Χαρακτηριστικά asset έχει ανακτήσει η ελαιοκαλλιέργεια την τελευταία διετία, κατοχυρώνοντας όρους κερδοφορίας για τους παραγωγούς ελαιολάδου που είχαν εκλείψει εδώ και χρόνια, σε μια νέα συνθήκη που δίνει σήμα αλλά και αυτοπεποίθηση για νέες επενδύσεις. Οι τιμές που έχει διαμορφώσει η αγορά ελαιολάδου, σε συνδυασμό με τις αντοχές της κατανάλωσης που ξάφνιασαν αρκετούς, αφήνουν κάθε λόγο να θεωρεί κανείς πως ο εν λόγω κλάδος ωρίμασε, έχει εδραιωθεί στις συνειδήσεις των καταναλωτών και η ενασχόληση με αυτόν ενέχει πλέον μικρότερο -επιχειρηματικά- ρίσκο απ’ ό,τι μια δεκαετία πριν. Ακόμα και σε μια χρονιά όπως είναι η φετινή, κατά την οποία αρκετοί ελαιώνες στην Ελλάδα, ενδέχεται να έχουν ακόμα και τη μισή παραγωγή σε σχέση με πέρυσι, το κλίμα στα χωριά της Λακωνίας και της Κρήτης, στα προπύργια της εγχώριας παραγωγής, είναι καλύτερο. Σε αντίθεση με τη διάθεση που κυριαρχούσε μέχρι και πρόπερσι, άπαντες είναι περισσότερο ομιλητικοί και αισιόδοξοι. Ακόμα και χωρίς βεντέμα, η χρονιά φέτος επιτρέπει ένα αξιοπρεπές εισόδημα, αντίστοιχο ίσως εκείνου που εξασφάλισαν πέρυσι όσοι πούλησαν νωρίς, όσο οι τιμές βρίσκονταν ακόμα στην περιοχή των 5 ευρώ, και αυτό, με τη μισή σοδειά. Η συνθήκη αυτή είναι ενδεικτική των περιθωρίων κερδοφορίας που διαμορφώνει πλέον η καλλιέργεια, ειδικά όταν γίνεται σωστά και ευνοείται από τις καιρικές συνθήκες.
Νέα περίοδος στην αγορά ελαιολάδου
Όλα δείχνουν πως ο τοµέας του ελαιολάδου έχει ξεκινήσει και αποκλίνει µε αποφασιστικά βήµατα από τον κανόνα της χαµηλής έως ανύπαρκτης απόδοσης κεφαλαίου που χαρακτηρίζει σχεδόν οριζόντια την πρωτογενή παραγωγή. Η αγορά διεκδικεί πλέον και µε καλές πιθανότητες ένα εύρος τιµών κοντά στα 10 ευρώ το κιλό. Με άλλα λόγια, αξίζει να δει κανείς µε άλλο µάτι την καλλιέργεια, αφού φαίνεται πως τα νέα υψηλά που σχηµατίστηκαν έχουν εγκαινιάσει µια νέα περίοδο στην αγορά ελαιολάδου που δύσκολα θα µπορούσε να ανατραπεί. Καµία παλιά ισορροπία προσφοράς και ζήτησης διαφαίνεται στον ορίζοντα, µιας και ακόµα και αν η Ισπανία επανέλθει στο πλήρες παραγωγικό δυναµικό της, η ανάγκη αναπλήρωσης των εξαντληµένων αποθεµάτων πανευρωπαϊκά θα µπορούσε να αποφορτίσει «το σοκ» µιας φυσιολογικής παραγωγής.
Πιο απλά, όταν κάτι ανεβαίνει τόσο, δύσκολα µπορεί να γκρεµιστεί στα 2,5 και 2,70 ευρώ του 2019 και µάλιστα τόσο γρήγορα και χωρίς κάποια δραµατική αλλαγή. Ταυτόχρονα η ζήτηση εµφανίζει αξιόλογες αντοχές, ειδικά σε αγορές όπως οι ΗΠΑ, όσο παράλληλα γίνεται ολοένα και πιο δηµοφιλές στις αγορές της Β. Ευρώπης. «Η µεσογειακή διατροφή γίνεται ολοένα και πιο δηµοφιλής σε όλο τον κόσµο, η κατανάλωση ελαιολάδου έχει αυξηθεί κατά µέσο όρο σχεδόν στα 3 εκατ. µετρικούς τόνους την τελευταία πενταετία, από 1,64 εκατ. τόνους που ήταν κατά µέσο όρο από το 1980 έως το 1985» επισηµαίνει ο Javier Blas, αναλυτής εµπορευµάτων του Bloomberg, ο οποίος λόγω ισπανικής καταγωγής καταπιάστηκε µε το ελαιόλαδο, διαπιστώνοντας και αυτός ότι όροι αποκλιµάκωσης των τιµών δύσκολα θα εµφανιστούν σύντοµα.
