Βάση για ένα δυνατό ξεκίνημα η λίπανση με τα τη συγκοµιδή
Διαφυλλικές λιπάνσεις χρονικά σωστά τοποθετηµένες στο πλάνο θρέψης αυξάνουν την παραγωγή και περιορίζουν φαινόµενα όπως η παρενιαυτοφορία
Η ελιά, ανθεκτική από την φύση της, συχνά δηµιουργεί την λανθασµένη εντύπωση χαµηλών απαιτήσεων θρέψης. Υψηλές αποδόσεις όµως, και καρποφορία κάθε χρόνο έρχονται µόνο µετά από επαρκή λίπανση. ∆έντρα εξουθενωµένα, έπειτα από ιδιαίτερα παραγωγικές χρονιές, εάν τραφούν σωστά, αµέσως µετά τη συγκοµιδή, αναζωογονούνται και έτσι µπαίνουν πολύ πιο έτοιµα στο ξεκίνηµα της επόµενης καλλιεργητικής περιόδου, θέτοντας τις βάσεις για βελτίωση των αποδόσεων και για τον περιορισµό της επίδρασης του φαινοµένου της παρενιαυτοφορίας. Η ανάγκη στήριξης των δέντρων καθίσταται ακόµη πιο επιτακτική, λόγω της κλιµατικής αλλαγής, καθώς, όπως φαίνεται πλέον, οι επιπτώσεις της µπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνες, για όσους παραγωγούς αφήνουν τα δέντρα τους «ανοχύρωτα», σε ολοένα και πιο συχνές στρεσογόνες (ξηρασία, παγετοί, βροχές) κλιµατικές συνθήκες.
Όπως είναι εύλογο λοιπόν, ένα ολοκληρωµένο πρόγραµµα θρέψης είναι απαραίτητο, για να επαναφέρει σε επάρκεια τα επίπεδα των θρεπτικών στοιχείων που αφαιρέθηκαν µε τον ελαιόκαρπο και να δώσει τη δυνατότητα στα δένδρα να υποστηρίξουν µία καλή µελλοντική παραγωγή. Μάλιστα, µετά τη συγκοµιδή προτείνονται 1 µε 2 διαφυλλικές λιπάνσεις, οι οποίες αν είναι σωστά χρονικά τοποθετηµένες στο πρόγραµµα θρέψης, µπορούν να χαρακτηριστούν σαν «µικροεπεµβάσεις» µε εντυπωσιακά αποτελέσµατα, συνδράµοντας σηµαντικά στην αύξηση της παραγωγής και στη βελτίωση της ποιότητας των παραγόµενων προϊόντων.
Για την καλλιέργεια της ελιάς, η διαφυλλική λίπανση µετά τη συγκοµιδή αυξάνει τις συγκεντρώσεις ορισµένων θρεπτικών στοιχείων και ειδικότερα κάποιων ιχνοστοιχείων εντός των δένδρων. Αυτό µπορεί να επηρεάσει θετικά τη διαφοροποίηση των οφθαλµών, ώστε να επιτύχουµε µια πλούσια ανθοφορία που είναι η βάση για µια µεγάλη παραγωγή. Μάλιστα, έχοντας ως στόχο τη σταθεροποίηση των ετήσιων αποδόσεων, προϋπόθεση για να αποδίδει το πλάνο θρέψης αποτελεί η πραγµατοποίηση εδαφολογικής ανάλυσης και φυλλοδιαγνωστικής στον κατάλληλο χρόνο, σίγουρα µέσα στο χειµώνα και µετά το πέρας του στρες συγκοµιδής.
Παρά τα προφανή πλεονεκτήµατα, προς το παρόν, τουλάχιστον, στην Ελλάδα η πρακτική της µετασυλλεκτικής λίπανσης, αν και χρόνο µε το χρόνο κερδίζει έδαφος, εξακολουθεί να µην είναι ευρέως διαδεδοµένη, παρότι δεν επιβαρύνει το συνολικό κόστος της λίπανσης, αφού το µόνο που προϋποθέτει είναι χρονική αναδιάταξη των εφαρµογών της.
Αυξημένη παροχή κάλιου και βόριου κάθε διετία
Συντονισµένη µε τον κύκλο παρενιαυτοφορίας στην ελιά πρέπει να είναι η θρέψη µε κάλιο, καθώς η απορρόφηση του στοιχείου από τα δέντρα είναι στενά συνδεδεµένη µε τις αναµενόµενες αποδόσεις. Το κάλιο είναι σηµαντικό στοιχείο για την ελαιογένεση, δηλαδή την επί τοις εκατό (%) περιεκτικότητα σε λάδι του ελαιοκάρπου, ενώ παράλληλα καθιστά το φυτό πιο ανθεκτικό σε µυκητολογικές παθήσεις, την ξηρασία και τον παγετό.
Πέραν της αυξηµένης αντοχής του δέντρου στο βιοτικό και αβιοτικό στρες, η επάρκεια καλίου συµβάλλει και στην ποιοτική βελτίωση του ελαιολάδου, αφού αυξάνει τη συγκέντρωση φαινολικών ενώσεων. Κρίσιµο ρόλο στον σωστό σχηµατισµό των άνθεων, την οµαλή εξέλιξη της γονιµοποίησης και εν τέλει στην καρπόδεση παίζει φυσικά και το βόριο. Ένα ολοκληρωµένο πρόγραµµα θρέψης στην ελιά πρέπει να προβλέπει την παροχή βορίου είτε µε τη µορφή βόρακα είτε µε τη χρήση σύνθετων λιπασµάτων που περιέχουν το στοιχείο. Κατά µέσο όρο συστήνεται η παροχή 250 µε 400 γραµµαρίων βορίου ανά δέντρο ανά 2 ή τρία χρόνια. Σηµειώνεται πως, η εφαρµογή των λιπασµάτων πρέπει να πραγµατοποιείται οµοιόµορφα στη ζώνη κάτω από την κόµη των δέντρων και να αποφεύγεται η περιοχή κοντά στον κορµό.
