Τα παραπάνω αναφέρει η πρόσφατη έκθεση για την αγορά ελαιολάδου στο Καναδά του Γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της Ελληνικής Πρεσβείας στο Τορόντο.
Σύμφωνα με την έκθεση απαιτείται, σε αρκετές περιπτώσεις, βελτίωση της εμφάνισης των ελληνικών ελαιολάδων, διαφορετική προσέγγιση σε ό,τι αφορά τις δυνατότητες προβολής και οργανωμένες προσπάθειες σύναψης νέων συνεργασιών με εταιρείες εισαγωγής—διανομής που θα συμπληρώνουν την ικανή ομάδα ομογενειακών εταιρειών που γνωρίζουν άριστα την αγορά.
Σε κάθε περίπτωση υπογραμμίζεται η καναδική αγορά δεν μπορεί να θεωρηθεί κορεσμένη για το ελληνικό ελαιόλαδο, όταν σε σε περίοδο 20ετίας: α) τα μεγέθη της αυξάνονται σταθερά ως ποσότητα και αξία, β) η Ελλάδα εξάγει παγκοσμίως ποσότητα υψηλότερη κατά 75% και γ) στις ΗΠΑ, αγορά με παραπλήσια χαρακτηριστικά με αυτά του Καναδά, η εξαγόμενη ποσότητα έχει σχεδόν τετραπλασιασθεί.
Αναλυτικά η έκθεση για την αγορά ελαιολάδου στον Καναδά του ΟΕΥ της Ελληνικής Πρεσβείας στο Τορόντο
Οι 10 σημαντικότερες αγορές ελαιολάδου παγκοσμίως το 2022, βάσει των συνολικών ποσοτήτων που εισήγαγαν, ήταν κατά σειρά οι Ιταλία, ΗΠΑ, Ισπανία, Γαλλία, Πορτογαλία, Βραζιλία, Γερμανία και στην 10η θέση ο Καναδάς. Η Ελλάδα, βάσει των ποσοτήτων που εξάγαγε σε αυτές, κατείχε μερίδιο αγοράς που κυμάνθηκε από 20% στην Ιταλία και 16% στην Γερμανία, έως 0,4% στην Βραζιλία και 0,3% στην Πορτογαλία. Στον Καναδά το μερίδιο αγοράς του ελληνικού ελαιολάδου ανήλθε το 2022 σε 4,3%. Αντιστοίχως στις ΗΠΑ, το ελληνικό ελαιόλαδο κατείχε το 3,1% της αγοράς, στην Ισπανία 2,8%, στην Γαλλία 1,4% και στην Ιαπωνία 1,1%.
Συνεπώς, ο Καναδάς αποτελεί την 6η σημαντικότερη ξένη αγορά για το ελληνικό ελαιόλαδο, πίσω από τις αγορές της Ιταλίας, Γερμανίας, ΗΠΑ, Ισπανίας και ΗΒ, αλλά καλύτερα από τις Γαλλία, Ιαπωνία, Βραζιλία και Πορτογαλία.
Καναδικές εισαγωγές ελαιολάδου
Η καναδική αγορά ελαιολάδου σημείωσε σαφή ανοδική τάση κατά την τελευταία 20ετία (2003-2022), σε όρους τόσο ποσότητας όσο και αξίας. Με εξαίρεση τις περιόδους 2006-2009 που σημειώθηκε πτώση στις εισαγωγές ως προς την ποσότητα αλλά με μικρότερη υποχώρηση ως προς την αξία, και 2019-2021 οπόταν η εισαγόμενη ποσότητα υποχώρησε λόγω της πανδημίας κορωνοϊού, κατά την 20ετία εμφανίζεται σωρευτικά σημαντική άνοδος. Χάρις κυρίως στην αλλαγή διατροφικών συνηθειών, την στροφή προς υγιεινότερα τρόφιμα και την διάδοση της μεσογειακής διατροφής, η εισαγόμενη ποσότητα ελαιολάδου αυξήθηκε από 26 χιλ. τόννους το 2003 σε 58 χιλ. τόννους το 2022, ή ποσοστό αύξησης κατά 123%. Σε όρους αξίας η αύξηση ήταν πολύ πιο σημαντική, κατά 309%, από 64 σε 262 εκ. €. Εάν λάβουμε υπ’ όψιν την επίδραση του πληθωρισμού, η αύξηση της αξίας των εισαγωγών σε πραγματικές τιμές ήταν της τάξης του 167%. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι η τιμή του ελαιολάδου για τον Καναδό καταναλωτή αυξήθηκε περισσότερο από τον μέσο πληθωρισμό.
