Η απάντηση των Βρυξελλών αναφέρει ότι η εμπορική χρήση της ποικιλίας «Καλαμών» και «Καλαμάτα» προϋπήρχε της θεσμοθέτησης του ΠΟΠ την δεκαετία του 1950, υιοθεντώντας εν πολλοίς την επιχειρηματολογία που αναπτύσσει επί του θέματος η Διεπαγγελματική Οργάνωση Επιτραπέζιας Ελιάς (ΔΟΕΠΕΛ) και η Ένωση Μεταποιητών Εξαγωγέων Τυποποιητών Επιτραπέζιας Ελιάς (ΠΕΜΕΤΕ).
Η επιστολή του Δημάρχου Καλαμάτας, στάλθηκε τον περασμένο Μάιο με αφορμή την εκδίκαση της υπόθεσης της πολυθρύλητης απόφασηςΑποστόλου (331/20735/2018 – ΦΕΚ 648Β/26-2-2018) για την ελιά Καλαμών, στην οποία ως γνωστόν οι προσφεύγοντες Μεσσήνιοι ζητούν την ακύρωση της. Συνοπτικά η εν λόγω υπουργική απόφαση του 2018 διευκολύνει και τυπικά την διακίνηση διεθνώς της συγκεκριμένης ποικιλίας με την ένδειξη Kalamata Olives, κάτι που είναι διαφορετικό και τελείως ανεξάρτητο από το ΠΟΠ και τη λειτουργία του.
Το ίδιο φαίνεται ότι αντιλαμβάνεται και η Κομισιόν, με τον Πολωνό Επίτροπο να αναφέρει στην επιστολή του: «Ήδη πριν από την καταχώριση αυτού του ΠΟΠ, η ποικιλία της ελιάς ήταν γνωστή και εμπορευόταν ως «Καλαμών» και το συνώνυμό της «Καλαμάτα» καθώς και η ποικιλία φυτών που κοινοποιήθηκε από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές στο σύστημα FRUMATIS, είναι γνωστό ότι η παραγωγή του ποικιλία φυτών στην Ελλάδα, εκτός της γεωγραφικής περιοχής του ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας», υπερβαίνει κατά πολύ την παραγωγή του ΠΟΠ. Επιπλέον, η ποικιλία των φυτών καλλιεργείται εκτός Ελλάδας, και τόσο οι ελληνικές όσο και οι μη ελληνικές ελιές που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για την ΠΟΠ διατίθενται ευρέως υπό την ονομασία της ποικιλίας».
Επιπλέον η Κομισιόν αναφέρει πως η καταχώριση της ΠΟΠ που περιέχει ή περιλαμβάνει μια ονομασία ποικιλίας δεν εμποδίζει την παράλληλη χρήση του όρου της ποικιλίας υπό την προϋπόθεση:
(α) το προϊόν προέρχεται από την ποικιλία ·
(β) οι καταναλωτές δεν παραπλανούνται ·
(γ) η χρήση συνιστά θεμιτό ανταγωνισμό · και (
δ) η χρήση δεν εκμεταλλεύεται τη φήμη του ΠΟΠ.
«Επιπλέον, μόνο το ΠΟΠ μπορεί να περιγραφεί με τη συγκεκριμένη καταχωρισμένη ονομασία “Ελιά Καλαμών / Ελιά Καλαμάτας” και να συνοδεύεται από το επίσημο λογότυπο ΠΟΠ ΕΕ, το οποίο επιτρέπει στους καταναλωτές να αναγνωρίζουν το προϊόν προέλευσης ΠΟΠ στην αγορά».
Υπενθυμίζεται ότι στην επιστολή του Δημάρχου Καλαμάτας, την οποία συνυπέγραφαν ο Αντιπεριφερειάρχης Μεσσηνίας, οι Δήμαρχοι του νομού, ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου Μεσσηνίας και οι φορείς που είχαν προβεί στην καταγγελία, ζητείτο να υπάρξει ενεργή παρέμβαση της Ε.Ε. ως θεματοφύλακας των Συνθηκών για την προστασία του ευρωπαϊκού προϊόντος «Elia Kalamatas» ΠΟΠ.
Σύμφωνα με τον Δήμαρχο, η εξέλιξη του θέματος θα τεθεί σε συζήτηση με τους εμπλεκόμενους φορείς της Μεσσηνίας προκειμένου να καθοριστούν και τα επόμενα βήματα, καθώς από την απάντηση του Επιτρόπου γίνεται σαφές ότι οι Υπουργικές Αποφάσεις τόσο του 2016, όσο και του 2018 για το ζήτημα αυτό, πέραν της σύγχυσης που έχουν προκαλέσει, αφήνουν περιθώρια ελεύθερης χρήσης του όρου «Καλαμάτα» από Τρίτες χώρες, με ότι αυτό συνεπάγεται για την προστασία του εμβληματικού εθνικού προϊόντος μας.
Αναλυτικά η επιστολή εδώ.
Αναλυτικά η απάντηση του Επιτρόπου Γεωργίας στον Δήμαρχο Καλαμάτας:
Αγαπητέ κύριε Βασιλόπουλε,
Σας ευχαριστούμε για την επιστολή σας με ημερομηνία 27 Μαΐου 2021 σχετικά με την προστασία του «Ελιά Καλαμών / Ελιά Καλαμάτας» ως προστατευόμενη ονομασία προέλευσης (ΠΟΠ).
