Ένα μακρύ, ζεστό, ξηρό καλοκαίρι σε μεγάλο μέρος της Μεσογείου επηρέασε δυσμενώς τα περισσότερα ελαιόδεντρα και προκάλεσε κακή σοδειά. Η μειωμένη υγρασία του εδάφους έχει καθυστερήσει τα φυτά και τις καλλιέργειες κατά τη διάρκεια της κρίσιμης καλλιεργητικής περιόδου τους.
Ως αποτέλεσμα, οι τιμές του ελαιολάδου έχουν σημειώσει σημαντική αύξηση. Οι σωροί των αποθεμάτων έχουν ήδη μειωθεί σημαντικά σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια και είναι πιθανό να μειωθούν πολύ πριν έρθει η επόμενη συγκομιδή.
Εκτός από τα περιορισμένα αποθέματα, η περιοχή της Μεσογείου, η οποία παράγει το μεγαλύτερο μέρος του ελαιολάδου που καταναλώνεται παγκοσμίως, εξακολουθεί να βιώνει μια παρατεταμένη ξηρασία, ειδικά στην Ισπανία. Οι τιμές διατηρούνται σε υψηλά επίπεδα λόγω της επίμονης ζήτησης από τις εξαγωγικές αγορές, ακόμη και ενόψει της μικρής μείωσης της τοπικής κατανάλωσης.
Σε αυτή τη σειρά γεγονότων, ανεπηρέαστη φυσικά δεν μπορεί να μείνει και η Ελλάδα όπου αντιμετωπίζει μια πρωτόγνωρη δραματική κατάσταση στην αγορά. Αφού είχε πέρυσι ένα ανοδικό ρεκόρ παραγωγής άνω των 350.000 τόνων ελαιολάδου, η τρέχουσα εκστρατεία μετά βίας φαίνεται να ξεπερνά τους 130.000 τόνους, έχοντας κατά νου ότι τα ελαιόδεντρα είναι γυμνά ακόμη και από καρπούς για χρήση επιτραπέζιων ελιών.
Σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση αγοράς ελαιολάδου για την κατάσταση του Ιανουαρίου από την Certified Origins αναφέρει την εκπληκτική άνοδο του ελληνικού ελαιολάδου στο +84,7% από την τιμή για την ίδια περίοδο το 2023. Το ελληνικό ελαιόλαδο ήταν πιο προσιτό από το ιταλικό ελαιόλαδο. Ωστόσο, το 2024 οι τιμές θα διατηρήσουν την ανοδική τους δυναμική.
Ιταλία: 9,56 €/l → + 5,5% από τον προηγούμενο μήνα, + 58,3% από την τιμή για την ίδια περίοδο 2023
Ισπανία: 9,09 €/l → + 5% τον προηγούμενο μήνα, + 83% την ίδια περίοδο στην τιμή 2023
Ελλάδα: 9,25 €/l → +3% από τον προηγούμενο μήνα, +84,7% από την τιμή για την ίδια περίοδο το 2023
Τυνησία: 7,88 €/l → +3% από τον προηγούμενο μήνα, +53,7% έναντι τιμής την ίδια περίοδο 2023
Ο πρόεδρος της ΕΕΚΕ, Απόστολος Ραυτόπουλος, εκτιμά ότι το ελαιόλαδο θα ανέλθει στα τριάντα ευρώ το λίτρο. Ο παραγωγός στη Λακωνία πουλάει ήδη ελαιόλαδο στα 9,38 ευρώ. Ο Ραυτόπουλος επέστησε επίσης την προσοχή στο τρέχον κόστος του επώνυμου έξτρα παρθένου ελαιολάδου, αναφέροντας τις τιμές στις αλυσίδες παντοπωλείων που κυμαίνονται από 15,64 € έως 18,80 €.
Η νέα παραγωγή ελαιολάδου στην Ελλάδα αναμένεται να μειωθεί σε σχέση με το προηγούμενο έτος κατά τουλάχιστον 50%. Ένα λίτρο στο νησί της Κρήτης αναμένεται να κοστίσει 8,40 ευρώ, με αρκετούς παραγωγούς να σκέφτονται φέτος να αγοράσουν λάδι. Είναι απίθανο η Κρήτη να παράγει περισσότερο ελαιόλαδο από 30.000 τόνους όπως είχε προβλεφθεί.
Σύμφωνα με εκτιμήσεις αξιωματούχων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι εννέα χώρες παραγωγής εντός της ένωσης των 27 μελών αναμένεται να παράγουν 1,5 εκατομμύριο τόνους ελαιολάδου κατά τη διάρκεια του καλλιεργητικού έτους 2023–2024. Οι τιμές του ελαιολάδου προβλέπεται να παραμείνουν υψηλές λόγω της τρέχουσας σπανιότητας του αγαθού στην αγορά και την ακραίων καιρικών φαινομένων που επηρέασαν τον κύκλο καλλιέργειας.
Ειδικότερα, όπως αναφέρει σχετική έκθεση της Κομισιόν για τις προοπτικές των γεωργικών αγορών της ΕΕ το 2023/24, η παραγωγή ελαιολάδου είναι πιθανό να υποφέρει από αρνητικά καιρικά φαινόμενα που έλαβαν χώρα σε ολόκληρο τον κύκλο καλλιέργειας. Συγκεκριμένα, η Ισπανία, η Πορτογαλία και η Ελλάδα υπέφεραν από μια έντονη ξηρασία και υψηλές θερμοκρασίες, ενώ η Ιταλία επωφελήθηκε από τις βροχοπτώσεις. Οι παροδικές βροχοπτώσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού δεν βελτίωσαν πιθανότατα την κατάσταση στην Ανατολική Ευρώπη και την Πορτογαλία, καθώς ακολούθησαν νέοι καύσωνες. Αντίθετα, ένα τέτοιο μοτίβο καιρού είναι πιθανό να βοηθήσει την ανάπτυξη εχθρών όπως ο δάκος της ελιάς και παρασίτων. Ως αποτέλεσμα, η Ισπανία και η Πορτογαλία αναμένεται να μην αξιοποιήσουν το πλήρες δυναμικό παραγωγής τους. Η Ελλάδα προβλέπεται να αντιμετωπίσει πτώση παραγωγής περίπου 20%, ενώ μόνο η Ιταλία φαίνεται ότι θα αυξήσει την παραγωγή της.
