Οι αρχικές εκτιμήσεις για παραγωγή 210 έως 240.000 τόνων ελαιολάδου μένουν ως έχουν, σε περίπτωση πάντα που πέσει μια καλή ποτιστική βροχή από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, ως είθισται. Τουλάχιστον στο ελαιόλαδο, οι αρνητικές επιδράσεις του ανύπαρκτου χειμώνα και τα λίγα χιλιοστά βροχής στα νότια, αντισταθμίζονται σε μεγάλο βαθμό από τον κύκλο παρενιαυτοφορίας, τις οριακά περισσότερες βροχοπτώσεις στα βόρεια από έτος σε έτος αλλά και την μέχρι στιγμής απουσία του δάκου λόγω ζέστης, ο οποίος ωστόσο θα κάνει αισθητή την παρουσία του τον Αύγουστο.
Αυτό που αξίζει να σημειωθεί είναι πως σε περίπτωση που είχαμε 10-15 μέρες περισσότερο χειμώνα και μια ακόμα καλή βροχή την Άνοιξη, η ελληνική παραγωγή εύκολα θα ξεπερνούσε τους 280.000 τόνους. Ο επίμονος καύσωνας και η απουσία βροχής ροκανίζουν εδώ και καιρό το δυναμικό αυτό, με αποτέλεσμα να αναμένουμε πλέον μια σοδειά κοντά στους 220.000 τόνους, όμως όχι τα απελπιστικά νούμερα της 2023/24.
Για την ώρα η αγορά στο έξτρα παρθένο έχει βρει το νέο σημείο ισορροπίας της στα 7,3-7,5 ευρώ ενώ διορθώνουν οι τιμές αλλά αυξάνονται οι συναλλαγές στις χαμηλότερες ποιοτικές κατηγορίες. Πάνε σχεδόν 20 μέρες που το αγοραστικό ενδιαφέρον έχει παγώσει στη Μεσσηνία. Εσχάτως όμως, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός Γλυφάδας έκλεισε 14,5 τόνους ελαιολάδου ΠΟΠ Καλαμάτας στα 7,50 ευρώ και 7 τόνους έξτρα παρθένου ελαιολάδου στα 7 ευρώ, τα οποία αγόρασε Έλληνας έμπορος. Παρόμοιες τιμές ακούγονται στην Κρήτη. Δίχως πράξεις πέρασαν οι τελευταίες 10 μέρες στη Λακωνία.
Πάντως, οι Ιταλοί διψούν για ελαιόλαδο και παρά την διόρθωση στην Ισπανία προς τα 7 ευρώ, θα υπάρξουν ευκαιρίες το επόμενο διάστημα για τις λίγες και αξιόλογες παρτίδες ελληνικού έξτρα που παραμένουν στις δεξαμενές σε Μεσσηνία και Κρήτη.
Περιμένει μέχρι 70.000 τόνους η Κρήτη
Αντίστοιχα στην Κρήτη η κατάσταση έχει ως εξής. Μετά την βεντέμα της 2022/23, όταν η παραγωγή ελαιολάδου στο νησί ξεπέρασε τους 100.000 τόνους, η σεζόν 2023/24 βρήκε τους ελαιώνες θερμικά στρεσαρισμένους και φυσιολογικά εξαντλημένους, με αποτέλεσμα η παραγωγή να περιοριστεί κάπου μεταξύ 30.000 και 40.000 τόνων. Τους προηγούμενους μήνες, η ανομβρία επέμεινε, όμως τα δέντρα θέλουν να δώσουν καρπό. Γεωπόνοι από Ηράκλειο και Χανιά είναι αισιόδοξοι πως παρά τις δυσκολίες η ελαιοπαραγωγή θα κυμανθεί σε επίπεδα 60-70.000 τόνων. Αν υπάρξει και μια καλοκαιρινή μπόρα τον Αύγουστο και καλή διαχείριση του δάκου, τα νούμερα αυτά θα επικαιροποιηθούν προς τα πάνω.
Μια καλή βροχή θέλει η Μεσσηνία
Σε πολλές περιοχές της Μεσσηνίας, έχει να βρέξει από 3 έως 5 μήνες, ενώ όσο περνούν οι βδομάδες με «στεγνά» 40άρια χτίζεται ένας εκτεταμένος εκνευρισμός. Από Οκτώβρη 2023 μέχρι Φεβρουάριο 2024, η Μεσσηνία παρήγαγε γύρω στους 50.000 τόνους ελαιολάδου, μέσα στους οποίους όμως συγκαταλέγονται και σημαντικές ποσότητες από επιτραπέζιες ποικιλίες (Καλαμών), οι οποίες πήγανε για ελαιοποίηση. Η εξαιρετική ανθοφορία και το καλό δέσιμο δίνουν θετικά σημάδια για την ελαιοπαραγωγή, ωστόσο η παρατεταμένη ανομβρία προβληματίζει. Ήδη έχει «χαθεί» το πρώτο στάδιο γεμίσματος πάνω στον σχηματισμό του πυρήνα, ενώ ιδιαίτερα κρίσιμο είναι το χρονικό διάστημα από τον Δεκαπενταύγουστο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου. Αν τελικώς οι Υάδες επισκεφτούν έγκαιρα τους ελαιώνες στους 6 δήμους, ο νομός θα παράξει 70.000 τόνους δίχως να προσμετράται τυχόν ελαιοποίηση επιτραπέζιων ποικιλιών. Σε διαφορετική περίπτωση το νούμερο αυτό θα είναι μικρότερο, πιθανότατα γύρω στους 55-60.000 τόνους. Πάντως φαινόμενα ζαρωμένου καρπού για την ώρα δεν υφίστανται, αν και αυτό μπορεί να προκύψει στη πορεία αν επιβεβαιωθούν τα σενάρια για συνεχόμενα 40άρια, δίχως ανάσες για τα ελαιόδεντρα.
