Ιταλία
Ο διευθυντής της Associazione Nazionale Città dell’Olio, Antonio Balenzano, επισημαίνει ότι οι τελευταίες εκτιμήσεις υποδεικνύουν μια παραγωγή περίπου 270.000 τόνων, πράγμα που αντιστοιχεί σε μείωση περίπου 10% σε σχέση με τον όγκο που είχε καταγραφεί στις καλύτερες σεζόν. Σύμφωνα με τον ίδιο, αναμένεται μείωση περίπου 50% στην κεντρική Ιταλία, ενώ η παραγωγή στο νότο της χώρας θα μειωθεί κατά 10%.
Ο Balenzano υπογραμμίζει ότι η έλλειψη του προϊόντος σε μεσογειακό επίπεδο επηρεάζει τις τιμές για τους καταναλωτές, οι οποίες έχουν σχεδόν διπλασιαστεί, με τιμές περίπου στα 10 ευρώ ανά κιλό. «Αυτή είναι μια κατάσταση στην οποία βρισκόμαστε τώρα, όπου η τιμή θα αυξηθεί, αν και οι άνθρωποι δεν θα καταλαβαίνουν γιατί.
Το θέμα της τιμής είναι στρατηγικό, γιατί αντιστοιχεί στην αντίληψη της αξίας του προϊόντος, η οποία δυστυχώς παραμένει πολύ περιορισμένη. Αυτό συμβαίνει επειδή το λάδι έχει πάντα θεωρηθεί -και ακόμα θεωρείται- ως ένα εμπόρευμα, δηλαδή ένα προϊόν που ακολουθεί τις διακυμάνσεις της αγοράς, όπως το πετρέλαιο. Σύμφωνα με αυτήν τη λογική, θα δούμε τις τιμές αυξημένες στην επόμενη ελαιοκομική περίοδο, ακριβώς λόγω της έλλειψης του προϊόντος. Αλλά με αυτόν τον τρόπο, αν συνεχίσουμε να θεωρούμε το λάδι ως ένα ακόμα εμπόρευμα, η τιμή δεν μπορεί ποτέ να ανταποκριθεί στην πραγματική αξία του προϊόντος», θεωρεί. Κατά τη γνώμη του, «αυτό είναι το πραγματικό πρόβλημα, διότι αν σταματήσουμε σε αυτήν τη λογική, δεν βγαίνουμε από τη δυναμική του εμπορεύματος, η οποία δεν επιτρέπει να υπάρξει οικονομική-επιχειρηματική προοπτική για όλους όσους θα ήθελαν να επενδύσουν στην ποιότητα, στην ανάκτηση περιοχών που κινδυνεύουν από εγκατάλειψη. Πρέπει να αλλάξουμε ριζικά αυτήν την άποψη, σύμφωνα με την οποία το πρόβλημα δεν είναι τόσο η ποσότητα που παράγεται όσο η αντίληψη της αξίας -και, συνεπώς, του κόστους- αυτού του προϊόντος».
Από τη μεριά της, η πρόεδρος της Filiera Olivicolo Olearia Italiana (FOOI), Anna Cane, επισημαίνει ότι μέχρι το καλοκαίρι η εκτίμηση παραγωγής στην Ιταλία κυμαινόταν μεταξύ 300.000 και 320.000 τόνων. Ωστόσο, μετά τη ζημιά που προκλήθηκε από τη χαλαζόπτωση τον Σεπτέμβριο στο βόρειο τμήμα της Πουλίας, η πρόβλεψη μειώθηκε στους 270.000-280.000 τόνους. «Όπως πάντα, τα πιο ακριβή δεδομένα θα είναι διαθέσιμα στο τέλος της ελαιοκομικής περιόδου», προσθέτει.
