Το δέντρο της ελιάς (Olea europaea L.) είναι γνωστό εδώ και αιώνες ότι είναι ανθεκτικό στην ξηρασία, ωστόσο σύμφωνα με ευρήματα έρευνας οι όλο και πιο συχνοί και έντονοι καύσωνες που φέρνει η κλιματική αλλαγή τα τελευταία χρόνια επιβραδύνουν αρκετές φυσιολογικές διεργασίες του φυτού.
Η πειραματική διαδικασία ξεκίνησε με φυτά ηλικίας ενός έτους που καλλιεργήθηκαν αρχικά στους 23 βαθμούς και στη συνέχεια εκτέθηκαν σε θερμοκρασία 40 βαθμών, για 2 ώρες. Η έκθεση σε υψηλές θερμοκρασίες οδήγησε σε απώλεια νερού, αναστολή των φυσιολογικών διεργασιών και κλείσιμο των στομάτων. Φυσικά, τα πολύ σύντομα σοκ «θερμοπληξίας» δεν προκάλεσαν μόνιμη βλάβη στις μεμβράνες ούτε αλλοίωσαν την περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες. Η απόκριση επομένως είναι αναστρέψιμη σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, με την περίπτωση να διαφέρει εάν η θερμική καταπόνηση διαρκεί περισσότερο.
Αντιθέτως, θερμική καταπόνηση για περίοδο περισσότερο από μερικές ημέρες προκαλούν φυσιολογικές αποκρίσεις που απαιτούν πολύ περισσότερο χρόνο για να ανακάμψουν, ακόμη και 30 ημέρες ή περισσότερο, με συνέπεια την επιβράδυνση των φυσιολογικών διεργασιών που είναι κρίσιμες για την παραγωγικότητα, όπως η διαίρεση ή η επέκταση των κυττάρων ελιάς.
Αντανακλαστικές ιδιότητες και άρδευση τα όπλα κατά της θερμικής καταπόνησης
Υπάρχουν ουσιαστικά δύο δυνατότητες μείωσης των επιπτώσεων της θερμικής καταπόνησης στο ελαιόδεντρο:
Όπως συμβαίνει με τα ανακλαστικά πάνελ που χρησιμοποιούνται στα παράθυρα του αυτοκινήτου το καλοκαίρι, η ανάκλαση μέρους της φωτεινότητας προκαλεί μια ελαφρά μείωση της θερμοκρασίας στο φύλλο. Επομένως η θερμότητα που αντιλαμβάνεται η ελιά θα είναι χαμηλότερη από την πραγματική θερμοκρασία. Πράγματι, η χρήση καολίνης και ζεόλιθου αντανακλά μέρος του προσπίπτοντος φωτός, μειώνοντας τη θερμική καταπόνηση.
Με την αύξηση της άρδευσης αυξάνεται επίσης το διαθέσιμο νερό για την ελιά, το οποίο μπορεί να το χρησιμοποιήσει για να αυξήσει την εξατμισοδιαπνοή. Κατά τη διαδικασία της εξάτμισης, τα μόρια με την υψηλότερη κινητική ενέργεια απομακρύνονται, με αποτέλεσμα τη μείωση της μέσης κινητικής ενέργειας των μορίων που παραμένουν. Αυτή η διαδικασία οδηγεί σε μείωση της θερμοκρασίας στα φύλλα, προσφέροντας έτσι μια φυσική μέθοδο ψύξης του φυτού.
Τόσο η χρήση της αντανακλαστικής επεξεργασίας όσο και η αύξηση της άρδευσης μπορούν να μειώσουν τη θερμοκρασία κατά μερικούς βαθμούς, από 2 έως 4 βαθμούς το πολύ, σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία, επίπεδο που είναι επαρκές για να εγγυηθεί λιγότερο αντίκτυπο για την ελιά ή σε κάθε περίπτωση αναστρέψιμο σε συντομότερο χρόνο, με οφέλη στη φυσιολογία του φυτού και συνεπώς και στην παραγωγικότητα.
Με πληροφορίες από teatronaturale.it
