Συνέντευξη στον Γιώργο Λαμπίρη
Φωτογραφίες: Γεωργία Καραμαλή
Στα ίδια επίπεδα -εάν όχι και υψηλότερα- θα συνεχίσουν να κινούνται οι τιμές στο ελαιόλαδο και κατά τη φετινή χρονιά με βάση τα δεδομένα που επικρατούν στη διεθνή αγορά και ιδίως στην Ισπανία, η οποία καθορίζει την εξέλιξη στην τιμή πώλησης του προϊόντος αλλά και την Ιταλία που επίσης διαδραματίζει πρωτεύοντα ρόλο στα πράγματα, συμπαρασύροντας και την Ελλάδα. Αυτό υποστηρίζουν οι δεύτερης γενιάς επιχειρηματίες και αμφότεροι διευθύνοντες σύμβουλοι της εταιρείας παραγωγής ελαιολάδου Nutria Α.Ε, Γιάννης και Νίκος Ζαβάκος, με τους οποίους είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει το «Ελαίας Καρπός».
Από πλευράς προσφερόμενης τιμής, η επιχείρηση βρίσκεται στο peak αυτή τη στιγμή με 8,5 ευρώ στον παραγωγό για το έξτρα παρθένο παρθένο, η οποία προσαυξάνεται κατά περίπου 0,5 έως και 1 ευρώ για το ΠΟΠ και το βιολογικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Μεταξύ άλλων εκτιμούν ότι η φετινή σοδειά θα είναι σημαντικά μειωμένη σε σύγκριση με πέρυσι, όταν κινήθηκε σε αρκετά υψηλά επίπεδα περί τους 300.000 τόνους, ποσότητα από την οποία θα υπάρξει σημαντική απόκλιση.
Η αγορά ελαιολάδου ήρθε αντιµέτωπη µε µειωµένη παραγωγή σε βασικές ευρωπαϊκές αγορές όπως η Ισπανία και η Ιταλία, γεγονός που είχε ως αποτέλεσµα να αυξηθεί σηµαντικά η ζήτηση στην Ελλάδα και κατ’ επέκταση οι τιµές στο προϊόν. Πώς αντιµετωπίζετε από την πλευρά σας αυτήν τη συνθήκη;
Η κατάσταση βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ εικοσαετίας. Πρόκειται για φαινόµενα που είχαµε πολλά χρόνια να δούµε σε αυτήν την κλίµακα. Οι τιµές αυτή τη στιγµή κινούνται σε πολύ υψηλότερα επίπεδα ακόµα και από αντίστοιχες περιόδους κρίσεων στο παρελθόν. Σε ό,τι αφορά τις παραγωγές ελαιολάδου πανευρωπαϊκά βρίσκονται σε χαµηλά ιστορικά των τελευταίων ετών.
Υπάρχει ανησυχία στον κλάδο για τις επόµενες σοδειές αναφορικά µε τη διαθεσιµότητα του ελαιολάδου; Τι περιµένετε από την τρέχουσα χρονιά;
Σε επίπεδο παραγωγής αναµένουµε ότι φέτος η σοδειά θα κινηθεί σε µέτρια επίπεδα τόσο στην Ελλάδα όσο και στην Ισπανία, όπου η δεύτερη είναι αυτή που διαµορφώνει τις συνθήκες και τις τιµές στην παγκόσµια αγορά. Το µεγαλύτερο ερώτηµα είναι τι θα συµβεί στην αγορά της Ισπανίας, όπου η παραγωγή από τους 1,5 εκατοµµύρια τόνους, έχει µειωθεί περίπου στους 650.000 µε 700.000 τόνους. Πρόκειται για µία τεράστια ποσότητα που λείπει από την παγκόσµια παραγωγή. Αντίστοιχα η παραγωγή στην Ελλάδα την προηγούµενη παραγωγική περίοδο ήταν αυξηµένη καθώς κινήθηκε κατ’ εκτίµηση κοντά στους 300.000 τόνους, όταν µεσοσταθµικά η παραγωγή στη χώρα µας κινείται στα επίπεδα των 250.000 τόνων ελαιολάδου ετησίως σε µία κανονική χρονιά. Φέτος ωστόσο θα είναι σηµαντικά µειωµένη.
Ποιο είναι το peak της τιµής που δώσατε ή δίνετε στους παραγωγούς για να αγοράσετε έξτρα παρθένο ελαιόλαδο;
Το peak στην τιµή µας καταγράφεται αυτές τις ηµέρες. Έτσι, για το απλό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο προσφέρουµε περίπου 8,5 ευρώ το κιλό και για το ΠΟΠ και βιολογικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο η τιµή αυξάνεται από 0,5 έως και 1 ευρώ.