Ελλάδα
Σχετικά με την κατάσταση στην Ελλάδα, ο ειδικευμένος στην ελληνική αγορά μεσίτης Luigino Mazzei επισημαίνει ότι αναμένονται συνολικά περίπου 170.000 τόνοι, που αντιπροσωπεύει μεγάλη μείωση σε σχέση με το προηγούμενο έτος. Από αυτόν τον όγκο, 80.000 τόνοι ανήκουν στην Πελοπόννησο, 50.000 τόνοι στην Κρήτη, 20.000 τόνοι σε Ζάκυνθο, Κέρκυρα, Μυτιλήνη και Ρόδο (νησιά), 15.000 τόνοι στην ηπειρωτική Ελλάδα και 5.000 τόνοι στη βόρεια Ελλάδα.
Ο Mazzei αναφέρει ότι αυτός ο αριθμός μπορεί να διαφοροποιηθεί ανάλογα με την απόδοση των ελιών. Μέχρι στιγμής, επισημαίνει ότι ο καιρός ήταν ξηρός, με μέγιστες θερμοκρασίες μεταξύ 30 και 33 °C και πολύ λίγες βροχοπτώσεις. Επιπλέον, δεν έχουν καταγραφεί μυκητιάσεις (Γλοιοσπόριο).
Λόγω της σημαντικής αύξησης των τιμών στην αγορά, πιστεύει ότι οι παραγωγοί, που προσελκύονται από αυτές τις καλές τιμές, θα είναι πρόθυμοι να προχωρήσουν τη συγκομιδή των ελιών όσο το δυνατόν πιο νωρίς, ειδικά στην Πελοπόννησο, όπου θα μπορούσαν να υπάρξουν νέες προσφορές ελαιολάδου ανάμεσα στα μέσα και το τέλος του Οκτωβρίου.
Πάντως, η Ελλάδα θα έχει μια κακή περίοδο συγκομιδής μετά την «πλούσια» περίοδο του προηγούμενου έτους. Επίσης, στην Ελλάδα, τα αποθέματα παλαιού ελαίου είναι χαμηλά και εκτιμώνται μεταξύ 10.000 και 15.000 τόνων.
Τυνησία
Ο ιταλός εμπορικός αντιπρόσωπος και μεσίτης, Adriano Caramia, προβλέπει ότι η επόμενη σοδειά στην Τυνησία θα είναι «ικανοποιητική», με αναμενόμενη αύξηση περίπου 10-15% σε σύγκριση με την προηγούμενη σεζόν, και αναμένεται να φτάσει σε παραγωγή 200.000-220.000 τόνων ελαιολάδου, ποσό που θα εξαρτηθεί από τις βροχοπτώσεις που θα σημειωθούν κατά τον μήνα Οκτώβριο. Αυτά τα δεδομένα, κατά την άποψή του, επιβεβαιώνουν ότι η Τυνησία έχει καθιερωθεί ως μία από τις κύριες χώρες παραγωγής ελαιολάδου στον κόσμο. Παρά την επανειλημμένη έλλειψη βροχής και υψηλές θερμοκρασίες κατά τη θερινή περίοδο, οι ανοιξιάτικες βροχοπτώσεις και η ιδιαίτερη ανθεκτικότητα των τυνησιακών δέντρων θα δώσουν καλά αποτελέσματα για την επόμενη ελαιοκομική περίοδο.
Ο Caramia επισημαίνει ότι αναμένονται εξαιρετικές αποδόσεις ανά εκτάριο στις περιοχές της Σφάξ και της Γάφσα, που θα ακολουθηθούν από τις Μοναστηρί, Μαχντία και Ζαρζί. Αυτή τη στιγμή, πάνω από 55% των συστημάτων επωφελούνται από τον άρδευση, ιδιαίτερα στην περιοχή της Sidi-Bouzid και της Kairouan. Επίσης, επισημαίνει ότι αναμένεται πολύ καλή ποιότητα με μεγάλο ποσοστό οργανικού παρθένου ελαιόλαδου ως αποτέλεσμα της μεγάλης προσπάθειας που έχει καταβάλει η Τυνησία. Διαθέτει σύγχρονα συστήματα εξαγωγής που επιτρέπουν το γρήγορο άλεσμα των ελιών και την καλή διατήρηση του προϊόντος που προκύπτει. Γι’ αυτό το λόγο, η χώρα επιδιώκει να έχει πάνω από 80% παρθένο ελαιόλαδο.
