Η ελληνική αγορά άνοιξε δειλά-δειλά 22-23 Οκτωβρίου από τα 7,00-7,10 ευρώ για το φρέσκο έξτρα παρθένο, όταν και συγκεντρώθηκαν τα πρώτα βυτία στη Μεσσηνία. Οι συναλλαγές ήταν λίγες, καθώς για να συμπληρωθεί βυτίο χρειαζόταν η σοδειά από 30-40 παραγωγούς, όμως το ενδιαφέρον ήταν ασυνήθιστα μεγάλο. Όπου συγκεντρώθηκαν ποσότητες, πληρώθηκαν ανά την επικράτεια στα 6,80 με 7,20 ευρώ το κιλό. Έκτοτε, τα ελαιόπανα αγοράστηκαν, η συγκομιδή ανέβασε ρυθμούς και η αγορά έπεσε σε μέσους όρους στα 6,60 ευρώ μέσα σε μια βδομάδα και στα 6,20 σήμερα, με τους εμπόρους να διαμηνύουν σε Αργολίδα, Μεσσηνία και Ηράκλειο πως από βδομάδα οι προσφορές θα κόψουν άλλα 20 με 40 λεπτά, πέφτοντας δηλαδή κάτω από τα 6 ευρώ.***
Kατά «περίεργη σύμπτωση» τις μέρες αυτές που το ελαιόλαδο από Τυνησία και Τουρκία γίνεται διαθέσιμο για παραδόσεις Δεκέμβριο στα 5 – 5,5 ευρώ, σταμάτησαν οι Ιταλοί αγοραστές να προμηθεύονται στα 6,5 με 7,5 ευρώ το ελληνικό, αφού πρώτα τσίμπησαν 5-10.000 τόνους για να βγει ο μήνας.
Στην Ισπανία, οι μέσες τιμές υποχωρούν σε μέσους όρους στα 6,00-6,10 ευρώ το κιλό για καθημερινές συναλλαγές 2 με 3 χιλιάδων τόνων. Το φρέσκο έξτρα παρθένο βρίσκεται στα 6,30 με 6,60 με πλαγιοκαθοδικές τάσεις, χτίζοντας μια υγιή διαφορά με το παρθένο και τον βιομηχανικό άσσο στα 60 λεπτά και 1 σχεδόν ευρώ αντίστοιχα, δείγμα ότι η αγορά ελαιολάδου διαμορφώνει σταδιακά τις νέες της ισορροπίες. Να σημειωθεί εδώ πως η ισπανική αγορά ιχνηλατείται από έναν συμπαθητικό αριθμό (δωρεάν και μη) εργαλείων και τα άνω νούμερα αποτελούν τον μέσο όρο.
Η ξύλινη γλώσσα της ελληνικής πραγματικότητας
Η λειτουργία του κλάδου, το θετικό ισοζύγιο και μια σειρά εξελίξεων (Τουρκία, βροχές Ισπανίας) δικαιολογούν μια σταδιακή υποχώρηση της μέσης τιμής στη Μεσόγειο, όμως η ελληνική αγορά έπεσε στα επίπεδα των 6 ευρώ ασυνήθιστα γρήγορα, ενώ ήδη υπάρχει κόσμος που είναι διατεθειμένος να πουλήσει φρέσκο ελαιόλαδο στα 5,5 ευρώ. Θα αναρωτηθεί κανείς γιατί. Η απάντηση φαίνεται πως έρχεται κυρίως από την πραγματική ανάγκη που έχουν πολλοί παραγωγοί για εισόδημα. Πέρυσι, οι περισσότεροι δεν είχαν σοδειά που με μια Χ τιμή να τους δώσει υγιές περιθώριο κέρδους, ενώ οι πρώτες επιδοτήσεις του ΟΠΕΚΕΠΕ για το 2024 είτε τους ήρθαν λειψές ή δεν τους ήρθαν καθόλου. Άλλοι πάλι έχουν ακόμη ανοιχτούς λογαριασμούς με το 2023. Οι ίδιοι τώρα παραγωγοί που πέρυσι δεν είχαν ελαιόλαδο ούτε για το σπίτι, φέτος κυρίως λόγω παρενιαυτοφορίας, κάτι έχουν, ειδικά σε Κεντρική Ελλάδα και μικρότερες ζώνες.
Η κατάσταση αυτή ώθησε κόσμο στη λήψη προκαταβολών από εκατοντάδες ελαιοτριβεία, τα οποία με τη σειρά τους βγήκαν εκτός προγραμματισμού και ζήτησαν «έναντι» από τους δικούς τους αγοραστές, συνήθως με δέσμευση τιμής. Η όλη κατάσταση φέρνει τις τιμές παραγωγού σχεδόν 50-60 λεπτά κάτω από το επίπεδο τιμής για τα φρέσκα έξτρα παρθένα της υπόλοιπης Μεσογείου. Είτε όμως πουλήσει στα 5 είτε στα 7 ευρώ, από την στιγμή που ο αγρότης έχει τη δεδομένη στιγμή την ανάγκη, μπαίνει φέτος σε μια διαδικασία να πουλήσει ελαιόλαδο από το μαλακτήρα, ασχέτως αν το έσοδο δεν είναι αντιπροσωπευτικό του προϊόντος.
Ο ασύμμετρος παράγοντας Ερντογάν και οι βροχές στην Ισπανία
Με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η Τουρκία απελευθέρωσε πλήρως τους περιορισμούς στις εξαγωγές χύμα ελαιολάδου, προσθέτοντας από 1 Δεκεμβρίου σχεδόν 400.000 τόνους διαθεσιμότητας στο παγκόσμιο ισοζύγιο. Θα έλεγε κανείς πως αυτό ήταν νομοτελειακό μετά την περσινή χασούρα των 400 εκατ. ευρώ στο τούρκικο ΑΕΠ, όμως μετά από 2 χρόνια παρεμβατικών πολιτικών, οι περισσότεροι περίμεναν με τον έναν ή τον άλλο τρόπο να βάλει κάπως το χεράκι του ο Ερντογάν κρατώντας μια μηνιαία ποσόστωση της τάξης των 20.000 τόνων. Να σημειωθεί εδώ πως περιφερειακά τούρκικα ΜΜΕ γράφουν ότι η σοδειά τους θα φύγει με όρους…«σκληρού σίτου», για να πιάσουν πελάτες σε νέες αγορές με ξεκάθαρο ανταγωνισμό τιμής.
Στην Ισπανία τώρα, οι τελευταίες βροχές καθυστέρησαν την δυναμική έναρξη της συγκομιδής, οδηγώντας σε μικρότερη παραγωγή φρέσκου ελαιολάδου τον Οκτώβριο (έως 50.000 τόνους έναντι 100.000 τόνων που η αγορά ανέμενε), όμως απ’ την άλλη επέτρεψε μια γεωπονική τόνωση της σοδειάς, ανεβάζοντας τελευταία στιγμή τις ελαιοπεριεκτικότητες για τις περισσότερο όψιμες ισπανικές ποικιλίες.
***Για όποιον ενδιαφέρεται να μάθει που πήγαν οι πρώτοι 5-10.000 τόνοι της ελληνικής σοδειάς δεν έχει παρά να διαβάσει αυτό το σχετικό άρθρο του ιταλικού teatronaturale
