Η Ισπανία και η Πορτογαλία βιώνουν δραστική μείωση των βροχοπτώσεων, καθώς μια σοβαρή ξηρασία που ξεκίνησε στα τέλη του περασμένου έτους επιδείνωσε σταδιακά την εξάντληση των υδάτινων αποθεμάτων σε επίπεδα ρεκόρ.
Ενδεικτικές της κατάστασης είναι οι γνωστοποιήσεις που πρόσφατα έγιναν από τις εθνικές μετεωρολογικές υπηρεσίες των δύο ιβηρικών χωρών. Η μεν ισπανική υπηρεσία δήλωσε πως ο περασμένος Ιανουάριος ήταν ο ξηρότερος της τελευταίας εικοσαετίας, ενώ στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι θέσεις της πορτογαλικής υπηρεσίας, εκπρόσωποι της οποία είχαν προειδοποιήσει ότι το φαινόμενο θα οξυνόταν κατά την διάρκεια του Φεβρουαρίου.
Αρκετά σημαντικά είναι τα προβλήματα για νευραλγικές περιοχές της ελαιοκομίας των δύο χωρών, όπως το Αλεντέζου της Πορτογαλίας και η Ανδαλουσία της Ισπανίας. Στον πορτογαλικό νότο, οι στάθμη των υδατοδεξαμενών έπεσε τόσο ώστε σε ορισμένες περιπτώσεις το νερό εκτρέπεται από μεγάλους ταμιευτήρες προς μικρότερους, κάτι το οποίο αυξάνει το κόστος για τους αγρότες. Υπενθυμίζεται επιπλέον ότι στο Αλεντέζου ευδοκιμούν κυρίως ελαιώνες υπέρπυκνης φύτευσης, στους οποίους οφείλει την εκρηκτική ανάπτυξη της παραγωγής της η Πορτογαλία, με τις εν λόγω καλλιέργειες όμως να είναι πιο ευάλωτες από τις συμβατικές σε συνθήκες ξηρασίας, λόγω των ρηχών τους ριζών.
Αντίστοιχα, στην Ισπανία, περιοχές όπως η Καταλονία και η Εξτρεμαδούρα έχουν επηρεαστεί αρκετά, με την Ανδαλουσία -που αποτελεί την καρδιά της ελαιοπαραγωγής της χώρας- να έχει πληγεί περισσότερο. Χαρακτηριστικό είναι ότι ο σημαντικότερος ποταμός της περιφέρειας (Γκουανταλκιβίρ) βρίσκεται κάτω από το 30% της χωρητικότητάς του, με το επίπεδο λειψανδρίας να κρίνεται τόσο απειλητικό για καλλιέργειες όπως η ελιά, το αμπέλι και τα δημητριακά, που αν δεν πέσουν σύντομα βροχές κινδυνεύει άνω του 50% της παραγωγής.
Συνεταιρισμοί και συνομοσπονδίες αγροτών και από τις δύο χώρες είχαν ζητήσει οικονομική στήριξη από τις κυβερνήσεις, εν μέσω επιδείνωσης της κατάστασης. Σχετικά με αυτό, όπως αναφέρουν και οι Olive Oil Times, ο Ευρωπαίος επίτροπος γεωργίας Janus Wojciechowski επισήμανε ότι η παρούσα περιβαλλοντική πρόκληση είναι κατάλληλη συγκυρία προκειμένου οι δύο χώρες να διαμορφώσουν τα δικά τους σχέδια στήριξης, εν όψει της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Η διατύπωση αυτή ήταν μία απάντηση στο αίτημα Ισπανίας και Πορτογαλίας -υπό τον Luis Planas-, στο οποίο ζητήθηκε από την Κομισιόν να αυξήσει την στήριξη τους αγρότες μέσω της ενίσχυσης του προσωρινού γεωργικού προϋπολογισμού, ο οποίος χρηματοδοτεί τον ευρωπαϊκό γεωργικό τομέα μέχρις ότου τεθεί σε εφαρμογή η νέα ΚΑΠ, από το 2023. Η απόκριση της Κομισιόν συνοδεύτηκε από την εκτίμηση ότι τέτοια φαινόμενα λειψανδρίας θα ενταθούν στο άμεσο μέλλον λόγω της κλιματικής αλλαγής, ιδίως στην λεκάνη της Μεσογείου· συνεπώς, πέρα από τις αναζητήσεις έκτακτων πηγών ενίσχυσης, οι νότιες χώρες της ΕΕ θα πρέπει να είναι προετοιμασμένες και να καταρτίσουν μακροπρόθεσμα σχέδια στήριξης των αγροτών απέναντι σε τέτοια φαινόμενα.
Η Helena Dalli πρόσθεσε ότι μέσω του Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης καθώς και παραμέτρων της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, η Ισπανία και η Πορτογαλία θα βρουν πόρους να βοηθήσουν τους αγρότες, ενώ παράλληλα διευκρίνησε ότι η ΕΚ παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της ξηρασίας μέσω δορυφορικού συστήματος.