Επιπλέον, προσθέτει ότι τα αποθέματα είναι σχεδόν μηδενικά και οι τιμές είναι εξαιρετικά υψηλές τους τελευταίους 18 μήνες, γι’ αυτό και η εγχώρια κατανάλωση έχει μειωθεί σημαντικά. Αντιμετωπίζοντας αυτό, ωστόσο, εξασφαλίζει ότι αναμένονται εξαιρετικά αποτελέσματα στις εξαγωγές, οι οποίες κατά τη διάρκεια της πρόσφατης ελαιοκομικής περιόδου έσπασαν όλα τα ρεκόρ. Οι τυνησιακές αρχές προβλέπουν αύξηση της ποσόστωσης εξαγωγών προς την ΕΕ, οι οποίες είναι αυτή τη στιγμή καθορισμένες στους 56.000 τόνους.
Μαρόκο
Όσον αφορά το Μαρόκο, ο Noureddine Ouazzani, ιδρυτής και διευθυντής του Agro-pôle Olivier, εξηγεί ότι η παραγωγή της ελιάς στην ελαιοκομική περίοδο 2023/24 θα υποστεί μια «αδιαμφισβήτητη» μείωση για δεύτερη συνεχόμενη χρονιά. Εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες και πολύ ζεστές ημέρες την άνοιξη και το καλοκαίρι, σε συνδυασμό με την έλλειψη βροχών, ειδικά το καλοκαίρι, αποτελούν τα κύρια κλιματικά χαρακτηριστικά αυτής της περιόδου. Επιπλέον, καταγράφηκαν εξαιρετικά υψηλές θερμοκρασίες τον Σεπτέμβριο και στις αρχές του Οκτωβρίου. Αυτές οι συνθήκες προκάλεσαν, κατά την άποψή του, έντονη ξηρασία στις ελιές των μη αρδευόμενων ελαιώνων, που κατέληξαν να πέφτουν.
Σύμφωνα με τον Ouazzani, οι τρέχουσες εκτιμήσεις από τους φορείς του μαροκινού τομέα της ελιάς τοποθετούν την παραγωγή μεταξύ 80.000 και 100.000 τόνων, που αντιστοιχούν σε μείωση μεταξύ 44 και 50% σε σύγκριση με την κανονική παραγωγή ενός έτους, εκτιμώμενης μεταξύ 180.000 και 200.000 τόνων. Επιπλέον, εάν η έλλειψη νερού συνεχιστεί, με τις συνέπειές της στο μέγεθος των καρπών και την εκχύλιση του ελαιολάδου, οι προβλέψεις τοποθετούν την παραγωγή μεταξύ 40.000 και 60.000 τόνων, οπότε αναμένεται μια σύντομη ελαιοκομική περίοδος. Η πλειονότητα αυτής της παραγωγής θα προέλθει από παραδοσιακές καλλιεργούμενες ελιές με άρδευση και εντατικές ελαιοκαλλιέργειες. Αυτοί οι αρδευόμενοι ελαιώνες (παραδοσιακοί και εντατικοί) αντιπροσωπεύουν περίπου το 30% της ελαιοκαλλιέργειας του Μαρόκου, εκτιμώμενης σε 1.220.000 εκτάρια.
Συνεπώς, αναλύει ότι τα βιομηχανικά ελαιοτριβεία θα αντιμετωπίσουν αξιόλογη αύξηση των δαπανών και μείωση της παραγωγής ελαιολάδου. Αυτή η κατάσταση, κατά την άποψή του, θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στην τοπική αγορά του ελαιολάδου, το οποίο θα αυξηθεί στα 8 έως 13 ευρώ ανά λίτρο σε ορισμένες περιοχές παραγωγής ελιάς.
