του Πέτρου Γκόγκου
Η νέα αυτή συνθήκη, έρχεται να ευνοήσει ιδιαίτερα την ελληνική παραγωγή, αφού από τις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που δεν αντιμετώπισε τα προβλήματα ξηρασίας που αποδεκάτισαν τις προοπτικές παραγωγής σε Ιταλία, Ισπανία και Πορτογαλία. Ήδη τα αποθέματα της προηγούμενης ελαιοκομικής περιόδου διαμορφώνουν μέση τιμή στην Ισπανία κοντά στα 4 ευρώ το κιλό, κάτι που σημαίνει ότι για τα ιδιαίτερα ελαιόλαδα παραδοσιακών ελαιώνων της Ιβηρικής, η αγορά πληρώνει ήδη τιμές που βρίσκονται στην περιοχή των 4,25 ευρώ το κιλό. Στο επίπεδο 4,50 – 4,60 ευρώ βρίσκεται και η μέση τιμή στα εμπορικά κέντρα της Ιταλίας, όσο στην ελληνική αγορά το εμπόριο επιμένει να πληρώνει έως 4 ευρώ το κιλό τις τρεις γραμμές.
Ζητούμενο σε αυτήν τη συγκυρία, είναι να εξασφαλιστούν τιμές κοντά στα 5 ευρώ το κιλό για τα αγουρέλαια της νέας περιόδου στις ζώνες της χώρας που βγαίνουν πρώτες στην αγορά, κάτι που θα διευκόλυνε την υπόθεση διεκδίκησης υψηλότερων τιμών και για την βασική παραγωγή που αναμένεται να μπει στις δεξαμενές το Νοέμβριο. Η χώρα αναμένει μια παραγωγή κοντά στους 300.000 τόνους, σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες εκτιμήσεις που δείχνουν ανάκαμψη της τάξης του 40% από τους 215.000 τόνους που έδωσε το 2021. Από την άλλη, στην Ισπανία δεν αποκλείεται το ενδεχόμενο η παραγωγή να υποχωρήσει κάτω από τους 1 εκατ. τόνους, έναντι των 1,5 εκατ. πέρυσι. Σημαντικά μειωμένη αναμένεται και η ιταλική παραγωγή.
Αναφορικά με την εξέλιξη της καλλιέργειας, δεν έχουν αναφερθεί ιδιαίτερα προβλήματα για ασθένειες, με εξαίρεση τον πληθυσμό του δάκου στην Κρήτη, όπου ήδη οι παραγωγοί έχουν ξεκινήσει αυτόνομα ψεκασμούς, ακόμα και με τουρμπίνες, αφού το πρόγραμμα δακοπροστασίας, τρέχει με καθυστερήσεις. Βέβαια, κάτι τέτοιο θα μπορούσε να εκθέσει την κρητική παραγωγή σε ζητήματα με υπολλειμματικότητες, ωστόσο οι παραγωγοί, σε μια χρονιά βεντέμας αλλά και ιδιαίτερα ακριβών εισροών, δεν θέλησαν να ρισκάρουν τις προοπτικές μιας καλής σοδειάς.
Σε αυτές τις συνθήκες, αυτό που προβληματίζει ιδιαίτερα στα παραγωγικά κέντρα ελαιολάδου της Ελλάδας, είναι η εξασφάλιση ικανού αριθμού εργατών γης. Τόσο στην Πελοπόννησο όσο και στην Κρήτη, αναφέρονται σημαντικές ελλείψεις σε εργάτες ενόψει της περιόδου συγκομιδής, κάτι που περιπλέκει σημαντικά την υπόθεση για τους παραγωγούς.
Σημειώνεται ότι η ελληνική παραγωγή ελαιολάδου προέρχεται από μια χρονιά που σε σημαντικό βαθμό διέψευσε τις προσδοκίες των παραγωγών. Αν και οι προϋποθέσεις για διατήρηση των τιμών ελαιολάδου στην περιοχή των 4 ευρώ το κιλό είχαν σχηματιστεί πέρυσι τον Οκτώβριο, η αγορά σύντομα υποχώρησε ακόμα και κάτω από τα 3,50 ευρώ και παρέμεινε εκεί καθ΄ όλη τη διάρκεια της περιόδου μέχρι και τον περασμένο Ιούλιου που ανέκαμψε. Αυτό, σε μια συνθήκη υψηλού κόστους παραγωγής κατά την οποία τα περισσότερα αγροτικά εμπορεύματα σημείωσαν αξιόλογα ράλι ανόδου, είχε ως αποτέλεσμα να φέρει στα όριά της την ελαιοκαλλιέργεια της χώρας.
Στα 3,85 η μέση τιμή για λαμπάντε στηρίζει την αγορά στο έξτρα παρθένο
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εξέλιξη της τιμής στην κατηγορία των ραφιναρισμένων ελαιολάδων, αφού δείχνει να έχει παγιωθεί η περιορισμένη διαθεσιμότητα καλαμποκέλαιου και ηλιέλαιου στην ευρωπαϊκή αγορά κάτι που έχει ωθήσει αρκετές βιομηχανίες προς το ελαιόλαδο.
Το 2022 ξεκίνησε με την τιμή για τα λαμπάντε στα 3 ευρώ το κιλό, ωστόσο μετά την ρωσική εισβολή οι τιμές εκτινάχθηκαν, παρασύροντας τον περασμένο Μάρτιο για ένα μικρό διάστημα και τα έξτρα παρθένα ελαιόλαδα. Πλέον, η ψαλίδα ανάμεσα στα λαμπάντε και τα κοινά παρθένα ελαιόλαδα είναι μόλις 2 λεπτά το κιλό, ενώ κοντά στα 10 λεπτά απέχουν οι τιμές των ραφιναρισμένων ελαιολάδων με τα έξτρα παρθένα. Οι αναλυτές της ισπανικής αγοράς προεξοφλούν ότι για όσο καιρό συντηρείται η κατάσταση στην Ουκρανία, αλλά και έως ότου οι κύκλοι της αγροτικής παραγωγής επιτρέψουν αξιόλογες παραγωγές στη Μαύρη Θάλασσα, τα λαμπάντε ελαιόλαδα θα διατηρηθούν σε πρωτόγνωρα υψηλά.
