των Δρ. Φωτεινής Γιαννακοπούλου, Γενικής Διευθύντριας ΣΠΕΛ
& Αγάπης Κατουλιέρη – MSc Γεωπόνου ΣΠΕΛ
Τα θρεπτικά στοιχεία που απομακρύνονται με τη συγκομιδή της ελιάς, αλλά και με άλλες καλλιεργητικές πρακτικές όπως τα κλαδέματα είναι αναγκαίο να αναπληρώνονται μέσω της λίπανσης κάθε χρόνο, ώστε διατηρηθούν η παραγωγικότητα της καλλιέργειας, η ποιοτική παραγωγή και η γονιμότητα των εδαφών. Το κάθε μακροθρεπτικό και μικροθρεπτικό στοιχείο συμβάλλει καθοριστικά στην ανάπτυξη της καλλιέργειας συμμετέχοντας σε διαφορετικές λειτουργίες του φυτού και συντελώντας καθοριστικά στην αύξηση της παραγωγής και της ποιότητας.
Η ορθολογική λίπανση της ελιάς στηρίζεται στην εδαφολογική και τη φυλλοδιαγνωστική ανάλυση. Ο προσδιορισμός των εδαφικών ιδιοτήτων και των διαθέσιμων θρεπτικών στοιχείων και η γνώση της θρεπτικής κατάστασης των δένδρων συνιστούν πολύτιμα εργαλεία για τον παραγωγό, για να επιτευχθούν οι στόχοι του, δηλαδή μεγάλη παραγωγή, υψηλής ποιότητας. Συνεπώς, ο καθορισμός του πλάνου λίπανσης της καλλιέργειας της ελιάς είναι αναγκαίο να βασίζεται στα 4Κ (κατάλληλος τύπος λιπάσματος, κατάλληλη ποσότητα στον κατάλληλο χρόνο με τον κατάλληλο τρόπο εφαρμογής) για την επίτευξη της βέλτιστης απόδοσης.
Κυρίαρχος ο ρόλος του αζώτου
Το άζωτο στην ελιά αποτελεί ένα από τα πιο σημαντικά θρεπτικά στοιχεία για την ανάπτυξη της καλλιέργειας. Συγκεκριμένα ευνοεί τη βλάστηση, τη διαφοροποίηση των οφθαλμών και την ανθοφορία (ποιοτικά και ποσοτικά), αλλά επηρεάζει θετικά και την καρπόδεση, την ανάπτυξη του καρπού και το ύψος της παραγωγής. Υψηλές απαιτήσεις σε άζωτο, η ελιά εμφανίζει κατά τη διάρκεια της ανθικής περιόδου και κυρίως μετά την ολοκλήρωση της καρπόδεσης, καθώς και κατά την περίοδο της ταχείας αύξησης των καρπών, γι’ αυτό συνιστάται στα στάδια αυτά να υπάρχει επάρκεια αζώτου.
Πρακτικά, η αζωτούχος λίπανση στην ελιά εφαρμόζεται σε ξηρικούς ελαιώνες από Δεκέμβριο έως Φεβρουάριο, ανάλογα με το ύψος και την κατανομή της βροχόπτωσης στην εκάστοτε περιοχή, καθώς και την κοκκομετρική σύσταση των εδαφών. Συγκεκριμένα σε αργιλώδη εδάφη συνήθως η λίπανση απαντάται στις αρχές του χειμώνα (Δεκέμβριο), ενώ σε αμμώδη εδάφη αργότερα. Αντίστοιχα, ο χρόνος εφαρμογής των αζωτούχων λιπασμάτων συνδέεται με τη διαθεσιμότητα του νερού, δηλαδή συνιστάται να ακολουθείται από βροχοπτώσεις ή άρδευση, λαμβάνοντας υπόψη πάντοτε την εφαρμογή του σωστού τύπου λιπάσματος.
Σε αρδευόμενους ελαιώνες η εφαρμογή αζωτούχων λιπασμάτων μπορεί να γίνει σε πολλές δόσεις (εφόσον υπάρχει δυνατότητα υδρολίπανσης) ικανοποιώντας κάθε φορά τις απαιτήσεις του συγκεκριμένου σταδίου ανάπτυξης σε άζωτο. Ειδικότερα, το Φεβρουάριο εφαρμόζονται τα 2/3 των συνολικών αναγκών αζώτου και το 1/3 τον Απρίλιο ή Μάιο. Εναλλακτικά, μπορεί να εφαρμοστεί το 1/3 των συνολικών αναγκών αζώτου και το υπόλοιπο σε δύο δόσεις.
