότι υπάρχουν και πάροχοι όπου η τελική τιμή μετά την επιδότηση έφτασε έως 0,60€/KWh. Έτσι, σήμερα μετά την αύξηση των τιμολογίων ρεύματος, το κόστος για ένα ελαιοτριβείο, ανά τόνο παραγόμενου ελαιόκαρπου θα κυμαίνεται από 10 εύρω που ήταν το 2019 σε 60 έως 80 ευρώ ο τόνος, ανάλογα με τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας. Η μεταβολή αυτή είναι της τάξεως από 600% έως 700% χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η αύξηση στις ρυθμιζόμενες χρεώσεις (ΔΕΔΔΗΕ κ.λπ.) αφού υπολογίζεται μόνο η αύξηση στην καταναλισκόμενη ενέργεια (Kwh).
- Έως το 2019 ο μέσος όρος αμοιβής ενός ελαιοτριβείου ήταν περίπου 70€ ανά τόνο ελαιόκαρπου (συμπεριλαμβανομένων όλων των εξόδων). Με τις σημερινές αυξήσεις στο κόστος ενέργειας η αμοιβή του ελαιοτριβείου, (χωρίς να υπολογιστεί καμία άλλη αύξηση πχ σε υλικά, εργατικά κλπ), θα πρέπει να αυξηθεί από 130 έως 150 ευρώ ανά τόνο ελαιόκαρπου κι αν υπολογιστούν και οι υπόλοιπες αυξήσεις το εκθλιπτικό δικαίωμα θα πρέπει να φθάσει έως 180€ ανά τόνο ελαιοκάρπου, το οποίο σε τιμές παραγόμενου ελαιολάδου θα προσεγγίσει ποσοστό άνω του 25% με 30 %, αμοιβή που ο παραγωγός θα αδυνατεί να καταβάλει αφού το εισόδημα που θα αντλήσει από την πώληση του ελαιολάδου θα φθάσει οριακά να καλύψει τα δικά του έξοδα συγκομιδής. Αυτό ενέχει τον σοβαρό κίνδυνο να μην συγκομιστούν μεγάλες ποσότητες ελαιοκάρπου.
Προσθέτοντας στα ανωτέρω και τα λοιπά προβλήματα του κλάδου όπως η έλλειψη εργατικών χεριών, τα υψηλά ημερομίσθια και το κόστος παραγωγής τόσο στο χωράφι όσο και στο ελαιοτριβείο οδηγούμαστε με μαθηματική ακρίβεια σε αδιέξοδο για την παραγωγή και προώθηση του βασικού προϊόντος της ελληνικής οικονομίας με όλα τα παρελκόμενα για την συνολική μας οικονομία και την τύχη αγροτών και επαγγελματιών του κλάδου.
Αξιότιμοι κύριοι Υπουργοί,
Για την αποφυγή της καταστροφής του κλάδου παραγωγής ελαιολάδου και της ελληνικής οικονομίας είναι αναγκαία η πολιτική βούληση άρσης όλων των ανωτέρω συνεπειών της αύξησης του κόστους ενέργειας μέσω:
- Της εξίσωσης της επιδότησης ρεύματος των ελαιοτριβείων τουλάχιστον με εκείνη των αρτοποιείων και της βιομηχανίας και βιοτεχνίας άρτου και για χρονική περίοδο ίση με το πεντάμηνο της ελαιοσυγκομιδής, (που αναλόγως με την περιοχή, είναι από τον Οκτώβριο έως τον Φεβρουάριο) για τις επιχειρήσεις που έχουν στην δραστηριότητα τους είτε ως κύρια είτε ως δευτερεύουσα δραστηριότητα τον ΚΑΔ του ελαιοτριβείου, (10412302/Υπηρεσίες έκθλιψης ελαιοκάρπου και άλλων ελαιούχων σπόρων και τυχόν άλλοι συναφείς ΚΑΔ). Η κρατική επιδότηση μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης, ανεξαρτήτως ισχύος παροχής, να ανέλθει τουλάχιστον σε 0,604 €/KWh – ποσό που έχει εγκριθεί ως επιδότηση ρεύματος για τα αρτοποιεία και τις βιοτεχνίες, βιομηχανίες άρτου κατά το μήνα Σεπτέμβριο – έτσι ώστε το κόστος ρεύματος για την ελαιοποίηση του καρπού να φτάσει στα επίπεδα τουλάχιστον 0,078 €/KWh. Η λύση αυτή είναι αντικειμενική και απολύτως υλοποιήσιμη. Θα είναι δε αποτελεσματική αν δεν υπάρξουν άλλες αιφνιδιαστικές καταστάσεις στην παγκόσμια αγορά, γεγονός που πρέπει να αντιμετωπιστεί εκ νέου.
