Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία που παρουσίασαν το Ιταλικό Ινστιτούτο Υπηρεσιών για την Αγορά Γεωργίας και Τροφίμων (Ismea) και το Ίδρυμα Qualivita, η παραγωγή ιταλικών εξαιρετικών παρθένων ελαιολάδων με γεωγραφική ένδειξη παρουσιάζει αύξηση 3,6 %.
Σύμφωνα με την έκθεση, τα εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα με πιστοποιήσεις Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) έφτασαν σε όγκο σχεδόν 13.500 τόνους (αύξηση 3,6 %). Ταυτόχρονα, η εξαγωγική τους αξία παρουσίασε ελαφρά μείωση 0,3%, φτάνοντας στα 62 εκατ. ευρώ στο τέλος του 2022.
«Αυτά τα στοιχεία αντικατοπτρίζουν μια εκστρατεία ελαιολάδου που χαρακτηρίζεται από άφθονη παραγωγή στις νότιες περιοχές και χαμηλότερους όγκους στις κεντρικές και βόρειες περιοχές της Ιταλίας που οδήγησε σε περιορισμένη διαθεσιμότητα ορισμένων ΠΟΠ και ΠΓΕ», είπε η Tiziana Sarnari, αναλύτρια της αγοράς Ismea.
«Συγκεκριμένα, η πτώση της παραγωγής της ΠΓΕ Toscano, που είναι ένα από τα προϊόντα γεωγραφικής ένδειξης με την υψηλότερη τιμή, οδήγησε σε ελαφρά μείωση της αξίας παραγωγής, η οποία έφτασε στα 85 εκατ. ευρώ (μείωση 4%) και της καταναλωτικής αξίας στα 142 εκατ. ευρώ (μείωση 5,7%)», πρόσθεσε.
«Παρόλα αυτά, ο κλάδος παραμένει σε καλή κατάσταση, με τις ισχυρές επιδόσεις των προϊόντων της Σικελίας», συνέχισε ο Sarnari. «Η ΠΓΕ Sicilia συνέχισε να αυξάνεται και να γίνεται η τρίτη γεωγραφική ένδειξη σε αξία, ενώ οι εξαγωγές της ΠΟΠ Valli Trapanesi διπλασιάστηκαν».
Η Ιταλία, με τα 42 ελαιόλαδα ΠΟΠ και 8 ΠΓΕ, αποτελεί ηγέτιδα δύναμη στην παραγωγή εξαιρετικών παρθένων ελαιολάδων. Σχεδόν 23.500 φορείς επιχειρηματίες συμμετέχουν σε αυτόν τον κλάδο, που σημείωσε σταθερή ανάπτυξη τα τελευταία δέκα χρόνια, με μόνη προσωρινή οπισθοδρόμηση λόγω των περιορισμών που επέφερε η πανδημία Covid-19, όπως υποδεικνύουν προηγούμενες εκθέσεις των Ismea και Qualivita.
Επί του παρόντος, τα πέντε κορυφαία εξαιρετικά παρθένα ελαιόλαδα της χώρας είναι το Terra di Bari ΠΟΠ, με αξία 24 εκατομμυρίων ευρώ, κυριαρχώντας την αγορά στην περιοχή της Απουλίας. Ακολουθούν το Toscano ΠΓΕ με 17 εκατομμύρια ευρώ, το Sicilia ΠΓΕ με 10 εκατομμύρια ευρώ, το Val di Mazara ΠΟΠ με 8,3 εκατ. ευρώ και το Riviera Ligure ΠΟΠ με 4 εκατ. ευρώ.
Σε συνδυασμό, αυτές οι πέντε ΠΟΠ και ΠΓΕ αντιπροσωπεύουν το 75 % της συνολικής αξίας των έξτρα παρθένων ελαιολάδων γεωγραφικών ενδείξεων. Μόνο η Terra di Bari ΠΟΠ και η ΠΓΕ της Τοσκάνης αντιπροσωπεύουν το 49 % της συνολικής αξίας.
Το σύστημα Προστατευόμενων Ονομασιών Προέλευσης και Προστατευόμενων Γεωγραφικών Ενδείξεων δημιουργήθηκε για την προστασία των προτύπων ποιότητας και των μεθόδων παραγωγής των αγροδιατροφικών προϊόντων, παρέχοντας παράλληλα μεγαλύτερες εγγυήσεις προέλευσης στους καταναλωτές.
Εισήχθη στην Ε.Ε. με τον Κανονισμό 2081/1992 και αργότερα αντικαταστάθηκε από τον Κανονισμό 510/2006, η νομοθεσία που ορίζει και προστατεύει τους ΓΕ έχει εξελιχθεί και βελτιωθεί.
Τους πρώτους μήνες του 2024 θα τεθεί σε ισχύ ένας νέος ευρωπαϊκός νόμος για την ενίσχυση της προστασίας των προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης.
Μεταξύ των καινοτομιών που εισάγει το ρυθμιστικό πλαίσιο είναι η αποτελεσματικότερη προστασία των προϊόντων γεωγραφικής ένδειξης που πωλούνται στο διαδίκτυο και χρησιμοποιούνται ως συστατικά σε μεταποιημένα προϊόντα, καθώς και η βελτιωμένη ιχνηλασιμότητα των παραγωγών.
Επιπλέον, ο νόμος στοχεύει στην ενίσχυση της λειτουργίας των Κοινοπραξιών Προστασίας, ο ρόλος των οποίων στην Ιταλία αναπτύχθηκε παράλληλα με την ανάπτυξη του κλάδου.
Υπάρχουν επί του παρόντος, 24 κοινοπραξίες για την προστασία των εξαιρετικών παρθένων ελαιόλαδων ΠΟΠ και ΠΓΕ της χώρας, οι οποίες δεσμεύονται όλο και περισσότερο να προστατεύουν τα προϊόντα και τις περιοχές τους και να προωθούν πολιτιστικές και τουριστικές διαδρομές.