Στις περιπτώσεις που έχει πραγματοποιηθεί φυλλοδιαγνωστική ανάλυση επιδιώκεται η περιεκτικότητα στα φύλλα (τον χειμώνα) να ανέρχεται στο 1,6-1,8% ξηρού βάρους σε αρδευόμενους και σε ξηρικούς ελαιώνες. Προσοχή απαιτείται στη σωστή δειγματοληψία φύλλων, η οποία συνήθως πραγματοποιείται προς το τέλος φθινοπώρου με αρχές χειμώνα.
Υψηλή η περιεκτικότητα του καρπού σε Κάλιο
Οι υψηλές απαιτήσεις της ελιάς σε Kάλιο αποδίδονται στην υψηλή αντίστοιχη περιεκτικότητα του καρπού. Το Κάλιο συμβάλλει καθοριστικά στην αύξηση της παραγωγής, του βάρους και του μεγέθους του καρπού και της ανθεκτικότητας των δένδρων σε καταστάσεις αβιοτικών καταπονήσεων (ξηρασία, ψύχος). Επίσης, σημαντική είναι η συμβολή του Καλίου στην αύξηση της περιεκτικότητας του καρπού σε ελαιόλαδο, καθώς και στην ποιότητα του ελαιόλαδου. Για την κάλυψη των υψηλών απαιτήσεων συνιστάται οι εφαρμογές να γίνονται το χειμώνα ή στο τέλος του χειμώνα ανάλογα με τη διαθεσιμότητα του νερού στην περιοχή εφαρμογής και τις φυσικοχημικές ιδιότητες του εδάφους. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις χρονιές με υψηλή παραγωγικότητα, είναι αναγκαίο να υπάρχει διαθεσιμότητα Καλίου την περίοδο της ταχείας αύξησης των καρπών (μέσα καλοκαιριού). Μία γενική οδηγία είναι η εφαρμογή 600-1.200 γραμμαρίων K2O ανά δένδρο ετησίως. Η βέλτιστη συγκέντρωση των φύλλων σε Κάλιο έχει υπολογιστεί από 0,7-0,9%.
Αυξάνει την παραγωγή το Βόριο
Από τα ιχνοστοιχεία το πιο σημαντικό για την καλλιέργεια ελιάς είναι το Βόριο. Συγκεκριμένα ταυξάνει τη βλάστηση, τη μεταφορά υδατανθράκων, την ανθοφορία και την καρπόδεση, αυξάνοντας την παραγωγή και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του καρπού και του ελαιόλαδου. Σε περιπτώσεις έλλειψης Βορίου συνιστάται η προσθήκη στο έδαφος 300-500gr Βόρακα/ δέντρο, ανάλογα με το μέγεθος του δέντρου ή με διαφυλλικούς ψεκασμούς. Το Βόριο μπορεί να προστίθεται και σε συνδυασμό με διάφορα ΝPK ή αζωτούχα λιπάσματα που περιέχουν το στοιχείο του Β.
Βασικό θρεπτικό στοιχείο ο Φώσφορος
Ο Φώσφορος ως δομικό στοιχείο πολλών ενώσεων (ATP, ADP, DNA, RNA) συμβάλλει στην αύξηση του ριζικού συστήματος, στην άνθηση, στην καρπόδεση, στην ωρίμανση και γενικότερα στην ποιότητα των προϊόντων, αποτελώντας βασικό θρεπτικό στοιχείο για την καλλιέργεια της ελιάς. Συμμετέχει στη μεταφορά ενέργειας μέσα στο φυτό, επιδρά στη σύνθεση υδατανθράκων και πρωτεϊνών, καθώς και στην ωρίμανση και την ποιότητα παραγωγής.Η φωσφορική λίπανση, όταν απαιτείται, εφαρμόζεται στις αρχές του χειμώνα και εφαρμόζεται 1/3-1/5 της ποσότητας αζώτου, ενώ στις περιπτώσεις που έχει πραγματοποιηθεί φυλλοδιαγνωστική ανάλυση συνιστάται η συγκέντρωση στα φύλλα να είναι 0,09-0,11 % και η σχέση Ν:Ρ~18-20.
