Οι εν λόγω μελέτες ξεκίνησαν πέρυσι με την επιλογή 10 εκμεταλλεύσεων ελιάς από την Αραγονία, στο πλαίσιο ενός έργου με τίτλο “Βελτίωση της βιοποικιλότητας στους ελαιώνες του Σομοντάνο”.
Συντελεστές του εγχειρήματος αναφέρουν στο σχετικό ρεπορτάζ των Olive Oil Times, ότι τα σχέδια αυτά αποτελούν ευκαιρία για την προώθηση μοντέλων καλλιέργειας που εναρμονίζονται καλύτερα με το φυσικό περιβάλλον, ενώ ταυτόχρονα θα προσθέσουν αξία και ποιότητα σε ένα ήδη αναγνωρισμένο προϊόν, όπως το ελαιόλαδο του Σομοντάνο.
Το συγκεκριμένο μέρος της Ισπανίας έχει μακρά παράδοση στην ελαιοκομία, και οι τοπικοί ελαιοπαραγωγοί δίνουν έμφαση στις τοπικές ποικιλίες και την ποιότητα του παραγόμενου ελαιολάδου, παρά στην ποσότητα. Χαρακτηριστικό είναι ότι οι ελαιώνες της περιοχής αυτής είναι ως επί το πλείστον αραιής φύτευσης, με μόλις 226 από τα 3719 εκτάρια να είναι αρδευόμενα. Η ραγδαία ανάπτυξη της αγοράς η οποία διαπραγματεύεται εν πολλοίς με όρους όγκου, και η άνοδος της παραγωγής περιοχών που στηρίζονται στην εντατική φύτευση, αποτελούν μία μεγάλη πρόκληση για την τοπική ελαιοκομία.
Ερευνητές της SEO/BirdLife και του ιδρύματος Caja Rural συνεργάζονται με αγρότες της περιοχής, προκειμένου να επαναλάβουν ένα μοντέλο βιωσιμότητας το οποίο ήδη έχει εφαρμοστεί σε ελαιώνες της Ανδαλουσίας και οδήγησε σε αύξηση 30% της βιοποικιλότητάς τους.
Από το περασμένο έτος έχουν προχωρήσει αναλύσεις της χλωρίδας που αναπτύσσεται στις ακαλλιέργητες εκτάσεις του Σομοντάνο, καθώς και των πτηνών του συναντώνται στα τοπικά οικοσυστήματα. Το πρώτο σκέλος οδηγεί σε χρήσιμα συμπεράσματα για τις επιπτώσεις της χρήσης λιπασμάτων στο έδαφος, ενώ το δεύτερο συνηθίζεται σε τέτοιου είδους μελέτες, δεδομένου ότι η ορνιθοπανίδα αποτελεί δείκτη της γενικότερης κατάστασης ενός βιότοπου.
Από τα δεδομένα που θα προκύψουν, θα εφαρμοστούν πρακτικά μέτρα για την αποκατάσταση της βιοποικιλότητας των τοπικών ελαιώνων, πιθανότατα μετά το καλοκαίρι. Σε αυτά περιλαμβάνονται ο σχεδιασμός βρυσών και λιμνών, η διατήρηση και ενίσχυση της φυτοκάλυψης του εδάφους, και η εγκατάσταση λειτουργικών στοιχείων για την μικροπανίδα του βιοτόπου, όπως φωλιές για τα πουλιά και για τα έντομα.
