Το ζήτημα αφορά σε σοβαρή εμπλοκή που είχε υπάρξει το προηγούμενο διάστημα, σχετικά τόσο με τη χρηματοδότηση όσο και με την εκκαθάριση του πρώτου έτους υλοποίησης των προγραμμάτων, λόγω αφενός σημαντικών καθυστερήσεων στις εγκρίσεις και αφετέρου αλλαγών στο πλαίσιο εφαρμογής. Πολλοί συνεταιρισμοί μάλιστα, προκειμένου να μη χαθούν κρίσιμες δράσεις και παρεμβάσεις, είχαν αναγκαστεί να προχωρήσουν σε ίδια χρηματοδότηση, γεγονός όμως που δημιούργησε σημαντικά ζητήματα στην οικονομική τους ευρωστία.
Το πρόβλημα άγγιζε σχεδόν το 90% των ενεργών προγραμμάτων, με πραγματικό κίνδυνο απώλειας εκκαθαρίσεων και ενωσιακών πόρων για τα επόμενα έτη — χωρίς μάλιστα να υφίσταται υπαιτιότητα των φορέων. Σε ελαιοκομικά ισχυρές περιοχές όπως η Μεσσηνία, η Λακωνία και η Κρήτη, τυχόν αυστηρότερες ρυθμίσεις θα μπορούσαν να θέσουν εγκεκριμένα προγράμματα σε άμεσο κίνδυνο, ενδεχομένως και σε πλήρη απόρριψη, ενώ θα προκαλούσαν πολύ μεγάλη ανατροπή στον τετραετή επενδυτικό τους σχεδιασμό.
Aναλυτικά το σχετικό ΦΕΚ με τις τροποποιήσεις στο πλαίσιο των προγραμμάτων ΟΕΦ είναι διαθέσιμο εδώ
Σύμφωνα με τη σχετική απόφαση που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ με Αρ. Φύλλου 6695/12.12.2025 ορίζεται ότι τα επιχειρησιακά προγράμματα έχουν τετραετή διάρκεια με πρώτο έτος εφαρμογής το 2024, ενώ η ετήσια ενωσιακή χρηματοδότηση ανέρχεται σε 10,66 εκατ. ευρώ.
Ως προς τον προϋπολογισμό, το ελάχιστο ύψος ενωσιακής χρηματοδότησης ορίζεται σε 500.000 ευρώ για τη Ζώνη Α και σε 150.000 ευρώ για τη Ζώνη Β, με ανώτατο όριο τα 2,5 εκατ. ευρώ ανά πρόγραμμα.
Βασική προϋπόθεση επιλεξιμότητας αποτελεί η υποχρεωτική διάθεση τουλάχιστον του 55% του συνολικού προϋπολογισμού, ως μέσος όρος της τετραετίας, σε παρεμβάσεις που αφορούν το περιβάλλον, τη βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων, τη μείωση αποβλήτων και φυτοφαρμάκων, τη βελτίωση της ποιότητας των προϊόντων, καθώς και τη μεταφορά και αποθήκευση. Στο ίδιο πλαίσιο προβλέπεται, όπου απαιτείται, η δυνατότητα χρηματοδότησης αναφύτευσης ελαιώνων.
Παράλληλα, καθορίζονται ελάχιστα ποσοστά δαπανών για συμβουλευτικές υπηρεσίες, κατάρτιση, προώθηση και εμπορία, συστήματα ποιότητας και ιχνηλασιμότητας. Τα ποσοστά αυτά δεν απαιτείται να τηρούνται ετησίως, αλλά ελέγχονται συνολικά στο τέλος της τετραετίας, γεγονός που προσφέρει μεγαλύτερη ευελιξία στις ΟΕΦ.
Σημαντικές αλλαγές εισάγονται και στη διαδικασία τροποποίησης των προγραμμάτων, καθώς οι ΟΕΦ μπορούν να υποβάλουν έως τέσσερις αιτήσεις τροποποίησης ανά έτος, χωρίς αύξηση του συνολικού εγκεκριμένου προϋπολογισμού. Επιτρέπονται μεταβολές σε επιμέρους δράσεις και δαπάνες, υπό την προϋπόθεση ότι δεν αλλοιώνεται ο βασικός στόχος του προγράμματος.
Ρυθμίσεις προβλέπονται και για τις προκαταβολές, με την απόφαση να ξεκαθαρίζει ότι σε περίπτωση μη πλήρους απορρόφησής τους, τα αδιάθετα ποσά δεν επιστρέφονται, εφόσον έχουν τηρηθεί οι βασικές υποχρεώσεις του εγκεκριμένου προγράμματος. Αντίθετα, σε περίπτωση μη συμμόρφωσης, προβλέπονται κυρώσεις.
Παράλληλα, εισάγονται διευκολύνσεις στη διαχείριση τιμολογίων, στις προθεσμίες προμηθειών, στη σύναψη συμβάσεων κ.ά.
Επισημαίνεται ότι η απόφαση εφαρμόζεται από τη δημοσίευσή της στο ΦΕΚ και αφορά το σύνολο των ΟΕΦ που υλοποιούν επιχειρησιακά προγράμματα στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