Nutrimore
Με μια εφαρμογή όλες οι ανάγκες θρέψης της ελιάς
της Ιωάννας Καλκούνου*
Η ελιά, ανθεκτική από τη φύση της, συχνά δημιουργεί τη λανθασμένη εντύπωση ότι έχει χαμηλές απαιτήσεις θρέψης. Στην πραγματικότητα όμως τα ελαιόδεντρα αντιδρούν θετικά μετά από ισορροπημένη και επαρκή θρέψη, αυξάνοντας τις αποδόσεις τους θεαματικά και βελτιώνοντας την παραγωγή τους ποιοτικά. Επίσης με σωστή λίπανση σε συνδυασμό με προσεκτικό κλάδεμα είναι δυνατόν να μειωθεί η παρενιαυτοφορία. Άζωτο, Φώσφορος, Κάλιο, Μαγνήσιο και Βόριο ή και Ψευδάργυρος είναι συνήθως τα κύρια θρεπτικά συστατικά που απαιτεί η ελιά. Γι’ αυτόν το λόγο η εταιρεία GAVRIEL, προτείνει τα λιπάσματα νέας τεχνολογίας Nutrimore, ενισχυμένα με Agrotain και εγγυάται αποτελεσματική λίπανση και αύξηση των αποδόσεων της ελιάς χωρίς σπατάλες. Προτείνει συγκεκριμένα τα λιπάσματα με τις ιδανικές αναλογίες θρεπτικών συστατικών για την ελιά όπως τα NUTRIMORE 20-7-12+2MgO+B ή 20-6-14+Β ή 16-6-18+2MgO+B κ.α. για κέρδος σε:
- Υψηλές μονάδες Αζώτου με μηδενικές απώλειες που παρέχονται σε ιδανικό ρυθμό. Το Άζωτο είναι καθοριστικό για τη διαφοροποίηση των οφθαλμών σε ανθοφόρους και βλαστοφόρους, άρα για τις αποδόσεις της επόμενης χρονιάς. Επίσης καθορίζει την τρέχουσα ανοιξιάτικη νέα βλάστηση. Ευνοεί την καλή ανθοφορία και την επιτυχημένη καρπόδεση ενώ παραμένει βασική προϋπόθεση για την υψηλή ελαιοπεριεκτικότητα αλλά και το καλό μέγεθος του καρπού. Το Άζωτο στα NUTRIMORE αποτελείται από ουρεϊκό άζωτο που προστατεύεται 100% από το AGROTAIN και ένα μέρος αμμωνιακό-σταθερό άζωτο. Αντίθετα κοινά blending λιπάσματα χάνουν τουλάχιστον το 40% του ουρεϊκού αζώτου που περιέχουν τις πρώτες κιόλας ώρες μετά την εφαρμογή τους. Επίσης τα Nutrimore δεν περιέχουν νιτρικό άζωτο. Το νιτρικό άζωτο ξεπλένεται σε πολύ μεγάλο ποσοστό. Οι απώλειες του νιτρικού αζώτου λόγω έκπλυσης, γίνονται ακόμα εντονότερες κατά τη χειμερινή περίοδο λόγω των βροχοπτώσεων. Με τα NUTRIMORE όσο άζωτο πληρώνει ο παραγωγός φτάνει στα ελαιόδεντρα αξιοποιώντας στο 100% τα οφέλη που προκύπτουν. Επιτυγχάνεται ομαλή και παρατεταμένη θρέψη εξασφαλίζοντας τέλεια ισορροπία βλάστησης – καρποφορίας και άρα μεγιστοποίηση καρποφορίας και κερδοφορίας.
- Φώσφορο πάνω από 90% υδατοδιαλυτό. Η ελιά όπως και όλα τα υπόλοιπα δέντρα και φυτά, μπορούν να απορροφήσουν μόνο τον υδατοδιαλυτό φώσφορο που περιέχεται σε ένα λίπασμα. Οι επαρκείς μονάδες πλήρως απορροφήσιμου φωσφόρου που εμπεριέχονται στα NUTRIMORE βοηθούν στη βελτίωση της ποσότητας και ποιότητας του παραγόμενου ελαιολάδου αλλά και την καλύτερη ωρίμαση των καρπών.
- Υψηλές μονάδες επαρκών μονάδων 100% υδατοδιάλυτου Καλίου, για αυξημένο μέγεθος καρπών και υψηλή ελαιοπεριεκτικότητα που είναι άλλωστε και τα κύρια ζητούμενα των ελαιοπαραγωγών. Επιπλέον το κάλιο βοηθά τα δέντρα να αποκτήσουν αντοχή στον παγετό.
- Καινοτόμο μορφή Βορίου DDP ή και Ψευδαργύρου DDP που είναι 10 φορές πιο ισχυρά από τις απλές μορφές ιχνοστοιχείων. Απορροφούνται στο 100% από τα δέντρα και έτσι επιτυγχάνονται καλύτερος σχηματισμός ανθέων, άριστη γονιμοποίηση, καρπόδεση και άρα καρποφορία.
- Τέλος υπάρχει η δυνατότητα για επιλογή τύπων που παρέχουν Μαγνήσιο, απαραίτητο στοιχείο για την παραγωγή χλωροφύλλης και τέλεια καρπόδεση.
Επιλέγοντας τον κατάλληλο τύπο NUTRIMORE οι ανάγκες θρέψης της ελιάς καλύπτονται με μία εφαρμογή. Τα κοστολόγια μειώνονται και οι αποδόσεις αυξάνονται. Στην ελιά δεν θέλει κόπο θέλει NUTRIMORE, όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν οι άνθρωποι της εταιρείας.
*Γεωπόνος MSc – Εδαφολόγος
Υπεύθυνη Τμήματος Μάρκετινγκ GAVRIEL