Οι Ιταλοί «διαβάζουν» το µέλλον
Yπό αυτήν την έννοια, µια διαφορετική ανάγνωση των διατυπώσεων παραγόντων της ευρωπαϊκής αγοράς, ότι ίσως πλέον το ελαιόλαδο, ειδικά στην premium εκδοχή του, δεν είναι αρκετό για όλους, δίνει την εντύπωση πως πρόκειται µάλιστα για µια ασφαλή επένδυση, η οποία ούτως ή άλλως είναι συνυφασµένη µε την ελληνική πρωτογενή παραγωγή. Στην διαπίστωση αυτή καταφεύγουν ο Alberto Grimelli και ο Marcello Scorcia στην εξειδικευµένη ιταλική ιστοσελίδα σελίδα «Teatro Naturale» και δεν είναι οι µόνοι. Ο Andrea Carrassi, γενικός διευθυντής της Ιταλικής Ένωσης Βιοµηχανίας Ελαιολάδου, είχε ήδη προειδοποιήσει για την κατάσταση αυτή τον περασµένο Μάιο. «Αυτό που φοβόµασταν στην αρχή της σεζόν συµβαίνει: λόγω της χαµηλής παραγωγής, ο τοµέας µας διατρέχει τον κίνδυνο να µην έχει αρκετό λάδι για να προµηθεύσει την αγορά τους επόµενους µήνες», δήλωσε τότε ο Carrassi. Τη νέα αυτή ισορροπία µάλιστα φαίνεται ότι ήδη έχουν αναγνώσει οι Ιταλοί, οι οποίοι ξεκίνησαν έναν επενδυτικό κύκλο εκσυγχρονισµού των ελαιοτριβείων τους, προσπαθώντας παράλληλα να αναβιώσουν έναν αχανή ορεινό ελαιώνα που διατρέχει τα Απέννινα. Το πάθηµα των τελευταίων ετών, ειδικά των Ισπανών, έδειξε πως οι επενδύσεις που ταιριάζουν στη φυσιογνωµία της Μεσογείου, βρίσκονται σε συνάρτηση µε αυτό που έχει καθιερωθεί ως παραδοσιακός ελαιώνας, µε ανθεκτικά, υπεραιωνόβια δέντρα, µακριά από το υδροβόρο µοντέλο των σύγχρονων φυτεύσεων της Ιβηρικής.
4 Λόγοι για επένδυση στο ελαιολαδο
- To premium ελληνικό ελαιόλαδο υπάρχει αλλά χρειάζεται ποσότητες. Εκατοντάδες µικρά σπίτια βρίσκονται σε αναπτυξιακή τροχιά και θα χρειαστούν επιπλέον ποσότητες.
- Ακυρώνονται ταυτίσεις που αδικούν. Aκόµα και στις σηµερινές τιµές καταναλωτή, το ελαιόλαδο βιώνει στιγµές πανικού, υπό φόβο, όχι περαιτέρω ανόδου των τιµών αλλά ελλείψεων. Σε αυτήν τη συνθήκη, η τετριµµένη αντίληψη πως το ελαιόλαδο αποτελεί µόλις το 1% της κατανάλωσης φυτικών ελαίων, φαντάζουν κενό γράµµα. Το ελαιόλαδο, ειδικά στην premium εκδοχή του, αποτελεί µια αγορά από µόνο του.
- Ήδη γίνεται. Η Ιταλία επενδύει σε ελαιοτριβεία µε µόχλευση 100 εκατ. ευρώ, µε στόχο των εκσυγχρονισµό τους. Πρόκειται για τη χώρα που βάφτισε το ελαιόλαδο σε παγκόσµιο επίπεδο, ως το προϊόν σήµα κατατεθέν της Μεσογείου. Αν η ιστορία επαναλαµβάνεται, τότε και οι Ιταλοί θα διακρίνουν µια σηµαντική ευκαιρία. Ας µην περιοριστεί η Ελλάδα στον εφοδιασµό των ελαιοτριβείων αυτών.
- Πρώτο θύµα της ξηρασίας. Ο ισπανικός ελαιώνας των υπέρπυκνων εντατικών φυτεύσεων, φαίνεται να µην βρίσκει θέση στα νέα δεδοµένα της κλιµατικής κρίσης, µε τους ελαιώνες της χώρας να είναι το πρώτο και το µεγαλύτερο θύµα της ξηρασίας. ∆εν αποκλείεται η παραγωγή να ανακάµψει, ίσως οι Ισπανοί επιστρέψουν στον δρόµο της παραδοσιακής ελαιοκαλλιέργειας.