- Επειδή ο ελαιόκαρπος που προορίζεται για την παραγωγή ελαιολάδου είναι φυσικό προϊόν που δεν αποθηκεύεται, σε περίπτωση που υπάρξουν προβλήματα επάρκειας και χρειασθεί να εφαρμοστεί Σχέδιο Προληπτικής Δράσης για περιορισμό στην κατανάλωση της ηλεκτρικής ενέργειας, τα ελαιοτριβεία σε όλη την επικράτεια πρέπει να ενταχθούν στους κατά Προτεραιότητα τροφοδοτούμενους Καταναλωτές, αφού λειτουργούν εποχικά και με μεγάλο φόρτο εργασίας, λόγω ακριβώς της συγκέντρωσης παραγωγής σε λίγο χρόνο.
Αν δεν παρθούν άμεσα μέτρα για την προστασία του προϊόντος, η φετινή ελαιοκομική περίοδος θα οδηγηθεί σε καταστροφή, παρόλο που η ευνοϊκή σύμπτωση μεγάλης παραγωγής με ικανοποιητικές τιμές θα αποτελούσε την ελπίδα ανάκαμψης του κλάδου και της ελληνικής οικονομίας.
Με την πεποίθηση ότι θα υιοθετήσετε τις παραπάνω προτάσεις μας σας ευχαριστούμε εκ των προτέρων για την θετική σας ανταπόκριση.
Για το Περιφερειακό Επιμελητηριακό Συμβούλιο Πελοποννήσου
Ο Πρόεδρος
Φώτιος Δαμούλος»
Η σχετική επιστολή του Επιμελητηρίου Χανίων έχει ως εξής:
«Αξιότιμοι κύριοι Πρόεδροι,
Το Επιμελητήριο Χανίων από κοινού και μετά από πρωτοβουλία του Συλλόγου Ιδιοκτητών Ελαιουργείων Ν. Χανίων σας αποστέλλουμε την παρούσα επιστολή μετά από την ομόφωνη απόφαση της Γενικής Συνέλευσης του Συλλόγου Ιδιοκτητών Ελαιουργείων Ν. Χανίων (Τετάρτη, 12/10/2022), σύμφωνα με την οποία το σύνολο των επιχειρηματιών μελών μας πρόταξαν με αγωνία τις οριακές συνθήκες λειτουργίας και επιβίωσης του κλάδου, εξαιτίας του απαγορευτικού ενεργειακού κόστους.
Ο Ελαιουργικός τομέας της Κρήτης, συνεχίζοντας την προαιώνια παράδοσή του, αποτελεί και σήμερα στρατηγικό θεμέλιο της Αγροτικής Οικονομίας και των πρόσφατων εξαγωγικών επιτευγμάτων του νησιού μας, με αποτέλεσμα να συνεισφέρει δυναμικά στην ισόρροπη ανάπτυξη και στην ευημερία της Κοινωνίας, μέσω των 95.000 αγροτικών οικογενειών και των εκατοντάδων μεταποιητικών της επιχειρήσεων και εργαζομένων τους.
Μετά τις εκρηκτικές ανατιμήσεις του τελευταίου χρόνου, το ενεργειακό κόστος σε κάθε ελαιοτριβείο ανά τόνο παραγόμενου ελαιόκαρπου, έχει εκτιναχθεί από 10 ευρώ που ήταν το 2019 σε 60 έως 80 ευρώ σήμερα, ανάλογα με τον πάροχο ηλεκτρικής ενέργειας. Η λειτουργία κάθε ελαιοτριβείου απαιτεί υψηλή κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος Αναπόφευκτα, οι μεγάλες αυξήσεις στο κόστος της ενέργειας προκαλούν αλυσιδωτές συνέπειες για το σύνολο των εμπλεκόμενων στην παραγωγική αλυσίδα του ελαιολάδου. Την ίδια στιγμή που το σύνολο των νοικοκυριών στη χώρα μας βρίσκεται αντιμέτωπο με τις εκτεταμένες συνέπειες ανατιμήσεων στον τομέα των Τροφίμων, δυστυχώς και τα ελαιοτριβεία είναι αναγκασμένα για την επιβίωσή τους να μετακυλήσουν το δυσβάσταχτο λειτουργικό κόστος στην εμπορική αλυσίδα με τελικό αποδέκτη τον Έλληνα καταναλωτή.
