Ως γνωστόν, η ελαιοπαραγωγή στο νοτιοανατολικό μέρος της Ιταλίας, την Απουλία, έχει χτυπηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια. Αιτία είναι η “Xylella fastidiosa”, παθογόνο βακτήριο που αποτελεί κίνδυνο για τα ελαιόδεντρα. Η ζημιά στην παραγωγή αντιστοιχεί σε απώλεια χιλιάδων θέσεων εργασίας, και δημιουργεί ανάγκες οικονομικής στήριξης των ελαιοκαλλιεργητών.
To μεγάλο πρόβλημα σχετικά με αυτό το βακτήριο, είναι το εξής: Περνούν μήνες προτού τα συμπτώματα εκδηλωθούν στα μολυσμένα ελαιόδεντρα, ενώ ταυτόχρονα η μόλυνση μεταφέρεται σε υγιή μέσω των εντόμων. Έτσι, οι αρχές θεωρούν κρίσιμη την έγκαιρη ανίχνευση του ιού. Στο πλαίσιο αυτό, έχουν επιστρατευτεί τόσο τεχνολογικά μέσα, όσο και η ισχυρή όσφρηση εκπαιδευμένων σκύλων. Και στις δύο περιπτώσεις, με τον ίδιο στόχο: Την αναγνώρισή της μόλυνσης στα πρόωρα στάδια της, η οποία δίνει καλύτερες πιθανότητες προστασίας των υγιών δέντρων.
Στην Απουλία, ήδη χρησιμοποιούνται επισήμως σκυλιά για τον εντοπισμό του ιού. Η χρήση τους άρχισε το καλοκαίρι του 2021. Σύμφωνα με την εκπαιδεύτρια Serena Donnini, ζώα τέτοιου είδους έχουν περάσει από εκπαιδευτική διαδικασία μηνών προτού μάθουν να εντοπίζουν τις οσμές μολυσμένων δέντρων.
Το Redox project είναι μια οργανωμένη προσπάθεια ανίχνευσης του ιού με την υποστήριξη της τεχνολογίας. Σύμφωνα με τον Vincenzo Barbieri -τον υπεύθυνο μάρκετινγκ της εταιρείας που στηρίζει υλικοτεχνικά το project- , το Redox (Remote Early Detection of Xylella) αποτελεί μια επιχείριση διάγνωσης του ιού σε πρώιμα στάδια.
Βασίζεται σε χρήση drones, τα οποία σαρώνουν μεγάλες εκτάσεις ελαιών. Διαθέτουν θερμική κάμερα και αισθητήρες που εντοπίζουν αλλαγές στην υγεία των δέντρων. Σύμφωνα με έρευνες, υπάρχουν από αρκετά νωρίς ενδείξεις για την μόλυνση των δέντρων από το βακτήριο. Πολύ πριν μαραθούν τα φύλλα και τα κλαδιά τους, υπάρχουν -λιγότερο εμφανείς- αλλαγές στο χρώμα ή σε άλλα χαρακτηριστικά της φυσιολογίας τους. Ο εντοπισμός τέτοιων πρώιμων μεταβολών είναι η αποστολή των drones, και μπορεί να αποβεί καθοριστικός για τον περιορισμό της νόσου.
Tόσο τα drones, όσο και η στράτευση εκπαιδευμένων σκύλων, αποτελούν προσπάθεια να ελεγχθεί αυτό το οξύ πρόβλημα. Το ότι δεν υπάρχει ακόμα θεραπεία για την “Xylella fastidiosa”, σημαίνει δύο πράγματα: Πρώτον, τα μολυσμένα δέντρα θανατώνονται για την προστασία των υγιών. Δεύτερον, η αναφύτευση ελιών σε περιοχές που επλήγησαν, μπορεί να γίνει μόνο σε συνθήκες προστασίας από την επαναμόλυνση.