Σε καλύτερη κατάσταση η Λακωνία
Σύμφωνα με τα προσωρινά στοιχεία της ΔΑΟΚ ΠΕ Λακωνίας, πέρυσι η παραγωγή ελαιολάδου διαμορφώθηκε σε 18.000 τόνους, ενώ κατά πάσα πιθανότητα, αν τα στοιχεία ήταν πλήρη θα μιλάγαμε για 20-25.000 τόνους. Η φυσιολογική κατάσταση των δέντρων είναι αρκετά καλή, ενώ έχουν πέσει κάποιες βροχές τοπικά που έχουν ανακουφίσει την ζώνη της Αθηνοελιάς. Εάν πέσει μια βροχή ακόμα, ο νομός είναι σε θέση να βγάλει 30-35.000 τόνους ελαιόλαδο.
Εκπλήξεις από μικρότερες ζώνες και Καλαμών
Μπορεί η πλειοψηφία των ελαιόδεντρων να συγκεντρώνεται στη νότια Ελλάδα, ωστόσο η «καλή» χρονιά της παρενιαυτοφορίας δίνει το δικαίωμα σε μικρότερες ζώνες όπως αυτή της Μυτιλήνης, να δώσουν το κάτι παραπάνω. Ενδεικτικά, μερικές χρονιές η Λέσβος έχει παράξει 20-30.000 τόνους ελαιόλαδο, ενώ πέρυσι μόλις 4-5.000 τόνους. Κάτι ανάλογο μπορεί να συμβεί με τις επιτραπέζιες ποικιλίες -όπως προαναφέρθηκε- που μπορούν να πάνε για ελαιοποίηση, όπως η Καλαμών. Ερωτηματικό παραμένουν για την ώρα ζώνες όπως της Άμφισσας, όπου οι τοπικές εκτιμήσεις παρουσιάζουν μεγάλη απόκλιση.
Πόλωση δίχως μέσες απόψεις
Μετά από δύο χρονιές που η παγκόσμια παραγωγή ελαιόλαδου περιορίστηκε γύρω στους 2,4 εκατ. τόνους, οι τιμές πήραν φυσιολογικά την ανιούσα, σε ύψη που πριν 3 χρόνια έμοιαζαν σενάριο επιστημονικής φαντασίας. Από τα 2,5-3 ευρώ πριν 3 χρόνια στα 8-10 ευρώ φέτος, η διαφορά είναι μεγάλη. Μετά από δύο σεζόν κάκιστων αγρονομικών συγκυριών, η ιδέα μιας φυσιολογικής παγκόσμιας παραγωγής (2,9 εκατ. τόνων) αντιμετωπίζεται παραδόξως ως «επικίνδυνη» από πολλούς, εντός και εκτός Ελλάδας.
Oι Ισπανοί καλλιεργούν την ιδέα της υπερπαραγωγής
Το ενδιαφέρον στην περίπτωση της Ισπανίας είναι η κοινή γραμμή που έχουν βιομηχανία, τυποποίηση αλλά και όλος ο κλάδος υποστήριξης της ελαιοκομικής δραστηριότητας -στον οποίο συμμετέχουν και αρκετές Ενώσεις Παραγωγών. Όλοι παρακαλούν για μία πολύ καλή χρονιά, άνω των 1,4 εκατ. τόνων, ενώ δεν λείπουν και οι «υπερβολικοί» θα έλεγε κανείς που υπολογίζουν 1,7-1,8 εκατ. τόνους, δηλαδή νούμερα ρεκόρ. Ωστόσο, οι περισσότερες εκτιμήσεις μιλούν για 1,2 με 1,3 εκατ. τόνους σοδειά και όχι τα νούμερα που προαναφέρθηκαν.
Η τακτική αυτή μόνο τυχαία δεν είναι, αφού ο ισπανικός ελαιοκομικός τομέας έχει πειστεί πως οι τιμές παραγωγού και λιανικής της τελευταίας διετίας δεν είναι μακροχρόνια βιώσιμες. Εκπρόσωποι της βιομηχανίας τυποποίησης μάλιστα είχαν βγει και μιλήσει πριν καλά-καλά μπει το 2024 περί «διόρθωσης στα 4 ευρώ την Άνοιξη του 2025». Άσχετα δηλαδή, αν το σενάριο υπερπαραγωγής που γράφεται βγει αληθινό ή όχι, η ισπανική βιομηχανία επιθυμεί διακαώς να έχει στις δεξαμενές της ελαιόλαδο αγορασμένο σε τιμές Νοεμβρίου (6-6,5 ευρώ το κιλό), ώστε να ξεκινήσει τη σεζόν 1η Οκτωβρίου από χαμηλά η τιμή παραγωγού και κατ’ επέκταση, να υποχωρήσει γρήγορα η τιμή στο ράφι στα 8 ευρώ.
