Ένα άρθρο από τη Σχολή Γεωπονίας του Πανεπιστημίου της Κόρδοβα αναφέρει ότι, μεταξύ των ασθενειών που πλήττουν τον ελαιώνα, η βερτισιλλίωση έχει γίνει μιά από τις πιο σημαντικές τα τελευταία χρόνια. Αυτή η νόσος έχει αυξηθεί σημαντικά στην Ισπανία και σε πολλές άλλες χώρες που παράγουν ελιές, αυξάνοντας την εμφάνισή της παράλληλα με την αύξηση της επιφάνειας καλλιέργειας και της έντασης της καλλιέργειας. Η νόσος αυτή προκαλείται από το μύκητα Verticillium dahliae, ένα εδαφικό παθογόνο που επηρεάζει πολλές καλλιέργειες, προκαλώντας τον μαρασμό των αγγείων και τον θάνατο των φυτών.
Η σοβαρότητα της νόσου αυξάνεται εξαιτίας της μεγάλης δυσκολίας καταπολέμησής της λόγω της παρατεταμένης επιβίωσης του μύκητα στο έδαφος και της θέσης του στο αγγειακό σύστημα του φυτού, που είναι απρόσιτο στις περισσότερες θεραπείες. Συνοπτικά, πρόκειται για ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζει η παγκόσμια ελαιοκαλλιέργεια, σε σημείο που το 2022 το Δίκτυο Φυτοϋγειονομικής Πληροφόρησης και Προειδοποίησης (RAIF) κατέγραψε μόλυνση από αυτόν τον μύκητα στα χωράφια της Ανδαλουσίας από 2,9% στα δέντρα της Κόρδοβα σε 88,9% στην περίπτωση της Huelva.
Περισσότερο από δέκα χρόνια μετά τη δημοσίευση της μελέτης, το Πανεπιστήμιο της Κόρδοβα, μαζί με το Πανεπιστήμιο της Jaén και το Κέντρο Ifapa Alameda del Obispo (στην Κόρδοβα), έχουν δείξει ότι τρεις νέες ποικιλίες, που προέρχονται από ένα πρόγραμμα γενετικής βελτίωσης, αποτελούν καλή επιλογή για την παραγωγή ποιοτικού ελαιόλαδου και για την πρόληψη της βερτισιλλίωσης.
Οι αγρότες που υποφέρουν από την εμφάνιση του Verticillium dahliae στα χωράφια τους έχουν ελάχιστες επιλογές για τη διαχείριση αυτής της νόσου. Ως εκ τούτου, οι ερευνητές αναζητούν ποικιλίες που είναι οι ίδιες ανθεκτικές σε αυτό το παθογόνο. Εκτός από την εξερεύνηση των πάνω από 1.200 ποικιλιών που φυλάσσονται στην Συλλογή του Ifapa, οι ερευνητές υπογραμμίζουν σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientia horticulturae τρεις γενότυπους που είναι ικανοί να αντιμετωπίσουν το μύκητα με φυσικό τρόπο, διατηρώντας παράλληλα την ποιότητα και την παραγωγικότητα του ελαιολάδου. Συγκεκριμένα, αυτές είναι νέες ποικιλίες που προέρχονται από τη φυσική διασταύρωση των ποικιλιών Κορωνέικη και frantoio, ανθεκτικών στο μύκητα, με άλλες μεγάλες ποικιλίες, όπως η arbosana, η οποία καλλιεργείται ευρέως για την παραγωγικότητά της, αλλά είναι ευάλωτη στη μόλυνση.
«Οι επιλεγμένοι γενότυποι έχουν δείξει ότι κληρονομούν την ανοχή και την αντίσταση στον V. dahliae, πράγμα που δείχνει ότι είναι κατάλληλοι υποψήφιοι για την ανάπτυξη νέων διασταυρώσεων μεταξύ τους και την επίτευξη πιο ανθεκτικών και παραγωγικών καλλιεργειών», εξήγησε η ερευνήτρια από το Πανεπιστήμιο της Jaén, Alicia Serrano, συγγραφέας του άρθρου. Οι προαναφερθείσες ποικιλίες βρίσκονται ήδη σε διαδικασία καταχώρησης στο Γραφείο Κοινοτικών Ποικιλιών Φυτών για πιθανή χρήση σε νέες φυτείες.