Ο καταναλωτής δείχνει να ανταποκρίνεται σε αυτά τα επίπεδα τιµών όταν βρίσκεται µπροστά στο ράφι και καλείται να επιλέξει τι θα αγοράσει;
Αρχικά αναµέναµε ακόµα µεγαλύτερη µείωση πωλούµενων ποσοτήτων από αυτή που τελικά παρατηρούµε. Ωστόσο θα πρέπει να βάλουµε εδώ και έναν αστερίκο, δεδοµένου ότι οι τιµές που δίνουµε σήµερα προς τον παραγωγό δεν έχουν ακόµη µετακυλιστεί στα ράφια των σηµείων λιανικής πώλησης και εποµένως δεν µπορούµε να γνωρίζουµε σε τι βαθµό θα επηρεαστούµε περαιτέρω. Εκτίµησή µας είναι ότι το επόµενο διάστηµα, όταν ενσωµατωθούν οι νέες αυξήσεις στις τελικές τιµές, θα δούµε ακόµα µεγαλύτερες επιπτώσεις στα ράφια των σούπερ µάρκετ. Έως αυτήν τη στιγµή η µείωση των πωλήσεων σε όγκο σε σύγκριση µε πέρυσι αγγίζει περίπου το 20% και αναµένεται να µειωθούν ακόµα περισσότερο.
Η έλλειψη ποσοτήτων σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία είχε ως αποτέλεσµα να λείψουν ποσότητες από τους Έλληνες τυποποιητές;
Είναι κάτι που συµβαίνει παραδοσιακά να απορροφώνται ποσότητες από αυτές τις δύο χώρες. Ωστόσο φέτος η ένταση της ζήτησης ήταν µεγάλη σχεδόν από την αρχή της περιόδου διάθεσης του ελαιολάδου. Επί του παρόντος στο εσωτερικό δραστηριοποιούνται πολλές εταιρείες τυποποίησης µε τον ανταγωνισµό να κινείται σε ιδιαίτερα υψηλά επίπεδα, έχοντας στη διάθεσή µας πολύ µικρές ποσότητες για να αγοράσουµε. Κάτι που θα συµβεί και µε τη νέα παραγωγή, γεγονός που θα φέρει τις τιµές στα ίδια υψηλά επίπεδα που παρατηρήθηκαν έως και σήµερα.
Σε ό,τι αφορά την εταιρεία σας, πώς κινήθηκε στους οκτώ πρώτους µήνες από πλευράς οικονοµικών επιδόσεων η Nutria και ποια ήταν η εικόνα για το 2022;
Το 2022 οι πωλήσεις µας έφτασαν περίπου στα 50 εκατοµµύρια ευρώ, µε το τζίρο µας να αυξάνεται και πάλι από το 2021 (περίπου 39 εκατοµµύρια το 2021, 32 εκατοµµύρια το 2020). Η φετινή χρονιά παρουσιάζει σταθερότητα από πλευράς οικονοµικών επιδόσεων, ωστόσο από το δεύτερο τρίµηνο και µετά έχουµε υποστεί µείωση της κερδοφορίας που προέρχεται κατά κύριο λόγο από τον κλάδο του ελαιολάδου λόγω της έντονης ανόδου των τιµών στο προϊόν, η οποία ευελπιστούµε να µετριαστεί από την αναµενόµενη άνοδο των πωλήσεων µας στα υπόλοιπα προϊόντα. Εκτιµούµε πάντως ότι ο κύκλος εργασιών µας θα αγγίξει για το σύνολο του 2023 τα 55 µε 60 εκατοµµύρια ευρώ, κινούµενος περαιτέρω ανοδικά.
Τι ποσοστό των πωλήσεών σας διοχετεύεται σε εξαγωγές και σε ποιες χώρες;
Οι εξαγωγές αντιστοιχούν περίπου στο 40% του τζίρου µας και οι πωλήσεις µας εκτός Ελλάδος κατευθύνονται σε περίπου 35 χώρες του κόσµου. Από τις συνολικές µας πωλήσεις το ελαιόλαδο αποφέρει περίπου το 60% και το υπόλοιπο 40% αντιστοιχεί σε πωλήσεις σπορελαίων, πυρηνελαίου και διάθεσης προϊόντων µέσω διαγωνισµών του δηµοσίου.
Who is who
Η Nutria ιδρύθηκε από τον Ηλία Ζαβάκο και τον Γιώργο Μαντζαβίνο το 1994, οι οποίοι παραμένουν έως και σήμερα οι βασικοί μέτοχοι της επιχείρησης. Προ μερικών μηνών ο Γιάννης και ο Νίκος Ζαβάκος ανέλαβαν καθήκοντα στη διοίκηση ως διευθύνοντες σύμβουλοι. Πρόσφατα η Nutria επαναγόρασε το 34% των μετοχών που είχε αποκτήσει από το 2008 η ελβετική εταιρεία PoliAct συμφερόντων της οικογένειας Παπαστράτου με τις δύο οικογένειες να διατηρούν πλέον την απόλυτη πλειοψηφία.