Ήδη πριν από την καταχώριση αυτού του ΠΟΠ, η ποικιλία της ελιάς ήταν γνωστή και εμπορευόταν ως «Καλαμών» και το συνώνυμό της «Καλαμάτα» καθώς και η ποικιλία φυτών που κοινοποιήθηκε από τις αρμόδιες ελληνικές αρχές στο σύστημα FRUMATIS, είναι γνωστό ότι η παραγωγή του ποικιλία φυτών στην Ελλάδα, εκτός της γεωγραφικής περιοχής του ΠΟΠ «Ελιά Καλαμάτας / Ηλία Καλαμάτας», υπερβαίνει κατά πολύ την παραγωγή του ΠΟΠ. Επιπλέον, η ποικιλία των φυτών καλλιεργείται εκτός Ελλάδας, και τόσο οι ελληνικές όσο και οι μη ελληνικές ελιές που δεν πληρούν τις προϋποθέσεις για την ΠΟΠ διατίθενται ευρέως υπό την ονομασία της ποικιλίας.
Προκειμένου να σέβονται τα δικαιώματα τόσο των εμπορευομένων που εμπορεύονται προϊόντα που ορίζονται ως ΠΟΠ όσο και αυτών των ειδικών ποικιλιών μάρκετινγκ, η ΕΕ έχει ρυθμίσει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί η ονομασία της ποικιλίας1 όταν ένας παρόμοιος ή πανομοιότυπος όρος καταχωρείται ως ΠΟΠ Συνοπτικά, η καταχώριση της ΠΟΠ που περιέχει ή περιλαμβάνει μια ονομασία ποικιλίας δεν εμποδίζει τη χρήση του όρου ποικιλίας υπό την προϋπόθεση: (α) το προϊόν προέρχεται από την ποικιλία · (β) οι καταναλωτές δεν παραπλανούνται · (γ) η χρήση συνιστά θεμιτό ανταγωνισμό · και (δ) η χρήση δεν εκμεταλλεύεται τη φήμη του ΠΟΠ.
Επιπλέον, μόνο το ΠΟΠ μπορεί να περιγραφεί με τη συγκεκριμένη καταχωρισμένη ονομασία “Ελιά Καλαμών / Ελιά Καλαμάτας” και να συνοδεύεται από το επίσημο λογότυπο ΠΟΠ ΕΕ, το οποίο επιτρέπει στους καταναλωτές να αναγνωρίζουν το προϊόν προέλευσης ΠΟΠ στην αγορά.
1 Άρθρο 42 παράγραφος 1 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1151/2012 σχετικά με τα συστήματα ποιότητας για τα γεωργικά προϊόντα και τα τρόφιμα, OJEUL343, 14.12.2012, σ. 1
Κ. Αθανάσιος ΒΑΣΙΛΟΠΟΥΛΟΣ Δήμαρχος Καλαμάτας
Δήμος Καλαμάτας
Αθηνών 99, Καλαμάτα, Τ.Κ. 24134 Η Ελληνική Δημοκρατία
Όσον αφορά την καταχώριση του όρου «Καλαμάτα» στο Ελληνικό Μητρώο Φυτικών Ποικιλιών, καθώς και στο FRUMATIS, η νομοθεσία της ΕΕ για τα οπωροφόρα δεν προέβλεπε τη δυνατότητα αξιολόγησης της καταλληλότητας των ονομαστικών ποικιλιών. Ως εκ τούτου, τα κράτη μέλη είναι υπεύθυνα για την εισαγωγή αυτών των ονομασιών ποικιλίας στη βάση δεδομένων FRUMATIS2 σύμφωνα με αποδεκτές διεθνείς κατευθυντήριες γραμμές, όπως ορίζονται στη νομοθεσία της ΕΕ για τα οπωροφόρα φυτά και την ισχύουσα εθνική τους νομοθεσία.
Όσον αφορά τις τέσσερις εκστρατείες προώθησης από τον εκτελεστικό οργανισμό CHAFEA3, επιλέχθηκαν4 μετά τη δημοσίευση της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων του 20165. Στοχεύουν στην αύξηση της ευαισθητοποίησης των καταναλωτών για τις ευρωπαϊκές επιτραπέζιες ελιές, τα ισχύοντα πρότυπα ποιότητας και ασφάλειας, καθώς και την ποιότητα και τη γεύση των επιλεγμένων ποικιλιών ελιάς (Konservolia, Χαλκιδική, Καλαμάτα και Θρούμπα).
Το πρόγραμμα προώθησης που στοχεύει στην εσωτερική αγορά υποβλήθηκε στο θέμα 2 των προτάσεων πρόσκλησης, το οποίο είναι αφιερωμένο στην επισήμανση συγκεκριμένων χαρακτηριστικών των γεωργικών μεθόδων και των χαρακτηριστικών των προϊόντων. Οι προτάσεις για την αύξηση της ευαισθητοποίησης και της αναγνώρισης του καθεστώτος Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) θα είναι επιλέξιμες βάσει του θέματος 1 της πρόσκλησης υποβολής προτάσεων. Για τα τρία προγράμματα που υποβλήθηκαν σε θέματα που στοχεύουν σε τρίτες χώρες, θα ήταν πιθανή η προώθηση συστημάτων ποιότητας της Ένωσης, αλλά όχι
προτείνεται.
Υπενθυμίζεται ότι για το ΠΟΠ της Ελιάς Καλαμάτας μπορεί να υποβληθεί πρόταση κατά τη διάρκεια επερχόμενων προτάσεων για την πρόσκληση υποβολής προτάσεων στο θέμα της προώθησης των συστημάτων ποιότητας της Ένωσης.
Με εκτίμηση,
Janusz Wojciechowski
