Σημειωτέον, ο νομοθέτης επιθυμεί οι διαδικασίες για συμπλήρωση ελαιοκομικού μητρώου και δήλωσης συγκομιδής να ολοκληρωθούν έως 31 Μαΐου εκάστου έτους. Για φέτος μόνο, με απόφαση της τελευταίας στιγμής, δεν θα ισχύσει υποχρεωτική δήλωση συγκομιδής. Η τριπλέτα με τα πρόστιμα (βλ. παρακάτω) είναι για να εφαρμοστεί από την επόμενη ελαιοκομική χρονιά (βάσει ΦΕΚ Β’ 1749 από 1 Οκτωβρίου 2026 και βεβαιώνονται μέσα στο 2027) αν και καταγράφονται σημαντικές πιέσεις ώστε να μειωθούν.
Ξεφυλλίστε σε υψηλή ανάλυση την εβδομαδιαία Agrenda
Για να γίνει αντιληπτός στο ευρύ κοινό ο όγκος της εργασίας που καλούνται να φέρουν εις πέρας οι ΔΑΟΚ, αξίζει να γίνει μια αναφορά στις επιδόσεις που έχει καταγράψει η ΔΑΟΚ Τριφυλίας, της οποίας ο διευθυντής, Αντώνης Παρασκευόπουλος, μίλησε στην Agrenda και το Ελαίας Καρπός. «Εδώ και περίπου ένα δίμηνο έχει ξεκινήσει η διαδικασία επικαιροποίησης του ελαιοκομικού μητρώου. Υπολογίσαμε πως 18.000 ΑΦΜ πρέπει να περάσουν από τα γραφεία μας και να καταθέσουν δεκάδες έγγραφα ώστε να έχουν σωστές εγγραφές. Άλλοι έχουν θέμα με συγγενείς που απεβίωσαν, άλλοι μισακά, άλλοι εξ αδιαιρέτου, άλλοι δεν έχουν εκδηλώσει ενδιαφέρον καν για εγγραφή. Μέχρι και τις 30 Σεπτεμβρίου, μόλις 500 εκ των 18.000 ΑΦΜ (δηλαδή το 3%) από αυτούς έχουν τυπικά σωστό μητρώο και θα είναι σε θέση από 1 Οκτωβρίου να υποβάλλουν μία δήλωση συγκομιδής. Να σημειώσω επίσης πως ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί η διασύνδεση του ελαιοκομικού μητρώου με Κτηματολόγιο, ΟΣΔΕ, Δασικοί Χάρτες κτλπ, κάτι που περιμένουμε να γίνει τους επόμενους μήνες», εξήγησε ο διευθυντής της ΔΑΟΚ Τριφυλίας.
Σύμφωνα με αναφορές ελαιοπαραγωγών, πολλοί είναι αυτοί που προσπαθούν να κλείσουν δια ζώσης επίσκεψη με τους κατάλληλα καταρτισμένους υπαλλήλους των ΔΑΟΚ, ωστόσο ενημερώνονται πως το πλησιέστερο χρονικά ραντεβού μπορεί να οριστεί για την επόμενη Άνοιξη και Καλοκαίρι του 2026.
Αναλυτικός «Οδηγός Επιβίωσης» για το ελαιοκομικό μητρώο είναι διαθέσιμος εδώ
Το πλέγμα των προστίμων
Δηλώσεις συγκομιδής ελαιοκάρπου και ελαιοκομικό μητρώο είναι στην ουσία το ένα και το αυτό. Το ελαιοκομικό μητρώο ενεργοποιήθηκε 22 χρόνια μετά ώστε να μπορούν να «κάτσουν» πάνω στις διασταυρωμένες εκτάσεις, οι εκάστοτε δηλώσεις συγκομιδής. Αυτό σημαίνει πως τα πρόστιμα που θα βεβαιώνονται και επιβάλλονται από 1 Οκτωβρίου 2026, προκύπτουν είτε από επιτόπιο έλεγχο είτε από ψευδή δήλωση στοιχείων, που αποδεικνύεται οργανικά μέσα από τον ηλεκτρονικό έλεγχο. Για παράδειγμα αν ένας αγρότης έχει καταφέρει να παράξει 2 τόνους ελαιόλαδο βάσει ελαιοτριβείου από 50 ενεργές ρίζες, το σύστημα θεωρητικά θα καταλαβαίνει πως κάτι πάει στραβά και οι υπάλληλοι της ΔΑΟΚ θα ελέγχουν περαιτέρω. Βάσει ΦΕΚ, οι ΔΑΟΚ θα καλούνται να πραγματοποιούν ετησίως ελέγχους σε δείγμα τουλάχιστον 5% των δηλώσεων συγκομιδής, το οποίο θα προσδιορίζεται με βάση ανάλυση κινδύνου. Στην ανάλυση κινδύνου περιλαμβάνονται φυσικά και οι περιπτώσεις υπότροπων υπόχρεων.