Τουρκία
Από την πλευρά του, ο Murat Küçükçakıre, γεωργικός μηχανικός και σύμβουλος σε διάφορα έργα στην Τουρκία και το Αζερμπαϊτζάν, επισημαίνει ότι η Τουρκία ολοκλήρωσε την περασμένη ελαιοκομική περίοδο σπάζοντας ένα ιστορικό ρεκόρ. Ωστόσο, στην τρέχουσα περίοδο αναμένεται μείωση της παραγωγής λόγω της «κούρασης» των ελαιόδεντρων και των κλιματικών συνθηκών. Ο Küçükçakıre επισημαίνει ότι, μετά από συζητήσεις με ειδικούς από διάφορες περιοχές παραγωγής ελαιολάδου, η εκτιμώμενη παραγωγή ελαιολάδου για φέτος αναμένεται να κυμαίνεται μεταξύ 170.000 και 190.000 τόνων.
Πορτογαλία
Στην Πορτογαλία, ανέφερε ο Alberto Serralha, Διευθύνων Σύμβουλος της Sociedade Agrícola Ouro Vegetal, S.A. (SAOV), παραγωγός και διεθνής σύμβουλος ελαιολάδου, «οι υψηλές θερμοκρασίες του περασμένου χειμώνα επέτρεψαν στο δέντρο της ελιάς να βγει από τη φυτική του ανάπαυση νωρίς, ξεκινώντας τον κύκλο του τον Ιανουάριο. Η προχωρημένη φυτική κατάσταση άφησε το δέντρο εκτεθειμένο και ευάλωτο στον καθυστερημένο παγετό που σημειώθηκε τον τελευταίο Φεβρουάριο και τις αρχές του Μαρτίου, μειώνοντας σημαντικά ένα αναμενόμενο πλούσιο άνθισμα. Αυτή η κλιματική κατάσταση επηρέασε σοβαρά την πορτογαλική παραγωγή, αφήνοντας τις πιο κρύες περιοχές πρακτικά χωρίς παραγωγή.
Σύμφωνα με τον Serralha, οι βροχές του Σεπτεμβρίου και η έλλειψη υψηλών θερμοκρασιών συνέβαλαν στην καλή ανάπτυξη του καρπού, ο οποίος φθάνει στις τρέχουσες ημερομηνίες με προχωρημένη ωρίμανση και καλή συσσώρευση λίπους. Ωστόσο, επισημαίνει ότι οι υψηλές τρέχουσες θερμοκρασίες έχουν αναγκάσει πολλά ελαιοτριβεία να μην ανοίξουν τις πόρτες τους, καθώς ένα μεγάλο μέρος του κλάδου δεν είναι τεχνολογικά προετοιμασμένο να αλέσει στις τρέχουσες καιρικές συνθήκες. Θεωρεί ότι, «μέχρι να πέσουν οι θερμοκρασίες, δεν μπορεί να αναμένεται καλή ποιότητα των πρώτων ελαιολάδων».
Γενικά, κατά τη γνώμη του, παρατηρούνται περισσότερες ελιές από ό,τι φαινόταν στην αρχή του καλοκαιριού, και η καλή συσσώρευση λίπους δείχνει ένα κάπως αισιόδοξο σενάριο. Ο Serralha πιστεύει ότι φέτος μπορεί να παραχθούν 150.000 τόνοι ελαιολάδου στην Πορτογαλία. Όσον αφορά στην υγεία των καρπών, επισημαίνει ότι είναι πολύ καλή, αν και η προχωρημένη ωρίμανση μπορεί να ανοίξει τον δρόμο για μολύνσεις των ελιών από το γλοιοσπόριο της ελιάς , αν βρέξει αρκετά πριν πέσουν οι θερμοκρασίες.
Πηγή: mercacei.com