Σύμφωνα με δεδομένα του Υπουργείου Γεωργίας, στην Ισπανία οι ποικιλίες που συνήθως βρίσκονται λόγω της υψηλής κερδοφορίας τους και της σταθερής τακτικότητας στην παραγωγή ελαιόλαδου είναι η picual, η arbequina, η hojiblanca και η cornicabra. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια εισήχθησαν και άλλες ξένες ποικιλίες, όπως η Frantoio και η Κορωνέικη, τυπικές της Ιταλίας και της Ελλάδας αντίστοιχα, οι οποίες, όπως δείχνουν οι ειδικοί στην εργασία, είναι ανθεκτικές στη νόσο, ιδιαίτερα η ιταλική.
Η γενετική βελτίωση.
Η εύρεση μιας νέας ποικιλίας που ενοποιεί όλες αυτές τις ποιότητες είναι ο στόχος των εκτροφέων που ερευνούν τους μηχανισμούς άμυνας και τα γονίδια που σχετίζονται με την παραγωγικότητα και την ποιότητα του ελαιόλαδου για την επίτευξη βελτίωσης των ειδών. Για να το πετύχουν αυτό, αναγνωρίζουν και χαρακτηρίζουν τα οφέλη κάθε καλλιέργειας και επιλέγουν αυτές που πληρούν τα καλύτερα χαρακτηριστικά για τη διασταύρωσή τους. Στη συνέχεια, συλλέγουν γύρη από μία από αυτές και εφαρμόζουν την τεχνική που είναι γνωστή ως κλασική επικονίαση με κατευθυνόμενες διασταυρώσεις. Με αυτόν τον τρόπο, οι νέοι σπόροι θα έχουν κληρονομήσει τα χαρακτηριστικά από τους δύο γονείς και θα γεννηθούν με τα χαρακτηριστικά των γονιών τους.
Οι ειδικοί αξιολόγησαν σε αυτήν την εργασία 40 διαφορετικές ποικιλίες, από τις οποίες 31 προέρχονταν από την Πυρηνική Συλλογή της Παγκόσμιας Τράπεζας του Γενετικού Υλικού της Ελιάς του Ifapa, στην Κόρδοβα. Άλλες επιλέχθηκαν λόγω της σημασίας τους στους ισπανικούς ελαιώνες, όπως η cornicabra, η changlot real και το «FS-17», που δείχνει ανθεκτικότητα έναντι της ενοχλητικής Xylella, μιας άλλης νόσου της ελιάς. Σε όλες αυτές προστέθηκαν έξι επιλογές από το πρόγραμμα βελτίωσης που αναπτύχθηκε στο ίδιο κέντρο.
Μετά από δώδεκα μήνες ανάπτυξης, ο μύκητας εμβολιάστηκε στα φυτά για να παρατηρηθεί η εξέλιξή του. Οι δοκιμές περιλάμβαναν δεκαέξι άτομα από κάθε τύπο δέντρου που διανεμήθηκαν σε τέσσερα τμήματα, τρία μολυσμένα και ένα ελέγχου. Με αυτόν τον τρόπο, απέκτησαν τα δεδομένα για να ταξινομήσουν τις ποικιλίες ανάλογα με το επίπεδο αντοχής. Το αποτέλεσμα αυτής της εργασίας δείχνει ότι μπορούν να προκύψουν νέες ποικιλίες που αντιστέκονται στη νόσο και διατηρούν υψηλά επίπεδα παραγωγικότητας και ποιότητας του ελαιόλαδου.
Νέες γονιδιωματικές τεχνικές.
Οι ποικιλίες ανθεκτικές στην βερτισιλλίωση έχουν προκύψει μέσω κλασικών τεχνικών επιλογής, που απαιτούν πολύ χρόνο και σημαντικές οικονομικές επενδύσεις. Όπως φαίνεται, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταλήγει να επιτρέπει την καλλιέργεια φυτών που προέρχονται από νέες γονιδιωματικές τεχνικές, προκειμένου να προκύψουν βελτιωμένες ποικιλίες, προς όφελος των αγροτών και των καταναλωτών. Αυτό θα βελτιώσει σημαντικά δύο πτυχές: πρώτον, θα είναι πολύ πιο οικονομικό λόγω της τεχνικής που χρησιμοποιείται· αφετέρου, θα απαιτήσει πολύ λιγότερο χρόνο. Πολλές χώρες στον κόσμο ήδη επιτρέπουν τη χρήση αυτών των τεχνικών και η χρήση αυτών των καλλιεργειών δεν προκαλεί ζημία στο περιβάλλον ή στην ανθρώπινη υγεία, επομένως η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να βιαστεί ώστε να μην παραμείνει πίσω στην παραγωγή τροφίμων.
Πηγή: latribunadeciudadreal.es