Ο διεθνής ανταγωνισμός στον Καναδά και η θέση της Ελλάδας
Το 2022 η αξία των ελληνικών εξαγωγών όλων των υποκατηγοριών ελαιολάδου στον Καναδά ανήλθε σε 10,4 εκ.€, επιδεικνύοντας στασιμότητα σε περίοδο 10ετίας, η οποία μπορεί να θεωρηθεί και ως αρνητική επίδοση αν συνυπολογισθεί η επίδραση του πληθωρισμού. Σημειωτέον ότι το 2013 η Ελλάδα ήταν η 2η σημαντικότερη προμηθεύτρια χώρα του Καναδά, ενώ από το 2015 είναι σταθερά 4η. Μεταξύ 2021 και 2022 οι ελληνικές εξαγωγές σημείωσαν αύξηση από 8,1 εκ.€ σε 10,4 εκ.€ ή ποσοστό αύξησης κατά 28%. Ωστόσο, κατά την ίδια περίοδο, η αξία των συνολικών καναδικών εισαγωγών ελαιολάδου αυξήθηκε κατά 47%, επομένως ο διεθνής ανταγωνισμός μάς ξεπέρασε. Σε διάρκεια 10ετίας 2013-2022, η Ιταλία διατήρησε μεν την πρώτη θέση στην καναδική αγορά, όμως η θέση της απειλείται πλέον σοβαρά από την Ισπανία και την Τυνησία. Οι δύο αυτές χώρες κέρδισαν σημαντικό μερίδιο αγοράς, σε βάρος Ιταλίας και Ελλάδας. Η Ισπανία αύξησε τις εξαγωγές της από 5,1 εκ.€ το 2013 σε 77,3 εκ.€ το 2022 (+1416%) και η Τυνησία από 7,5 εκ.€ σε 63,4 εκ.€ (+745%).
Σε ό,τι αφορά την ποσότητα, η εικόνα για τις ελληνικές εξαγωγές ελαιολάδου είναι δυσμενέστερη. Το 2013 εισήχθησαν στην καναδική αγορά 36,3 χιλ. τόννοι, ενώ το 2022 57,8 χιλ. τόννοι, επομένως σημειώθηκε αύξηση κατά 59%. Μεταξύ 2021/22, η αύξηση ήταν της τάξης του 13%. Ωστόσο, οι ελληνικές εξαγωγές κινήθηκαν σε αντίθετη πορεία. Μεταξύ 2013-2022, η πτώση είναι της τάξης του 13%. Από 2,9 χιλ. τόννους το 2013 αυξήθηκαν σε περίπου 4 χιλ. τόννους την περίοδο 2015- 2018 και εν συνεχεία σημειώθηκε πτώση. Το χαμηλότερο σημείο σημειώθηκε το 2021 με 2,4 χιλ. τόννους, ενώ το 2022 αυξήθηκαν σε 2,5 χιλ. τόννους (+5%). Ωστόσο, η αγορά, όπως προαναφέρθηκε, ανέβηκε κατά 13%. Συνεπώς, παρ’ όλο που ο Καναδάς παραμένει 6η καλύτερη αγορά διεθνώς για το ελληνικό ελαιόλαδο, η πορεία είναι ανησυχητική. Τόσο σε όρους αξίας όσο και ποσότητας, το ελληνικό ελαιόλαδο υστερεί σημαντικά έναντι της ανοδικής τάσης της καναδικής αγοράς.
