Μπορεί βέβαια να είναι και απλά η κορύφωση μιας δεκαετούς και πλέον τάσης γύρω από το premium ελαιόλαδο στην Ελλάδα, η οποία παρέσυρε στο χορό και τους Ηπειρώτες παραγωγούς.
Σε κάθε περίπτωση, η Ήπειρος έδειξε ότι διαθέτει τόσο ελαιώνες ικανούς όσο και ανθρώπους με τον απαιτούμενο επαγγελματισμό που μπορούν να διοχετεύσουν ένα προϊόν με λόγο ύπαρξης στη διεθνή αγορά. Η νόστιμη Julia με Χονδρολιά από την Άρτα και οι εκφράσεις της Πρεβεζάνας Λιανολιάς από τα παράλια, βάζουν την Ήπειρο δυναμικά στον ελαιοκομικό χάρτη της Ελλάδας.
Πριν από 400 χρόνια, οι Βενετοί φρόντισαν να φυτευτεί ολόκληρη η χερσόνησος της Πρέβεζας με λαδολιές. Σήμερα «βαριά» να γλίτωσαν το μπόλιασμα με Κορωνέικη ή ακόμα χειρότερα το πριόνι καμιά 200αριά στρέμματα από αυτόν τον παλιό ενετικό ελαιώνα. Ήταν αρκετά όμως ώστε εννιά χρόνια πίσω να δώσουν έμπνευση για ένα προϊόν με αξιώσεις στην αγορά στον 49χρονο τότε Παναγιώτη Παπανίκο και της ετικέτας του Ενετικό.
Μερικά χιλιόμετρα παραπέρα, στην περιοχή Μετόχι, δίπλα στη λίμνη Ζιρού, ο Νικόλαος Καραγιάννης βγήκε το 2014 πιστοποιημένος βιολογικός παραγωγός Κορωνέικης για να ακούσει από τους εμπόρους το εξής αυθόρμητο στα μυαλά αρκετών: «Βγάζει η Ήπειρος λάδι;». Κι όμως, ο 25 στρεμμάτων ελαιώνας του υπό το σήμα Pelagros, κατάφερε το 2019 να μπει στο Costa Navarino ως ένα από τα πέντε καλύτερα ελαιόλαδα της Ελλάδας.
Μόλις πέρυσι, ο Θανάσης Χρήστου από την Άρτα, ψημένος επαγγελματίας στο χώρο της εστίασης, αποφάσισε να βάλει στη φιάλη με την επωνυμία Julia το σπιτικό ελαιόλαδο από της ξακουστές επιτραπέζιες Χονδρολιές της Άρτας, σε μια προσπάθεια να γνωρίσει στην αγορά αυτό το «παχύ ελαιόλαδο που μας αρέσει» όπως μεταφέρει ο ίδιος στο Ελαίας Καρπός. Η συγκέντρωσή του ελαιολάδου σε πολυφαινόλες ξεπερνά τα 475 mg με το προϊόν να φεύγει από αυτόν με 26 ευρώ το λίτρο.
Και οι τρεις περιπτώσεις βρήκαν έναν άξιο συνεργάτη στο πρόσωπο του ελαιοτριβέα Αχιλλέα Κονάκη, ο οποίος έχει βαλθεί να εκπαιδεύσει τους Ηπειρώτες στην κουλτούρα της ελαιοκαλλιέργειας, ώστε να αποφύγει η περιφέρεια τα σφάλματα που κράτησαν πίσω τις παραγωγές των βασικών παραγωγικών κέντρων της Ελλάδας. «Την τελευταία δεκαετία έχουμε αλλάξει τελείως τον τρόπο της ελαιοποίησης» σχολιάζει ο ίδιος. Οι παραγωγοί στην Ήπειρο έχουν ξεκινήσει πλέον και συγκομίζουν από νωρίς τον Οκτώβριο για να πιάσουν τα όρια που υπαγορεύουν οι χημικές αναλύσεις που τρέχει το Επιμελητήριο Πρέβεζας, και ας δίνουν ταβάνι οι αποδόσεις στο 10% με 12% αναλογία καρπού προς ελαιόλαδο.
Οι γείτονες «σκανδαλίζονται» και θα ακολουθήσουν νέες επενδύσεις
Τρία χρόνια χρειάστηκε ο Παναγιώτης Παπανίκος για να καθαρίσει τον ελαιώνα που νοίκιασε αρχικά από το δήµο Πρέβεζας, όσο στα γύρω αγροτεµάχια το ξήλωµα δέντρων προχωρούσε µε απειλητικούς ρυθµούς. Αν κάτι έβαλε φρένο στο µανιακό ξήλωµα της Λιανολιάς από τον ελαιώνα της Πρέβεζας, ήταν η επιτυχηµένη έως τώρα πορεία στις αγορές των προσπαθειών που καταβάλουν οι συνοµιλητές του Ελαίας Καρπός. «Λείπει ακόµα η κουλτούρα της premium ελαιοποίησης από τους παραγωγούς της περιοχής» παρατηρεί ο κ. Παπανίκος, που ωστόσο εκτιµά πως τα επόµενα χρόνια θα ενταθούν οι προσπάθειες και θα είναι προς τη σωστή κατεύθυνση, δηλαδή εκείνην της αναζήτησης προστιθέµενης αξίας για το ντόπιο ελαιόλαδο της «Κορφολιάς» όπως ονοµάζουν την Πρεβεζάνα Λιανολιά στην περιοχή.
