του Γιάννη Ρούπα
Η καθαρή και εις βάθος ιχνηλασιμότητα του ισπανικού κλάδου, που αποτελεί αδιαμφισβήτητα τον οδηγό των εξελίξεων, επιτρέπει μια εις βάθος ανάγνωση της τρέχουσας κατάστασης. Διευκολύνει ωστόσο και επικερδείς παρερμηνείες στους διάφορους μεσάζοντες, καθώς πολλές μέρες οι μικροί όγκοι που καταγράφονται στις επιμέρους πλατφόρμες λειτουργούν στρεβλωτικά για το ονομαστικό αποτέλεσμα. Το γεγονός ότι συνήθως για να έχει κανείς πρόσβαση στα στοιχεία αυτά πρέπει να πληρώσει, δεν διευκολύνει τον απλό κόσμο να εξάγει σωστά συμπεράσματα. Για παράδειγμα, τα ποιοτικά έξτρα στην Ισπανία πληρώνονται πάνω από 4,20 ευρώ το κιλό, σήμερα.
Εδώ και κάνα μήνα λοιπόν, συγκεκριμένα μετά την σημαντικότερη έκθεση του κλάδου, ΕXPOLIVA 2025 (14-17 Μαΐου), κυκλοφόρησαν πολλές εκτιμήσεις (ούτε μία ούτε δύο) περί παραγωγής της Ισπανίας πάνω από 1.900.000 τόνους, υπερπαραγωγής της Τυνησίας και παγκόσμιας παραγωγής κοντά ή άνω των 4.000.0000 τόνων. Μάλιστα, ήταν περίπου τότε που ο Ισπανός υπουργός, Λουίς Πλάνας εξέφρασε δημόσια τον στρατηγικό στόχο της Ισπανίας να παράγει η ίδια 4.000.000 τόνους σε μέσους όρους μέχρι το 2040.
Η ελληνική παρερμηνεία της ισπανικής αγοράς
Το ενδιαφέρον εδώ είναι, πως το άκουσμα των ανωτέρω δεν έφερε διόρθωση στην ισπανική αγορά, όπως άλλωστε αποδεικνύει και το σχετικό απλό διάγραμμα του Poolred, μεταξύ άλλων. (βλ. αμέσως κάτω, μέσος όρος όλων των συναλλαγών, εύρος max-min στα 50 λεπτά).
Αντιθέτως όμως, οι πρώτοι που έτρεξαν να κατεβάσουν απότομα τιμές και να εξισώσουν πριν δύο εβδομάδες το … τούρκικο ραφινέ με το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο οξύτητας ως 0,4 με μηδέν υπολλειμματικότητες, ήταν οι πάσης φύσεως αγοραστές εντός ελληνικής επικράτειας. Τώρα, δειλά – δειλά, ξεκίνησαν οι πρώτες ανοδικές αναπροσαρμογές. Στη Λακωνία ακούστηκαν ξανά μετά από αρκετό καιρό τα 4,00 με 4,10 στο Δήμο Μονεμβασιάς. Επιπλέον, ο ΑΣ Παλαιοπαναγιάς έκλεισε συμφωνία στα 4,10 ευρώ το κιλό. Υπάρχουν επίσης και κάποια ιδιωτικά εργοστάσια, όπως αυτό του Κολοκούρη – Βλάχου στον Βλαχιώτη, που πληρώνουν σήμερα 4,50 ευρώ, έως ότου συμπληρωθούν κάποια βυτία για παραγγελία στο Λουξεμβούργο. Στη Μεσσηνία, τα 3,30 και τα 3,40 της περασμένης βδομάδας έγιναν τώρα 3,50 με 3,70 ευρώ το κιλό. Σε άλλες μικρότερες ζώνες ακούγονται ανάλογα ποσά, με εξαίρεση την Κρήτη, όπου η απόσταση μεταξύ αγοραστών και πωλητών παραμένει τουλάχιστον στο 1 ευρώ.
Σταθεροποιείται στα 4 με 4,5 ευρώ η αγορά το καλοκαίρι
Θα πει κανείς; Που πάει όλη αυτή κατάσταση; Περιμένουμε να πιάσει το ελαιόλαδο τα 5,5 τα 6 ή τα 7 ευρώ το κιλό; Η απάντηση είναι κατά πάσα πιθανότητα όχι. Αποθέματα (έστω και οριακά) υπάρχουν, ενώ και η επόμενη χρονιά αναμένεται καλή. Πόσο καλή; Τουλάχιστον για την Ισπανία, υπάρχει μια αρκετά καθαρή εικόνα. Ως ελάχιστη βάση δίκαια μπαίνει η φετινή σοδειά – 1,4 εκατ. τόνοι και «ταβάνι» οι 1,7 εκατ. τόνοι. Οι πιο έμπειροι, ήδη έχουν κάνει τους υπολογισμούς τους βάσει του σεναρίου των 1,5 με 1,6 εκατ. τόνων και μια παγκόσμια παραγωγή λίγο πάνω από την περσινή, πέριξ των 3,5 εκατ. τόνων. Οι αρχικές λοιπόν εκτιμήσεις μετά τα πηγαδάκια της EXPOLIVAέχουν υποχωρήσει ήδη κατά 15%.
Για την ελληνική αγορά, οι παραπάνω εξελίξεις σηματοδοτούν πως μάλλον γρήγορα και όχι αργά, το εύρος 4,00 με 4,50 ευρώ το κιλό θα επανέλθει στο προσκήνιο της αγοράς για το έξτρα παρθένο ελαιόλαδο, ίσως για μεγάλο χρονικό διάστημα. Οι παραγωγοί καλούνται σαφώς να διαχειριστούν τη νέα κατάσταση προς αποδέσμευση αποθεμάτων. Πολύς κόσμος έχει μέσα λάδι απούλητο απ’ όλη τη χρονιά και δεν μπορεί να περιμένει πολύ ακόμα. Όσοι βέβαια, διαχρονικά αφήνουν μια ποσότητα μέσα για… «τζόγο» όπως συνήθως το λέμε, θα περιμένουν μήπως και υπάρξει κάποιο μικρό «μπαμ» πάνω στην περίοδο σύνδεσης, ανάλογα την ζήτηση του καλοκαιριού και τυχόν νέες μειώσεις στις εκτιμήσεις παραγωγής.