Ανάλυση ελληνικών εξαγωγών ελαιολάδου στον Καναδά 2022
Το 2022, το 63% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών ελαιολάδου ή 1.574 τόννοι αφορούσε τυποποιημένο εξαιρετικό παρθένο σε δοχεία κάτω των 18 κιλών, και το 26% ή 639 τόννοι εξαιρετικό παρθένο σε δοχεία άνω των 18 κιλών, άρα θεωρούμενο χύμα. Το χύμα, ως επί το πλείστον, εν συνεχεία συσκευάσθηκε στον Καναδά και διοχετεύθηκε στην αγορά με εμπορικά σήματα τοπικών εταιρειών. Στην ανωτέρω κατηγορία συμπεριλαμβάνονται εξαγωγές ανώνυμου ελαιολάδου σε τενεκέ, που διακινείται κυρίως μεταξύ συγγενών στην Ελλάδα και τον Καναδά και βεβαίως πλήττει την παρουσία των ελληνικών ελαιολάδων στα ράφια των καταστημάτων. Το 5% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών ελαιολάδου ή 118 τόννοι αφορούσε βιολογικό έξτρα παρθένο ελαιόλαδο. Τα παρθένα ελαιόλαδα αντιπροσώπευαν 6% των συνολικών ελληνικών εξαγωγών και τα λοιπά (πυρηνέλαιο, κ.λ.π.) μόλις 1,5%.
Εμπορικές επωνυμίες ελληνικού ελαιολάδου
Η αγορά των ελληνικών ελαιολάδων που διακινούνται στις καναδικές αλυσσιδες αποτελείται κυρίως από εμπορικές επωνυμίες που υπάρχουν μόνον στην καναδική αγορά και ανήκουν σε καναδικές εισαγωγικές εταιρείες ομογενειακής ιδιοκτησίας. Εμπορικές επωνυμίες ελληνικών εταιρειών, σε μεγαλύτερο αριθμό, είναι διαθέσιμες σε καταστήματα λιανικής πώλησης, ομογενειακής ιδιοκτησίας. Αυτά, όμως, αφ’ ενός είναι λίγα και αφ’ ετέρου ο όγκος πωλήσεων που πραγματοποιούν είναι περιορισμένος σε σχέση προς τις αλυσσίδες λιανικής που απευθύνονται στο ευρύ κοινό.
Τυνησιακό ελαιόλαδο
Η Τυνησία κυριαρχεί στην καναδική αγορά βιολογικού ελαιολάδου. Μέσα σε λίγα χρόνια, κυρίως με το συγκεκριμένο προϊόν— Terra Delyssa, που διατίθεται και ως μη βιολογικό, έχει κατακτήσει κυρίαρχη θέση στα σούπερ μάρκετ. Η ετικέττα είναι καλαίσθητη, παραπέμπει στην ιστορία, άρα την παράδοση— ασχέτως αν ιδιοποιείται τέχνη και γλώσσα άλλων λαών, χωρίς να γίνεται γραφική, και αναγράφει μόνο τις απολύτως απαραίτητες πληροφορίες. Η υπόλοιπη πληροφόρηση είναι στις άλλες πλευρές της φιάλης. Βάσει τιμής στοχεύει στην εισαγωγική κατηγορία επωνύμων ελαιολάδων και ιδίως σε καταναλωτές για τους οποίους η τιμή είναι βασικός παράγων επιλογής. Σημειώνεται ότι στα ίδια ράφια και στην ίδια κατηγορία προϊόντων, πωλούνται ελληνικά ελαιόλαδα σε καλύτερη τιμή, επομένως αυτά είναι ανταγωνιστικά ως προς την τιμή.
