του Γιάννη Πανάγου
Είναι κάτι παραπάνω από φανερό, ότι, με τους αγρότες ξεκομμένους από τα κέντρα των αποφάσεων, τις αδύναμες μορφές συλλογικής έκφρασης να ομφαλοσκοπούν και τα μεγάλα οικονομικά συμφέροντα (μεταποίηση και ελεύθερο εμπόριο) να επιλέγουν τον εύκολο δρόμο του εφήμερου κέρδους, σοβαρή δουλειά ανασυγκρότησης του κλάδου δεν μπορεί να γίνει.
Ειδικά στο ελαιόλαδο, ακόμα και μέσα στις τάξεις των καλλιεργητών, οι παθογένειες και οι αντιφάσεις είναι πολλές. Από την εποχή των πρώτων ενισχύσεων για την τυποποίηση του προϊόντος, τα «πανωγραψίματα», όπως λέγονται, και στη συνέχεια το στρεβλό αποτύπωμά τους στα ιστορικά δικαιώματα, υποχρέωσαν σε «ένοχη σιωπή» ένα μεγάλο μέρος του αγροτικού κόσμου και των εκπροσώπων του. Αυτή την κατάσταση εκμεταλλεύτηκαν και με το παραπάνω, οι έχοντες το πάνω χέρι στη συγκεκριμένη αγορά, προσαρμόζοντας τους κανόνες στις δικές τους επιδιώξεις.
Φυσικά, η επίσημη Πολιτεία, ανεκτική, όπως πάντα, στις πιέσεις των οικονομικών συμφερόντων έλαμψε όλα αυτά τα χρόνια διά της απουσίας της. Όπως και στο πρόσφατο παράδειγμα του ΟΠΕΚΕΠΕ, αντί να βάλει τα πράγματα στη θέση τους, συμβιβάστηκε με τους λίγους ισχυρούς του χώρου και στην καλύτερη περίπτωση, απείχε διακριτικά από οποιαδήποτε σοβαρή προσπάθεια υποστήριξης της βιώσιμης ανάπτυξης του ελαιοκομικού κλάδου.
Μέσα σ’ αυτό το κλίμα και με την αγορά καλά μοιρασμένη ανάμεσα σε έναν πολύ μικρό κύκλο εταιρειών που ήλεγχε και ακόμα ελέγχει την εσωτερική αγορά του τυποποιημένου ελαιόλαδου και σε ένα πλέγμα ισχυρών εμπορικών επιχειρήσεων που έβλεπε και βλέπει αποκλειστικά το εμπόριο του προϊόντος σε χύμα μορφή (ως βραχίονες μεταποιητικών της Ισπανίας και της Ιταλίας), οτιδήποτε άλλο είναι καταδικασμένο να φυτοζωεί. Τα λίγα «μικρά σπίτια» που εστιάζουν στη διαχείριση του ελαιολάδου υψηλής προστιθέμενης αξίας, αν δεν χάνονται στην πορεία, παραμένουν μικρά.
Ακόμα και το «κίνημα κατά του τενεκέ» που φαίνεται να συγκροτεί με ιδιαίτερη δεξιοτεχνία τον τελευταίο καιρό η εγχώρια μεταποιητική βιομηχανία, με κύριο πολιορκητικό κριό τον ΣΕΒΙΤΕΛ και με βοήθεια από κάποια ιδιότυπα δίκτυα ελαιολογούντων, έρχεται, όχι για να στηρίξει την ισόρροπη ανάπτυξη που θα μπορούσε να επιστρέφει οφέλη και στον παραγωγό αλλά μάλλον για να του στερήσει και την τελευταία διέξοδο διάθεσης του προϊόντος, ακόμα και με τον ανορθόδοξο αυτό τρόπο, σε μια συμφέρουσα για τον ίδιο και τον καταναλωτή (κουμπάρο του) τιμή.
Το εξώφυλλο του περιοδικού Ελαίας Καρπός που κυκλοφορεί μαζί με την Agrenda το Σάββατο 28 και Κυριακή 29 Ιουνίου στα περίπτερα όλης της χώρας