Προσαρμοσμένη η στρατηγική λίπναση στην παρενιαυτοφορία
Πριν τη νέα βλάστηση τα 2/3 της συνολικής ποσότητας αζώτου, προσοχή στην αναλογία µε φώσφορο
Για την καλλιέργεια της ελιάς, η βασική λίπανση που ξεκινάει από τα τέλη φθινοπώρου έως και το τέλος του χειµώνα, αποτελεί την αιχµή του δόρατος, ώστε να επιτύχουµε υψηλή παραγωγή και καλά ποιοτικά χαρακτηριστικά, τα οποία θα έχουν άµεσο αντίκτυπο στην µεταπολιτική αξία του προϊόντος. Η ορθή λίπανση σε έναν παραγωγικό και εµπορικά εκµεταλλεύσιµο ελαιώνα αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο στην παραγωγή των καρπών και του ελαιόλαδου. Το άζωτο είναι το στοιχείο κλειδί τόσο της καρπόδεσης, δηλαδή της παρούσας παραγωγής, όσο και της βλαστικής ανάπτυξης, δηλαδή της παραγωγής του επόµενου έτους. Το στοιχείο αυτό διεγείρει την έκπτυξη και ανάπτυξη των βλαστών, των κλάδων, του κορµού και του ριζικού συστήµατος, υποστηρίζοντας την υγιή ανάπτυξη των δέντρων.
∆εδοµένου ότι η ελιά εµφανίζει το φαινόµενο της παρενιαυτοφορίας, η στρατηγική λίπανσης πρέπει να προσαρµόζεται. Σε χρονιές µειωµένης καρποφορίας, η εφαρµογή αζωτούχου λίπανσης συνίσταται νωρίς, τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο, ώστε να ενισχυθεί η διαφοροποίηση. Αντιθέτως, σε χρονιές υψηλής καρποφορίας, η λίπανση πρέπει να µετατίθεται προς το καλοκαίρι, για να ενισχυθεί η ετήσια βλάστηση, την οποία και ανταγωνίζεται η αυξηµένη καρπόδεση. Στις µη αρδευόµενες καλλιέργειες, το ύψος και η κατανοµή των βροχοπτώσεων προσδιορίζει την ποσότητα και το χρόνο χορήγησης του αζώτου.
Η εφαρµογή της αζωτούχου λίπανσης συνίσταται να πραγµατοποιείται σε δύο δόσεις, µε τα 2/3 της συνολικής ποσότητας (10-15 κιλών Ν ανά στρέµµα) πριν την έναρξη της νέας βλάστησης και την υπόλοιπη πριν την ανθοφορία. Η λίπανση αζώτου δεν θα πρέπει να ξεπερνά τις συνιστώµενες αναγκαίες ποσότητες, καθώς η περίσσεια αζώτου έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ανθεκτικότητα των δέντρων στο κρύο, την ξηρασία και στην ευπάθεια προσβολής από παθογόνους οργανισµούς. Παράλληλα, µειώνει την ικανότητα πρόσληψης του φυτού σε κάλιο, που συνεπάγεται καθυστέρηση της ωρίµανσης των καρπών.
Φώσφορος η «µπαταρία» του φυτού
Ο φώσφορος, θα µπορούσε να πει κανείς πως είναι η «µπαταρία» του φυτού καθώς συµβάλλει στον σχηµατισµό των ανθέων, την ανάπτυξη του ριζικού συστήµατος, αλλά και στην διαδικασία ωρίµανσης του ελαιόκαρπου. Αν και καθαρά από εδαφολογική άποψη, η φωσφορική γονιµότητα των ελληνικών εδαφών έχει βελτιωθεί αρκετά, σε ελαιοκοµικές περιοχές, όπως στα δυτικά της Πίνδου ή στην Κρήτη, οι ελλείψεις είναι µάλλον πιο συχνές, ιδίως όταν το άζωτο πλεονάζει. Μάλιστα, από αρκετούς ερευνητές η σχέση N:P των φύλλων, χρησιµοποιείται για τη διάγνωση της ανεπάρκειας του.
Φωσφορική λίπανση πρέπει να εφαρµόζεται όταν η περιεκτικότητα στα φύλλα είναι σε κρίσιµα επίπεδα, ή παρατηρηθούν οπτικά συµπτώµατα τροφοπενίας στα φύλλα κατά τον χειµώνα-άνοιξη. Οι προστιθέµενες ποσότητες φωσφόρου συνίσταται να µην υπερβαίνουν το 1/3- 1/5 του χορηγούµενου αζώτου. Σηµαντικό είναι να αποφεύγεται η υπερβολική φωσφορούχος λίπανση, που θα έχεις ως αποτέλεσµα την µείωση της ικανότητας των δένδρο για πρόσληψη καλίου, ασβεστίου, σιδήρου και βορίου.
Ολόκληρο το αφιέρωμα της Agrenda για την λίπναση της ελιάς διαθέσιμο εδώ.
GAVRIEL
YARA