Διεθνείς εκθέσεις
Κυριότερη διεθνής έκθεση τροφίμων στον Καναδά είναι η SIAL CANADA. https://sialcanada.com 15-17 Μαΐου 2024, Μόντρεαλ Πραγματοποιείται σε ετήσια βάση, τον Μάιο, εναλλάξ σε Μόντρεαλ και Τορόντο. Το 2023, συμμετείχαν 5 εταιρείες στο Τορόντο. Η συμμετοχή εκθετών μπορεί να γίνει είτε αυτόνομα είτε μέσω της ελληνικής εταιρείας εκθέσεων Great Exhibitions. Κυριώτερη διεθνής έκθεση τροφίμων της Βόρειας Αμερικής είναι η Fancy Food Show, ιδίως η θερινή που πραγματοποιείται στη Νέα Υόρκη, και δευτερευόντως η χειμερινή στο Λας Βέγκας. Winter Fancy Food Show, Las Vegas, 21-23/1/2024 Summer Fancy Food Show, New York, 23-25/6/2024 Στην θερινή Fancy Food Show που πραγματοποιήθηκε στην Νέα Υόρκη τον Ιούνιο 2023 συμμετείχαν περί τις 60 ελληνικές εταιρείες ως εκθέτες, κυρίως μέσω της Enterprise Greece, αλλά και της Great Exhibitions. Και οι δύο εκθέσεις προσελκύουν εμπορικούς επισκέπτες από ολόκληρη την Βόρεια Αμερική.
Κανάλια διάθεσης
Λιανική πώληση
Οι κυριότερες αλυσίδες λιανικής πώλησης ανήκουν σε τρεις ομίλους, ως εξής:
- Loblaws (Nofrills, Provigo, Maxi, Extra Foods, Fortinos, Freshmart, Valu-mart, Zehrs, SuperValu, Real Canadian Supersrore, Shoppers Drug Mart, Pharmaprix)
- Sobeys (Freshco, Safeway, Needs, Thrifty Foods, Lawtons, Foodland, Farm Boy, IGA)
- METRO (Adonis, Brunet, Jean Coutu, Richelieu).
Επίσης, διαδεδομένη πρακτική αποτελεί η διακίνηση ελαιολάδου σε τενεκέ μέσω συγγενών. Αυτές οι ποσότητες αποστέλλονται από την Ελλάδα μέσω μεταφορικής εταιρείας και παραδίδονται απ’ ευθείας σε ιδιώτες παραλήπτες στον Καναδά. Πρόκειται για ελαιόλαδο χύμα, χωρίς ταυτότητα και πιθανότατα χωρίς να έχει υποβληθεί σε οποιοδήποτε έλεγχο καταλληλότητας. Η πρακτική αυτή πλήττει το επώνυμο ελληνικό ελαιόλαδο, καθώς κατ’ αυτό τον τρόπο χάνονται ποσότητες που αν διακινούνταν μέσω καταστημάτων λιανικής θα προσέφεραν μεγαλύτερο χώρο και αντίστοιχη προβολή στο επώνυμο ελληνικό ελαιόλαδο.
HORECA
Σημαντική ποσότητα ελαιολάδου διατίθεται για τις ανάγκες της εστίασης, catering και ξενοδοχείων είτε μέσω εταιρειών που απευθύνονται είτε αποκλειστικά σε αυτόν τον κλάδο είτε παράλληλα και στην λιανική αγορά. Η καναδική αγορά ελαιολάδου—σελ. 11 Αποτύπωση κατάστασης • Το ελληνικό ελαιόλαδο, με μερίδιο αγορά.
Αποτύπωση κατάστασης
- Το ελληνικό ελαιόλαδο, με μερίδιο αγοράς 4,3% το 2022, χάνει σταθερά έδαφος στον Καναδά κατά την τελευταία 20ετία
- Ισπανία και Τυνησία είναι οι μεγάλοι κερδισμένοι. Η Ιταλία διατηρεί την ηγετική θέση της αγοράς αλλά αν διατηρηθεί η τάση των τελευταίων ετών, οι άλλες δύο χώρες θα την ξεπεράσουν σχετικά σύντομα.