«Σκανδαλίζονται οι γείτονες» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Θανάσης Χρήστου, που βλέπει πλέον τους Αρτινούς να δροµολογούν και αυτοί µια διαφορετική πλαισίωση της ελαιοκαλλιέργειας. «Τα πάµε πολύ καλά» δηλώνει µε αισιοδοξία ο Αχιλλέας Κονάκης το ελαιοτριβείο του οποίου έχει καθιερωθεί πλέον ως το βασικό σηµείο υποδοχής των καρπών για µια προσεγµένη διαδικασία ελαιοποίησης. «Όλο και περισσότεροι ξεκινούν από νωρίς την συγκοµιδή, κοιτάζουν να βγάλουν αγουρέλαιο. Θέλει λίγο χρόνο ακόµα αλλά έχουµε κάνει ένα καλό ξεκίνηµα» συνεχίζει.
Σηκώνει νέες επενδύσεις
Βλέποντας ωστόσο τη δυναµική που αποκτά η ελαιοκαλλιέργεια στην περιοχή του, ο κ. Κονάκης προετοιµάζεται για το µέλλον µε επενδύσεις που εκτιµά ότι θα χρειαστούν. Για του χρόνου ευελπιστεί πως θα έχει καταφέρει να εγκαταστήσει ένα δεύτερο πλυντήριο στη µονάδα του, ώστε να πλένονται διπλά οι καρποί. «Όσο πιο καθαρές είναι οι ελιές, τόσο καλύτερο και το ελαιόλαδο στο τέλος. Εγώ αλλάζω 15 µε 20 φορές το νερό µέσα στην ηµέρα, για να εξασφαλίσω αυτήν την καθαρή γεύση που αναζητώ στο ελαιόλαδο. Επίσης θέλω να µετατρέψω σε ένα πρότυπο ελαιοτριβείο την επιχείρησή µου, να γίνεται εδώ ολιστική προσέγγιση από την ελαιοποίηση µέχρι την εµφιάλωση και την τυποποίηση και να πηγαίνουν τα υπολοίµατα σε ζωοτροφές» αναφέρει, πεπεισµένος ότι στις περισσότερες των περιπτώσεων η πρόχειρη δουλειά που γίνεται στα ελαιοτριβεία ευθύνεται για την υποβάθµιση του ελληνικού ελαιολάδου.
Δεν θα βρεις ελαιώνα πάνω από 20 στρέμματα
«Στην Ήπειρο δεν θα βρεις ελαιώνα μεγαλύτερο από 20 στρέμματα» λέει ο Νικόλαος Καραγιάννης, που παρακολουθούσε με την ιδιότητα του χημικού από τα φοιτητικά του χρόνια τις επιδόσεις των ελαιοποιήσεων της περιοχής που πήγαιναν για ιδιοκατανάλωση κατά κύριο λόγο. «Θυμάμαι τις αναλύσεις που έκανα, όπου διαπίστωνα πως οι μικρές οι εκμεταλλεύσεις στην Ήπειρο βγάζουν πολύ αξιόλογα ελαιόλαδα. Δεν είναι τυχαίο ότι σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα, πολλές ετικέτες κατάφεραν να πάρουν πιστοποίηση για ισχυρισμό υγείας», λέει.
Στόχος ένα ακριβό ελαιόλαδο
Αν και πριν από λίγα χρόνια η Ήπειρος ήταν γνωστή, για τα «βιομηχανικά της λάδια» όπως εξηγεί ο κ. Κονάκης, στην ουσία ήταν άγνωστη, οπότε εδώ μπορεί να γίνει λόγος για μια φρέσκια προσπάθεια που ήδη έχει καταφέρει να συλλέξει πολλά χρυσά σε διεθνείς διαγωνισμούς. Όλα τα προηγούμενα χρόνια, οι τιμές παραγωγού βρίσκονταν σταθερά 50 λεπτά από τα επίπεδα της Καλαμάτας, η οποία με τη σειρά της βρισκόταν 50 λεπτά κάτω από τα επίπεδα της Λακωνίας. «Από φέτος έχουμε ισοφαρίσει τις τιμές που πληρώνονται εκεί, στα 3,30 ευρώ το κιλό περίπου, ωστόσο ο στόχος δεν είναι το χύμα. Καλούμαστε να βγάλουμε ένα ακριβό ελαιόλαδο», καταλήγει ο ίδιος.
Ο αγώνας για το ΠΓΕ
Στην ομάδα των φιλόδοξων ελαιοπαραγωγών, και ο Αλέξης Σπύρου, ο άνθρωπος πίσω από το Εperion, ένα ελαιόλαδο από Λιανολιά, που βγήκε για να δείξει πως αυτά τα πανύψηλα δέντρα που κόβονταν για κούτσουρα μέχρι σήμερα, μπορούν να αφήσουν ένα αξιοπρεπές εισόδημα στους καλλιεργητές. Μάλιστα, ο ίδιος έχει συνδέσει τη δράση του στο χώρο με τις προσπάθειες επιστροφής του ΠΓΕ Πρέβεζα, κάτι που απαιτεί τη συστράτευση και των υπόλοιπων παραγωγών της περιοχής, προκειμένου να εξασφαλιστεί προστιθέμενη αξία στο ελαιόλαδο.