Κάπως έτσι, υπάρχουν τριών κατηγοριών πρόστιμα. Σε κάθε περίπτωση επανάληψης μη συμμορφώσεως, τα παρακάτω μοναδιαία ποσά προστίμου προσαυξάνονται κατά 50%. Προφανή σφάλματα κατά την υποβολή των δηλώσεων συγκομιδής δύναται να αναγνωρισθούν και να διορθωθούν από την αρμόδια ΔΑΟΚ κατόπιν αίτησης του παραγωγού και προσκόμισης των απαιτούμενων δικαιολογητικών/παραστατικών.
Όταν οι ΔΑΟΚ διαπιστώνουν μη συμμορφώσεις με τις διατάξεις της παρούσας, επιβάλλουν διοικητικά πρόστιμα, το ύψος των οποίων καθορίζεται ως εξής:
- Σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης αριθμού ελαιοδένδρων επιβάλλεται πρόστιμο 60 ευρώ ανά ελαιόδεντρο της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται του πραγματικού αριθμού. Στην ουσία του πράγματος λοιπόν, θα πρέπει ο αριθμός των δέντρων στο ελαιοκομικό μητρώο να ταυτίζεται με τον αριθμό στη δήλωση συγκομιδής.
- Σε περίπτωση ανακριβούς δήλωσης ποσοτήτων παραδοθέντος ελαιοκάρπου επιβάλλονται πρόστιμα ως εξής:
- Σε καρπό για ελαιοποίηση επιβάλλεται πρόστιμο 60 ευρώ ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται της πραγματικής ποσότητας.
- Σε καρπό για επιτραπέζια ελιά επιβάλλεται πρόστιμο 150 ευρώ ανά 100 κιλά ελαιοκάρπου της δήλωσης που υπερβαίνει ή υπολείπεται της πραγματικής ποσότητας.
Κοινώς, στην περίπτωση αυτή, όταν υπάρχει χτυπητό πρόβλημα με τις ελαιοαποδόσεις ή αδυναμία διασταύρωσης των κιλών παράδοσης επιτραπέζιας ελιάς με τα διαβιβασμένα τιμολόγια, οι ΔΑΟΚ χτυπούν καμπανάκι και προχωρούν σε περαιτέρω διερεύνηση. Σε περίπτωση που αποδειχθεί η παρατυπία, από το 2027, θα επιβάλλονται τα παραπάνω πρόστιμα.
3. Στην περίπτωση τώρα της μη υποβολής των δηλώσεων συγκομιδής στο προβλεπόμενο χρονικό πλαίσιο (1 Οκτωβρίου – 31 Μαΐου) επιβάλλεται στους υπόχρεους χρηματικό πρόστιμο, ως ακολούθως:
- Στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από 21 (είκοσι ένα) έως πενήντα (50) ελαιόδεντρα: εκατό ευρώ (100 ευρώ),
- στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από πενήντα ένα έως εκατό (51-100) ελαιόδεντρα: πεντακόσια ευρώ (500 ευρώ),
- στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από εκατόν ένα έως πεντακόσια (101-500) ελαιόδεντρα: χίλια ευρώ (1.000 ευρώ),
- στους κατόχους εκμεταλλεύσεων από πεντακόσια ένα έως χίλια (501-1000) ελαιόδεντρα: τρεις χιλιάδες ευρώ (3.000 ευρώ),
- στους κατόχους εκμεταλλεύσεων περισσότερων των χιλιών ένος (1001) ελαιοδέντρων: πέντε χιλιάδες ευρώ (5.000 ευρώ).