- Η τελευταία εκστρατεία προώθησης του ελληνικού ελαιολάδου έγινε προ 5ετίας και σύμφωνα με εκπροσώπους των εισαγωγικών εταιρειών δεν είχε θετικά αποτελέσματα. Υπάρχουν δε απόψεις ότι μάλλον επιδείνωσε την εικόνα του ελληνικού ελαιολάδου, παρά την βοήθησε. Πάντως, μεταξύ 2018-2019 σημειώθηκε σημαντική πτώση των ελληνικών εξαγωγών σε επίπεδο που διατηρείται ακόμη.
- Στα ράφια των καναδικών αλυσσίδων, το ελληνικό ελαιόλαδο εκπροσωπείται κυρίως από εμπορικές επωνυμίες των ομογενειακών εισαγωγικών εταιρειών.
- Το ελληνικό ελαιόλαδο διατίθεται σε μεγάλο εύρος λιανικής τιμής που κυμαίνεται από τιμές χαμηλότερες του ανταγωνισμού, κυρίως τυνησιακού σε ό,τι αφορά το χαμηλό τμήμα τιμών, έως υψηλές αλλά πάντως χαμηλότερες κυρίως των ιταλικών προϊόντων.
- Σε ό,τι αφορά την συσκευασία, υπάρχουν ελληνικά ελαιόλαδα με καλαίσθητες ετικέττες αλλά και άλλες που χρήζουν ανανέωσης, τόσο αισθητικής όσο και ως προς το περιεχόμενό τους.
- Το καναδικό καταναλωτικό κοινό δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στα ευρωπαϊκά σήματα ποιότητας και σήμανσης προϊόντων ΠΟΠ και δεν φαίνεται να θεωρεί την Ελλάδα ως βασική χώρα προέλευσης ελαιολάδου.
Προτάσεις
- Χρειάζεται ανανέωση σε ό,τι αφορά αρκετές ετικέττες ακολουθώντας και τις τάσεις της αγοράς: λιτό περιεχόμενο, μόνο τα απαραίτητα στοιχεία, μετακίνηση των υπολοίπων στο πίσω ή πλαϊνό μέρος της φιάλης, σύνολο που να προσελκύει ενστικτωδώς τον καταναλωτή, ενδιαφέρουσες φωτογραφίες, καλή εκτύπωση, επικόλληση στο σωστό σημείο της φιάλης.
- Διεύρυνση των συνεργασιών και με εισαγωγικές εταιρείες που επί του παρόντος δεν ασχολούνται με ελληνικό ελαιόλαδο.
- Στοχευμένες επισκέψεις ελληνικών εταιρειών παραγωγής και εμπορίας ελαιολάδου για σύναψη τέτοιων συνεργασιών.
- Διεύρυνση της συμμετοχής ελληνικών εταιρειών με καλαίσθητο ελκυστικό περίπτερο στην SIAL Canada, ώστε να προβάλλεται η Ελλάδα ως χώρα παραγωγής προϊόντων τροφίμων .
- Διερεύνηση δυνατότητας δημιουργίας προγραμμάτων προώθησης για μεμονωμένες εταιρείες κατά το πρότυπο προώθησης ατομικά ελληνικών οινοποιείων σε ξένες αγορές που αυτά επιλέγουν.
- Προβολή ελληνικής διατροφής και μαγειρικής μέσω προγραμμάτων τουριστικής προβολής της Ελλάδας, που σήμερα λείπουν, ώστε να αναδειχθεί η Ελλάδα ως χώρα προέλευσης ελαιολάδου και να αναδειχθεί η σημασία του στον ελληνικό τρόπο ζωής.
- Δεδομένου του αυξημένου ενδιαφέροντος για τουρισμό στην Ελλάδα, διασύνδεση των προσφερομένων υπηρεσιών με γευστικές δοκιμές ελαιολάδου και άλλων ελληνικών προϊόντων. Σήμερα αυτό γίνεται σε πολύ περιορισμένο βαθμό, τυχαία, και πάντως όχι ως μέρος της εμπειρίας που υπόσχονται τα καναδικά τουριστικά γραφεία στους επισκέπτες της χώρας μας.