Τον περασμένο χρόνο νομοθετήθηκε από την Ελληνική Πολιτεία ειδική στήριξη για τους αγρότες, μέσω της οποίας παρέχεται πρόσθετη επιδότηση σε όλα τα αγροτικά τιμολόγια για την κατανάλωση των μηνών Αυγούστου έως και Δεκεμβρίου, η οποία προβλέπει κάλυψη του 80% της ρήτρας αναπροσαρμογής, με αφαίρεση των επιδοτήσεων και των εκπτώσεων που έχουν ήδη προσφερθεί. Παρότι η δράση αυτή απευθύνεται αποκλειστικά σε αγρότες, έχουν επίσης συμπεριληφθεί και τα ξηραντήρια καπνού, προφανώς λόγω της μεγάλης και σημαντικής συμμετοχής τους στην παραγωγική διαδικασία καπνικών πρώτων υλών.
Σε αντίστοιχες πολιτικές ενισχύσεων, όπως με αυτή που ίσχυσε για τα ξηραντήρια καπνού, θα έπρεπε να εντάσσονται και τα ελαιουργία, τα οποία αποτελούν σημαντικό και αναπόσπαστο τμήμα της διαδικασίας που ακολουθείται κατά την παραγωγή ελαιολάδου. Τα ελαιοτριβεία έχουν σχεδόν αποκλειστικά εποχιακή λειτουργία, η οποία συνδέεται άμεσα με τους μήνες της ελαιοκομικής περιόδου και αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της παραγωγικής διαδικασίας, αφού σε αυτά παράγεται το προϊόν πριν την εμπορία ή τη τυποποίησή του.
Αξίζει να τονιστεί ότι παραδοσιακά τα περισσότερα ελαιοτριβεία «πληρώνονται» σε είδος (δηλ. ελαιόλαδο), προκειμένου να διευκολύνουν τους παραγωγούς που συνήθως δεν διαθέτουν χρήματα για τις υπηρεσίες που λαμβάνουν. Το γεγονός αυτό όμως αφενός καθιστά πολλά ελαιοτριβεία ιδιαίτερα ευάλωτα στις διακυμάνσεις της τιμής του ελαιολάδου, αφετέρου διαταράσσει τις ταμειακές ροές τους και τη διαθεσιμότητα των απαραίτητων κεφαλαίων για τη λειτουργία τους, τα οποία πλήττονται ακόμα περισσότερο λόγω της ακρίβειας.
Συνεπώς, το Επιμελητήριο Χανίων και ο Σύλλογος Ιδιοκτητών Ελαιουργείων Ν. Χανίων προτείνουμε την παγκρήτια ένωση δυνάμεων και κοινή παρέμβαση του Συνδέσμου Ελαιοκομικών Δήμων Κρήτης, του Περιφερειακού Επιμελητηριακού Συμβουλίου της Κρήτης και όλων των Συλλόγων Ιδιοκτητών Ελαιουργείων του νησιού μας, διεκδικώντας από την Ελληνική Πολιτεία για τη χρονική περίοδο του πεντάμηνου της συγκομιδής (Οκτώβριος – Φεβρουάριος), για τις επιχειρήσεις που έχουν στη δραστηριότητά τους, είτε ως κύριο, είτε ως δευτερεύοντα τον ΚΑΔ του ελαιοτριβείου, (10412302 Υπηρεσίες έκθλιψης ελαιοκάρπου και άλλων ελαιούχων σπόρων), η κρατική επιδότηση μέσω του Ταμείου Ενεργειακής Μετάβασης για ελαιοτριβεία ανεξαρτήτως ισχύος παροχής, να ανέλθει για την ελαιοκομική περίοδο τουλάχιστον σε 0,604 €/KWh, ίσης αξίας δηλαδή με την ήδη εγκεκριμένη επιδότηση ρεύματος που παρέχεται δίκαια για τα αρτοποιεία – βιομηχανίες άρτου κατά το μήνα Σεπτέμβριο».
